Mō Te Reo Malay

Ko tēhea whenua Te reo Māori e kōrerohia ana?

Ko te reo Malay e korerohia ana i Malaysia, Indonesia, Brunei, Singapore me Te tonga o Thailand.

He aha te hītori O Te reo Māori?

Ko te reo Malay he reo Austronesian e korerohia ana e te iwi i te Malay Peninsula, te taha tonga o Thailand me nga waahanga takutai raki o Sumatra. Kei Te whakamahia ano hoki i Brunei, East Malaysia me etahi waahanga o pilipinas. E whakapono ana ko te reo Malay i ahu mai i te rautau 2 BC, i ahu mai i te reo Proto-Malayo-Polynesian i tiimata mai i te rohe o Te Malacca straits. Ko te tuhinga Malay tawhito rawa atu, i kitea i runga I te papa kohatu mai I Te Rohe O Terengganu, i ahu MAI I Te tau 1303 AD.
I te rau tau 19, i whakauruhia te reo Malay ki nga koroni o Ingarangi o Singapore me Penang e nga kaihokohoko i ahu mai i te Peninsula Malay. I te wā o te koroni, i hangaia e Te Ingarangi he momo tuhituhi o te reo i ahu mai i te tuhi tuhi o te reo o te whenua o netherlands, e kiia nei ko Rumi. Ko tēnei momo tuhituhi e whakamahia nuitia ana i ngā whenua E kōrero Ana i te reo Malay i tēnei rā.
I te rautau 20, i paahitia te reo Malay na nga mahi a Te dewan bahasa dan Pustaka (dbp), koinei te pokapū reo a Motu o Malaysia. I whakawhanakehia e te DBP he reo tuhituhi hou, e mohiotia ana ko Bahasa Malaysia i tenei ra. Kua riro tēnei reo hei reo mana o Malaysia, ā, kua kōrerotia whānuitia i Singapore, Brunei, East Malaysia me Pilipinas.

Ko wai ngā tāngata e 5 kua tino whai wāhi ki Te reo Malay?

1. Raja Ali Haji-Ko Ana mahi he mahi nui ki te whakahoutanga o te reo Malay.
2. Ko Munshi Abdullah – he tohunga rongonui O te marae Malay o te rautau 19 i tuhi i Te Istilah-istilah Melayu (Nga Kupu Malay).
3. Rosli Klong – Ko ia te kawenga mo te whanaketanga o te reo Malay hou, me ana mahi e tautuhi ana i tana ahua paerewa.
4. Zainal Abidin Ahmad-e mohiotia ana ko Pak Zain, he mea nui ki te whakaputa i nga mahi penei i A Kamus dewan bahasa dan Pustaka (Pukapuka O te Reo Me te Pukapuka A Motu) me nga Paerewa O Malaysian bahasa Malaysia.
5. Usman Awang-Ko Ana mahi penei i te Pantun Melayu (poetry Malay tuku iho) e kiia ana he mea tawhito o te ahurea Malay.

He pēhea te hanganga O Te reo Māori?

He reo whakakotahi te reo Malay, arā, e whai ana i tētahi hanganga e hangai ana ngā kupu ki ngā huānga takitahi e hanga ana i tētahi wae kotahi. Ko ēnei huānga, e mōhiotia ana ko ngā morphemes, ka taea te pupuri i ngā mōhiohio e pā ana ki te tikanga, te hanganga me te whakahua o te kupu, ā, ka taea te tāpiri, te tango, te huri rānei hei whakaatu i ngā tikanga rerekē. Hei tauira, ko te kupu ‘makan’ te tikanga ‘kai’, engari ko te taapiri o te morpheme ‘-nya’ ka huri i te kupu ki te ‘makannya’, ko te tikanga ‘ana/ana’ me te tikanga pakiaka kotahi. Ko nga hononga wetereo e whakaatuhia ana ma te raupapa kupu kaua ki nga whakaheke, a he tino tika te hanganga rerenga Korero A Malay.

Me pehea te ako I Te Reo Malay i te huarahi tika?

1. Tīmata mā te ako i ngā kupu me ngā kīanga taketake. Kia mōhio koe ki te Reo Māori mā ngā rauemi rongonui pēnei i ngā akoranga ipurangi, ngā pukapuka, me ngā taupānga ako reo.
2. Whakarongo ki ngā kōrero, mātakitaki rānei i ngā kiriata me ngā whakaaturanga i Te reo Malay kia mārama ai ki te rere tūturu o te reo me te puoro.
3. Te mahi tuhituhi me te kōrero I te reo Malay me tētahi kaikōrero taketake. Ka taea e koe te whakamahi i ngā paetukutuku whakawhiti kōrero, te kimi rānei i tētahi hoa reo.
4. Ako i Te wetereo Me ngā ture O Te reo Malay. Pānuihia ngā pukapuka, whakamahia ngā akoranga ipurangi me ngā whakangungu whakangungu.
5. Ka wero koe i a koe anō mā te pānui pukapuka me ngā tuhinga i tuhia ki Te reo Malay. Whakamātauria tō ringa ki te tuhi i ngā kōrero poto, i ngā pou rangitaki rānei i Te reo Malay.
6. Kia mau ki a koe te hihiri ma te whakatakoto i nga whaainga me te aroturuki i to ahunga whakamua. Whakanuia o angitu me te kore e pehia i te wa e mahi ana koe i nga hapa.
7. Whakauruhia koe ki Te Reo Māori. Rapua nga hoa E korero Ana I Te Reo Malay me te whai waahi ki nga korerorero. Haere Ki Malaysia, ki Tētahi atu whenua Rānei e kōrerohia ana te Reo Malay.