Башкир Тили Жөнүндө

Башкир Тили кайсы өлкөлөрдө колдонулат?

Башкырт тили негизинен Орусияда, бирок Казакстанда, Украинада жана Өзбекстанда аз санда колдонулат.

Башкир тилинин тарыхы кандай?

Башкир тили-негизинен Башкыртстан Республикасында, Россиянын Урал тоолорунда сүйлөгөн Түрк тили. Бул республиканын жалгыз расмий тили жана аны жакын жердеги удмурт азчылыгынын айрым мүчөлөрү да сүйлөшөт. Бул тил кылымдар бою колдонулуп келген жана азыркыга чейин колдонулуп келе жаткан эң байыркы түрк тилдеринин бири.
Башкырт тили тууралуу эң алгачкы жазуулар 16-кылымга таандык. Ошол мезгилде ага араб жана перс тилдери күчтүү таасир эткен. 19-кылымда башкир тили аймактагы бир нече азчылыктардын жазуу тили болуп калган. Ошондой эле ал илимий эмгектерде колдонулуп, бүтүндөй аймакка тараган.
Совет мезгилинде башкыр тилине орус тилинин таасири күчтүү болгон. Башкырт тилиндеги көптөгөн сөздөр орус тилиндеги сөздөргө алмаштырылган. Бул тил мектептерде да окутулуп, бирдиктүү Башкырт алфавитин түзүү аракети болгон.
Советтер союзунан кийинки мезгилде башкир тили кайрадан колдонулуп, тилди сактап калуу аракети күчөдү. Азыр көптөр Башкырт тилин экинчи тил катары үйрөнүп жатышат жана Башкыртстан Республикасынын Өкмөтү тилдин сакталышын камсыз кылуу үчүн көбүрөөк күч-аракет жумшап жатат.

Кыргызстанга эң көп жардам берген 5 адам кимдер?

1. Ldдар Габдрафиков-акын, публицист жана сценарист, Башкырт адабиятында жана башкырт тилин жандандырууда маанилүү фигура болгон.
2. Николай Галиханов-Башкырт окумуштуусу жана акыны, Башкырт тилинде ондогон эмгектерди жазган жана азыркы Башкырт илиминин негиздөөчүсү деп эсептелет.
3. Дамир Исмагилов – академик, философ жана лингвист, Башкырт тилинде сүйлөгөндөрдүн сабаттуулугун жогорулатуу үчүн көп иштеген жана башкырт тилинде көптөгөн жазуу эмгектерин түзгөн.
4. Аскер Аймбетов-Башкырт акыны, жазуучусу жана академиги, Башкырт тили жана адабиятындагы алдыңкы инсандардын бири болгон жана ал тилде бир нече ири эмгектерди жазган.
5. Ирек Яхина – белгилүү Башкырт жазуучусу жана драматургу, анын чыгармалары Россияда гана эмес, дүйнө жүзү боюнча таанылган жана башкырт тилин окурмандарга жеткиликтүү кылуу үчүн көп нерсе жасаган.

Башкир тилинин түзүлүшү кандай?

Башкыр тили-Түрк тилдеринин кыпчак тармагына кирген бириктирүүчү тил. Ал грамматикалык функцияларды билдирүү үчүн колдонулган суффикстерди жана атайын үндөрдү колдонуу менен мүнөздөлөт. Башкырт тилинде ошондой эле үнсүз жана үндүү тамгалардын бай системасы бар, анын жалпы түзүлүшүн силлабикалык жана этиштик конструкциялар түзөт.

Башкир тилин эң туура жол менен кантип үйрөнсө болот?

1. Башкир алфавити жана айтылышы менен таанышыңыз. Бул жаңы эле Башкырт тилин үйрөнө баштасаңыз, эң маанилүү биринчи кадам. Башкырт тилиндеги негизги тексттерди окуп, ар бир тамганы туура айтууну үйрөнүңүз.
2. Тарбиячыны же курсту табууга аракет кылыңыз. Тилди үйрөнүүнүн эң жакшы жолу-эне тилинде сүйлөгөн адам менен жекече сабак алуу. Эгер мүмкүн болбосо, тилди үйрөнүүгө жардам берүү үчүн жергиликтүү курстарды же аудио жана видео курстарды карап чыгыңыз.
3. Башкырт тилинде көп материалдарды окуп, угуп, көрүңүз. Тил менен көбүрөөк таанышып, Башкырт тилинде окууну жана медиа угууну уланта бериңиз. Башкырт тилинде аудио жаздырууларды, адабияттарды, фильмдерди жана ырларды табууга аракет кылыңыз жана тилге чөмүлүңүз.
4. Башкир тилинде сүйлөөгө көнүгүү жасаңыз. Башкир тилинде сүйлөгөн адамдар менен машыгуу же онлайн форумга кошулуу үчүн өнөктөш табыңыз. Ката кетирүүдөн коркпоңуз-бул үйрөнүүнүн бир бөлүгү!
5. Үйрөнүүнү уланта бериңиз. Негиздери менен өзүңүздү ыңгайлуу сезсеңиз дагы, үйрөнүү жана практикалоо үчүн ар дайым жаңы нерсе бар. Башкыртта мүмкүн болушунча көп материалдарды окуп, угуп, көрө бериңиз.