Яван телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?
Яван Теле яван халҡының туған теле, Ул Башлыса Индонезияның Ява утрауында йәшәй. Шулай уҡ суринам, Сингапур, Малайзия һәм Яңы Каледонияның ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр.
Яван теленең тарихы ниндәй?
Ява теле-85 миллион самаһы кеше һөйләшкән австроазиат теле, башлыса индонезияның ява утрауында. Был австронезия телдәре ғаиләһенең Иң киң ҡулланылған телдәренең береһе, Бөтә Индонезия архипелагында һөйләшәләр.
Яван теленең оҙон һәм бай тарихы бар, уның булыуы тураһында яҙмалар беҙҙең эраның 12 быуатына ҡарай. Ошо ваҡыттан башлап уға санскрит, тамил һәм бали телдәре, шулай уҡ башҡа австронезий телдәре көслө йоғонто яһай тип иҫәпләнә. Был йоғонто бөгөнгө көндә лә асыҡ күренә, сөнки күп һүҙҙәр ошо боронғо телдәрҙән алынған.
Хәҙерге ваҡытта яван телендә Башлыса Үҙәк һәм Көнсығыш Явала һөйләшәләр, шулай уҡ ул төбәктә аралашыу теле булып тора. Ул рәсми ситуацияларҙа, шул иҫәптән яңылыҡтар сығарылыштарында һәм хөкүмәт коммуникацияларында ҡулланыла, ә һөйләшкәндә урындағы халыҡ уны башлыса туған тел булараҡ ҡуллана. Яван теле шулай уҡ ҡайһы бер мәктәптәрҙә, башлыса Үҙәк һәм Көнсығыш Явала уҡытыла.
Яван телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?
1. Раден Адженг Картини (18791904): яван ҡатын-ҡыҙы, ул традицион яван йәмғиәтендә һәм мәҙәниәтендә ҡатын-ҡыҙҙарҙың ауыр хәле һәм уларҙың хоҡуҡтары тураһында күп яҙа. Ул феминисттар хәрәкәтенең пионеры тип һанала, һәм уның әҫәрҙәре яван әҙәбиәте канонының мөһим өлөшөн тәшкил итә.
2. Пангеран дипонегоро (17851855): яван принцы һәм хәрби начальнигы, 1825 йылда голланд колониаль режимына ҡаршы уңышлы ихтилалға етәкселек итә. Уның идеялары һәм хеҙмәттәре яван милләтселеге үҫешенә ҙур өлөш индерә.
3. Р.А. ВИРАНАТАКУСУМА IV (18091851): иртә яван интеллектуалы, яҙыусы һәм лингвист, хәҙерге яван яҙма системаһын эшләү өсөн яуаплы була. Ул шулай уҡ яван мәҙәниәте һәм әҙәбиәте тураһында бер нисә китап яҙа.
4. Р.М. Нг. Ронгговарсито (18221889): яван дипломаты, яҙыусы һәм шағир, ул яван йәмғиәте, тарихы һәм мәҙәниәте тураһында күп яҙа. Уға яваның Билдәле эпик поэмаһы “Серат Чентини”н яҙыу ҙа йөкмәтелә.
5. Мас Марко Картодикромо (18941966): яван телен, әҙәбиәтен, ғөрөф-ғәҙәттәрен һәм традицияларын күп өйрәнгән һәм яҙған билдәле яван ғалимы. Уға яван теленең һүҙлеген, хәҙерге яван яҙма системаһында яҙылған беренсе китапты төҙөүҙе йөкмәтәләр.
Яван теленең структураһы нисек ҡоролған?
Яван теле австронезия телдәре ғаиләһенең ағзаһы булып тора, Ул индонезия һәм көньяҡ-Көнсығыш Азияла һөйләшкән башҡа телдәргә туғандаш. Был төбәктәге күп телдәр кеүек, яван теле лә изоляциялы тел булып тора; йәғни унда сағыштырмаса аҙ флексиялар бар, һәм һүҙҙәр яңы мәғәнәләр булдырыу өсөн префикстар, суффикстар һәм башҡа үҙгәрештәр менән ҡушылмай. Исемдәр зат, күплек һаны һәм килеш буйынса билдәләнмәгән, ә ҡылымдарҙың ҡушылыуы бик ябай. Бынан тыш, яван һәм индонезия телдәре араһындағы тығыҙ бәйләнеште иҫәпкә алып, күп кенә төп һүҙҙәр һәм фразалар был ике тел өсөн уртаҡ.
Яван телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?
1. Яван телен йәки репетиторҙы өйрәнеүҙең абруйлы программаһын табығыҙ. Әгәр мөмкин булһа, мәҙәни контекста тел уҡытыуға иғтибар иткән, мәҙәни контексты һәм телдең нескәлектәрен аңлай алырлыҡ кешене табығыҙ.
2. Видео дәрестәр, аудиофайлдар һәм интерактив күнегеүҙәр кеүек заманса уҡытыу ысулдарын ҡулланған программаны мотлаҡ һайлағыҙ.
3. Яван теле буйынса дәреслектәр, һүҙлектәр һәм һөйләшеүҙәр кеүек сифатлы материалдарға инвестициялағыҙ.
4. Үҙегеҙгә яван телен өйрәнеү буйынса партнер табығыҙ, мәҫәлән, телдә һөйләшеүсе йәки был телде өйрәнеүсе кеше.
5. Ваҡытығыҙҙы һәм көсөгөҙҙө даими практикаға һәм ҡайтанан ҡарауға сарыф итегеҙ.
6. Онлайн-берләшмәләргә йәки төркөмдәргә ҡушылығыҙ, унда һеҙ башҡа уҡыусылар һәм яван телендә һөйләшеүселәр менән аралаша алаһығыҙ.
7. Үҙегеҙгә еңел генә өлгәшеп була торған бәләкәй генә маҡсаттар ҡуйып, мотивацияны һаҡлағыҙ.
8. Мөмкин булһа, Яваға барып, тел һәм мәҙәниәт менән шөғөлләнегеҙ.
Bir yanıt yazın