Fransýz tilinde qaı elder sóıleıdi?
Fransýz tili Fransıada, Kanadada (ásirese Kvebekte), Belgıada, Shveısarıada, Lúksembýrgte, Monakoda jáne Amerıka Qurama Shtattarynyń bólikterinde (ásirese Lýızıanada) sóıleıdi. Fransýz tili Afrıkanyń kóptegen elderinde, sonyń ishinde Aljırde, Marokkoda, Týnıs, Kamerýn jáne Kot-d ‘ Ivýarda keń taralǵan.
Fransýz tiliniń tarıhy qandaı?
Fransýz tili rımdikter qoldanǵan latyn tilinen shyqqan, ony Fransıaǵa Iýlıı Sezar jáne basqa rımdik sarbazdar ákelgen. Frankter, German halqy, bul aımaqty IV jáne V ǵasyrlarda jaýlap alyp, frank dep atalatyn dıalektide sóıledi. Bul til latyn tilimen aralasyp, búginde eski fransýz dep atalatyn nárseni qurady.
11 ǵasyrda trýver (Trýbadýr) poezıasy dep atalatyn ádebıet túri paıda bola bastady, onda jańa sózder men kúrdeli sóılem qurylymdary paıda boldy. Bul jazý stıli búkil Eýropaǵa taraldy jáne tez tanymal boldy.
14 ǵasyrda fransýz tili resmı túrde sot tili bolyp jarıalandy jáne barlyq resmı qujattardy rásimdeý úshin qoldanyldy. Býrjýazıalyq klass latyn tiliniń ornyna fransýz tilinde sóıleı bastady jáne olardyń sóz tańdaýy tilge áser ete bastady.
1600 jyldary til standarttaldy jáne rásimdeldi, bul bizge qazirgi fransýz tilin berdi. 17 ǵasyrda tildiń tutastyǵyn saqtaý maqsatynda Fransýz akademıasy quryldy, al 18 ǵasyrda Akademıa tildi qalaı qoldaný kerektigi jáne onyń qalaı jazylatyny týraly alǵashqy erejeler jınaǵyn shyǵardy.
Fransýz tili búgingi kúnge deıin damyp keledi, basqa tilder men mádenıetterden jańa sózder men sóz tirkesteri alynady.
Fransýz tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?
1. Fransýa Rable (1494-1553): áıgili Renesans jazýshysy, onyń fransýz tilin jańashyl qoldanýy jańa jazý stılin týdyrdy jáne fransýz tili men mádenıetiniń taralýyna yqpal etti.
2. Vıktor Gúgo (1802-1885): “Les Misérables”, “Parıj hanymynyń sobory” jáne fransýz ádebıetin tanymal etken jáne tildi joǵary deńgeıge kóterýge kómektesken basqa shyǵarmalardyń avtory.
3. Jan-Pol Sartr (1905-1980): Fransýz ekzıstensıalızmin engizýge kómektesken jáne Fransıadaǵy jáne odan tys jerlerdegi oıshyldar men jazýshylardyń urpaqtaryna áser etken fılosof jáne jazýshy.
4. Klod Levı-Stross (1908-2009): Fransýz mádenıeti týraly kóp jazǵan jáne strýktýralızm teorıasyna úles qosqan antropolog jáne áleýmettik teoretık.
5. Ferdınand de Sossúr (1857-1913): shveısarıalyq lıngvıs jáne qazirgi lıngvısıkanyń ákesi, onyń yqpaldy Jalpy lıngvısıka kýrsy áli kúnge deıin zerttelýde.
Fransýz tiliniń qurylymy qalaı?
Fransýz tili-joǵary qurylymdy jáne rettelgen gramatıkalyq júıesi bar birneshe dıalektilerden turatyn roman tili. Onyń kúrdeli shaq júıesi bar, úsh qarapaıym shaq jáne alty qurama shaq maǵynanyń núanstaryn, sondaı-aq baǵynyńqy jáne shartty sıaqty kóńil-kúılerdi bildiredi. Buǵan qosa, fransýz tilinde etistiktiń tórt negizgi formasy, eki daýys, eki gramatıkalyq jynys jáne eki san bar. Sóılemdegi sózderdi aıtýǵa, ıntonasıalaýǵa jáne sáıkestendirýge qatysty til de qatań erejelerdi saqtaıdy.
Fransýz tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?
1. Qol jetkizýge bolatyn maqsattar qoıyńyz. Negizderden bastańyz jáne kelesige ótpes buryn bir daǵdyny ıgerýge nazar aýdaryńyz.
2. Fransýz tilin úırenýge kirisińiz. Múmkindiginshe fransýz tilinde tyńdaýǵa, oqýǵa, kórýge jáne sóıleýge tyrysyńyz.
3. Kún saıyn jańa sózder men sóz tirkesterin úırenińiz. Kartochkalar jasańyz jáne ıntervalmen qaıtalaýǵa mashyqtanyńyz.
4. Aýyzeki fransýz tilinde únemi jattyǵý jasańyz. Ana tilinde sóıleıtindermen baılanysyńyz nemese tájirıbe alý úshin til almasý veb-saıttaryn paıdalanyńyz.
5. Fransýz mádenıetimen tanysyńyz. Bul sizge tildi jaqsy túsinýge jáne ony kóbirek baǵalaýǵa kómektesedi.
6. Odan lázzat alyńyz! Shyǵarmashylyqpen aınalysyńyz, qatelikter jiberińiz, ózińizge kúlińiz jáne nege fransýz tilin úırenip jatqanyńyzdy este saqtańyz.
Bir yanıt yazın