Хорват телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?
Хорват теле хорватияла, босния һәм Герцеговинала, Шулай уҡ Сербияның, Черногорияның һәм Словенияның ҡайһы бер өлөштәрендә рәсми тел булып тора. Ул Шулай уҡ Австрия, Венгрия, Италия һәм Румынияның ҡайһы бер аҙсылыҡ общиналарында киң таралған.
Хорват теленең тарихы ниндәй?
Хорват теле-тамырҙары менән 11 быуатҡа барып тоташҡан көньяҡ славян теле. Ул иртә хорваттар, хәҙерге Хорватия территорияһында иртә урта быуаттарҙа төпләнгән көньяҡ славян халҡы тарафынан ҡулланылған. Был тел көнсығыш Европаның славян халыҡтары ҡулланған боронғо славян теленән килеп сыҡҡан.
Ваҡыт үтеү менән хорват теле айырым формаға эйә була башлай һәм һуңыраҡ әҙәбиәттә, шулай уҡ көндәлек тормоштоң башҡа аспекттарында ҡулланыла. 16 быуатта хорват теле билдәле хорват һүҙлеген баҫтырып сығарыу арҡаһында бер ни тиклем стандартлаштырыуға өлгәшә.
Ахырҙа, Хорват теле Австро-Венгрия империяһының бер өлөшө була һәм 19 быуатта артабан стандартлаштырыла, серб теленә оҡшаш була. Беренсе донъя һуғышынан һуң сербтар, хорваттар һәм словендар Короллеге ойошторола, һуңыраҡ Ул Югославия булараҡ билдәле була. Хорват теле 1991 йылда бойондороҡһоҙлоҡ иғлан ителгәнгә тиклем сағыштырмаса үҙгәрешһеҙ ҡала.
Шул ваҡыттан алып тел үҫешен дауам итә, орфографияға, пунктуацияға үҙгәрештәр индерелә һәм хатта һүҙлеккә яңы һүҙҙәр өҫтәлә. Бөгөн хорватияла, босния һәм Герцеговинала, Сербияла, Австрияла, Венгрияла, Италияла һәм Швейцарияла йәшәгән 5,5 миллион самаһы кеше хорват телендә һөйләшә.
Хорват телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?
1. Марко Марулич (14501524) хәҙерге хорват әҙәбиәтенең атаһы һәм беренсе бөйөк хорват яҙыусыһы Тип һаналған Марулич төрлө жанрҙағы әҫәрҙәр, шул иҫәптән шиғриәт, драма һәм дини трактаттар яҙа. Уның иң билдәле әҫәре – юдита, иҫке ғәһедтең Юдифь китабына нигеҙләнгән эпик поэма.
2. Иван Гундулич (15891638) емешле шағир, Осман милли эпосы һәм дубравка пьесаһы авторы. Ул үҙенең әҫәрҙәренә хорват теле элементтарын индергән тәүге хорват авторҙарының береһе була.
3. Джоре Држич (15081567) држич беренсе хорват драматургы һәм хорват театрына нигеҙ һалыусы булараҡ киң билдәле. Уның пьесаларында йыш ҡына ҡара юмор, сатира һәм милли үҙаңдың көслө тойғоһо сағыла.
4. Матия Антун Релкович (17351810) релковичҡа ул беренсе булып хорват халыҡ телендә яҙа башлауы, был кешеләргә аңлауҙы һәм уҡыуҙы еңеләйтеүе менән бәйле. Ул шулай уҡ фән, философия һәм сәйәсәт кеүек төрлө темаларға бик күп китаптар, брошюралар һәм мәҡәләләр яҙа.
5. Петар Прерадович (18181872) – прерадовичты романтик шиғырҙары һәм патриотик гимндары өсөн “Хорват Байроны” тип атайҙар. Уны милли берҙәмлеккә булышлыҡ итеүе, бигерәк тә Хорватияның ике өлөшө араһында, һәм хорват телен үҫтереүгә индергән өлөшө өсөн хәтерләйҙәр.
Хорват теленең структураһы нисек ҡоролған?
Хорват теле һинд-европа теле булып тора һәм көньяҡ славян тел төркөмөнә инә. Ул болгар, чех, поляк һәм рус кеүек башҡа славян телдәренә оҡшаш структураға эйә. Хорват ҡылымдары зат һәм ваҡытҡа ярашлы йәшерелә, исем һәм сифаттар зат, һан һәм килеш буйынса ауыша, һәм алты грамматик килеш бар. Унда латин алфавиты ҡулланыла, ә уның яҙыу системаһы фонематик, был һәр хәрефтең бер үҙенсәлекле өнгә тап килеүен аңлата.
Хорват телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?
1. Нигеҙҙәрҙән башлағыҙ: телде өйрәнә башлар алдынан грамматика, әйтелеш һәм хорват алфавиты тураһында төп төшөнсәгә Эйә Булыу мөһим. Pimsleur кеүек яҡшы дәреслектән йәки курстан башлағыҙ, йәки хорват телен үҙ аллы өйрәнегеҙ.
2. Хорват телен тыңлағыҙ: хорват подкастарын һәм шоуҙарын Тыңлау – телде өйрәнеүҙең һәм уның менән яҡындан танышыуҙың иң яҡшы ысулдарының береһе. YouTube-та шулай уҡ конкрет әйтелеш һәм грамматика дәрестәре менән видеояҙмалар күп-мөмкин тиклем күберәк ҡарағыҙ!
3. Телде өйрәнеүсе менән аралашыу-телде өйрәнеүҙең иң файҙалы һәм мауыҡтырғыс ысулдарының береһе. Һеҙ еңел табырға тел партнер онлайн йәки һеҙҙең ҡалала.
4. Хорват әҙәбиәтен уҡығыҙ: хорват телендә китаптар, мәҡәләләр һәм журналдар табығыҙ һәм уларҙы даими уҡығыҙ. Үҙегеҙгә яраҡлы жанр табырға тырышығыҙ һәм уҡый башлағыҙ!
5. Һүҙлек запасын өйрәнеү өсөн карточкалар ҡулланығыҙ: Карточкалар – яңы һүҙҙәрҙе өйрәнеүгә килгәндә бик яҡшы инструмент, бигерәк тә хорват теле кеүек телдәрҙә бер үк һүҙҙәрҙе билдәләү өсөн төрлө һүҙҙәр күп.
6. Һыуға төшөгөҙ: телде үҙләштереүҙең иң Яҡшы ысулы – уға баш менән төшөү – хорватияға барығыҙ, әгәр мөмкин булһа, йәки фильмдар ҡарағыҙ һәм хорват телендә музыка тыңлағыҙ.
7. Рәхәтлек алығыҙ: хорват телен Өйрәнеү мауыҡтырғыс һәм файҙалы шөғөл була ала – был процесты яратыуығыҙҙы тикшерегеҙ һәм үҙегеҙгә артыҡ баҫым яһамағыҙ.
Bir yanıt yazın