Маори Теле Турында

Кайсы илләрдә маори телендә сөйләшәләр?

Маори Яңа Зеландиянең рәсми теле. Бу телдә шулай ук Австралия, Канада һәм АКШ маори җәмгыятьләре сөйләшә.

Маори теленең тарихы нинди?

Маори телендә Яңа Зеландиядә 800 елдан артык сөйләшәләр һәм кулланалар, бу аны дөньядагы иң борынгы телләрнең берсе итә. Аның килеп чыгышын 13 гасырда утрауга беренче тапкыр килгән Полинезия мигрантларына кадәр эзләп табарга мөмкин, алар үзләре белән ата-бабаларының телен алып килгәннәр. Гасырлар дәвамында бу тел эволюцияләнгән һәм башка җирле телләр һәм диалектлар белән ассимиляцияләнгән саен үз үзенчәлекләрен алган. Бу тел 1800 еллар башына кадәр, христиан миссионерлары текстларны маори теленә тәрҗемә итә башлаганчы, телдән сөйләм традицияләре белән чикләнгән булган. Яңа Зеландия демократия һәм милләтчелеккә алга киткән саен, 1900 еллар уртасында телгә рәсми статус бирелә һәм ул Яңа Зеландиянең милли үзенчәлегенең мөһим өлеше булып китә. Бүгенге көндә маори теле ил буенча киң кулланыла һәм ил буенча мәктәпләрдә укытыла.

Маори телен өйрәнүгә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?

1. Сэр Апирана Нгата: ул маорилардан парламентның беренче әгъзасы булган (19051943) һәм маори телен дәүләт мәгарифендә рәсми куллану һәм китапларны бу телгә тәрҗемә итү аша торгызуның хәрәкәт итүче көче булган.
2. Те ранги Хироа (сэр Питер Хенаре): ул маориларның мөһим лидеры булган, ул маори һәм пакеха мәдәниятен алга сөрүдә катнашкан, шулай ук җәмгыять тормышының барлык өлкәләрендә маори телен куллануны алга сөрүдә ярдәм иткән.
3. Нганеко Минхинник ханым: ул маори радиосы, фестивальләр һәм белем бирү мөмкинлекләре үсешенә зур йогынты ясаган, шулай ук 1987 елда маори теле буенча комиссия турында законны эшләүгә йогынты ясаган.
4. Кокакай хипанго ханым: ул Яңа Зеландия Югары Суды судьясы булган беренче маори хатын-кызы булган һәм маори телен торгызуны хуплау белән аерылып торган.
5. Те Таура Вир һәм Те Рео маори (маори теле буенча Комиссия): маори теле буенча Комиссия маори телен алга сөрү һәм саклау өстендә эшли. 1987 елда оешканнан бирле Комиссия яңа ресурслар, укыту ысуллары һәм белем бирү инициативалары эшләү юлы белән телне торгызуга ярдәм итүдә мөһим роль уйный.

Маори теленең структурасы ничек төзелгән?

Маори теле-Полинезия теле, һәм аның структурасы күп санлы исемнәр һәм чикләнгән фигыльләр белән характерлана. Анда сүзләрнең билгеле мәгънәләрен билгеләү өчен суффикслар системасы кулланыла, ул синтетик грамматика буларак билгеле. Анда шулай ук мәгънәле сүзләр ясау өчен кулланыла торган төрле авазлар һәм иҗекләр бар. Сүзләрнең тәртибе чагыштырмача ирекле, әмма Кайбер контекстларда ул каты булырга мөмкин.

Маори телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

1. Маори теленә һәм мәдәниятенә чумыгыз: те вананга о Аотеароа яки сезнең җирле iwi кебек маори теле дәресләренә йөрүдән башлап җибәрегез. Маори теле һәм гореф-гадәтләре еш кулланыла торган мәдәни контекстны аңлау мөһим.
2. Маори телендә мөмкин кадәр күбрәк тыңлагыз, карагыз һәм укыгыз: Маори телендә радио табыгыз (мәсәлән, RNZ Māori), маори телендә телевизион программалар һәм фильмнар карагыз, Маори телендә китаплар, комикслар һәм хикәяләр укыгыз һәм сез ишеткәнне һәм күргәннәрне кабатлагыз.
3. Сөйләмдә күнегүләр ясагыз: гаилә яки дуслар кебек маори телле кешеләр белән аралашу яки маори һәм коханга рео (балаларны маори теленә иртә өйрәтү үзәкләре) өчен чараларга йөрү мөмкинлекләрен табарга тырышыгыз.
4. Өйрәнүдә ярдәм итәчәк онлайн ресурсларны кулланыгыз: маори сүзлекләре, басма һәм аудио дәресләр, YouTube каналлары һәм маори телен өйрәнүчеләргә зур ярдәм күрсәтүче социаль медиа төркемнәре кебек күп онлайн ресурслар бар.
5. Күңелле булыгыз: телне өйрәнү кызыклы һәм файдалы эш булырга тиеш, шуңа күрә сынап Карамагыз – адым саен эшләгез һәм сәяхәттән ләззәтләнегез!