Латинла Эстонла Куҫар

Латыньла куҫарни-пин ҫул шутланакан практика. Вӑл текста пӗр чӗлхерен тепӗр чӗлхе ҫине, латыньрен акӑлчан е хальхи чӗлхе ҫине куҫарать. Латынь ӗмӗр тӑршшӗпех ученӑйсемпе писательсен чӗлхипе пурӑннӑ. Паян та латынь юриспруденци, медицина тата католик чиркӗвӗ пек нумай облаҫсенче пысӑк вырӑн йышӑнать.

Куҫару проектне пуҫлас тесен тӑлмачӑн латыньпе усӑ курса куҫармалли проектсем валли латынь мӗнле чӗлхе пулнине палӑртмалла. Унтан вӗсен латин чӗлхине лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ грамматикӑна та, чӗлхе синтаксисне те пӗлӗве кӗртет. Унсӑр пуҫне тӑлмачӑн хӑй куҫаракан куҫару чӗлхипе питӗ лайӑх усӑ курмалла. Ҫакӑ чӑваш чӗлхине культурӑллӑ нюанссене пӗлни, оригиналлӑ текстӑн тонне тата пӗлтерӗшне тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парас тесе витӗм кӳрет.

Пуҫламӑш чӗлхене палӑртсан, тӑлмачӑн кирлӗ хӑнӑхусем пулсан, вӑл куҫарӑва тытӑнма пултарать. Оригиналлӑ текст тата тӗллев аудиторийӗн кӑткӑслӑхне кура тӑлмач темиҫе меслетпе усӑ курма пултарать. Сӑмахран, текста латынь ӑнланман анлӑ аудитори валли куҫараҫҫӗ пулсан, тӑлмач вӗсен букварь аналогӗсем мар, хальхи терминсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе ытларах усӑ курма пултарать. Тепӗр енчен, куҫару формӑллӑрах куҫару ыйтакан текстсемшӗн тӑлмач латин текстне тытса пыма пултарать.

Ҫакна асра тытмалла: латынь-кӑткӑс чӗлхе. Чӗлхене тӗпӗ-йӗрӗпе пӗлмен тӑлмачшӑн йывӑр пулма пултаракан ҫинҫе япаласем нумай унӑн. Ҫавна пула ку енӗпе опыт пур профессионаллӑ тӑлмача латиница ҫине кӑткӑс куҫарусене час-часах шанса пани лайӑхрах.

Кирек мӗнле пулсан та куҫару тӗрӗслӗхӗ чи пӗлтерӗшлӗ. Куҫару тӗслӗхшӗн, стильшӗн е пӗлтерӳсемшӗн сиенсӗр мар оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс пӗлтермелле. Ку уйрӑммӑнах латыньрен куҫарнӑ чухне тӗрӗс, мӗншӗн тесен йӑнӑшсене пӑтраштарса яма е ӑнланма ҫӑмӑл. Куҫарнӑ текста тӗрӗслесси тата тӗрӗслесси тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерме питӗ кирлӗ.

Куҫару вӑл-хӑнӑху, ӑна алла илме вӑхӑт тата практика кирлӗ. Ӗҫ латынь ҫине куҫарма тытӑнсан профессионалсем час-часах чи лайӑх вариант пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсен латинла текстне акӑлчанла е урӑх чӗлхепе тӗрӗс куҫарма кирлӗ инструментсемпе пӗлӳсемпе усӑ курма май пур. Ҫак задачӑна квалификациленӗ тӑлмачӑ пур пирки латин чӗлхинчен куҫаракансем тӗрӗс те шанчӑклӑ куҫарусем парасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латинла калаҫаҫҫӗ?

Латинла пӗр ҫӗршывра та тӗп вырӑн йышӑнса калаҫмаҫҫӗ, анчах Вӑл Ватиканра тата Сан-Марино Республикинче нумай официаллӑ тӗллевсемпе усӑ курать. Латынь те нумай ҫӗршывсенчи вӗренӳ программисен пӗр пайне, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци, Испани, Португали, Итали, Польша, Румыни, Германи, Германи, Австри, Нидерланди, Бельги, Швейцари, Канада, Мексика, Колумби, Бразили, Венесуэл, Перу, Аргентина, Чили, Эквадор, Боливи, Парагвай тата ытти ҫӗршывсене кӗртнӗ.

Латин чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латин чӗлхин темиҫе пин ҫул шутласа кӑларакан вӑрӑм истори пур. Вӑл индоевропӑри чӗлхе пек пулса Тухнӑ та, Итали ҫурутравӗпе пӗрремӗш хут тимӗр ӗмӗрте усӑ курнӑ. Унтан вӑл Ытти регионсене, Иберипе Галлие тата, юлашкинчен, Британи Рим империйӗн классикла тапхӑрӗнче сарӑлнӑ. Латынь рим империйӗн официаллӑ чӗлхи пин ҫул ытла пулнӑ, вӑтам ӗмӗрсенче вара католицизм чӗлхи пулса тӑнӑ. Латынь Ҫӗнӗрен Чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑрта ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑнӑ, наука, вӗренӳ тата литература тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте ӑна романла чӗлхесемпе обществӑн тӗп чӗлхи вырӑнне улӑштарнӑ, анчах вӑл халӗ те пӗр-пӗр институци условийӗсенче, ҫавӑн пекех тӗнпе академи тӗллевӗсенче усӑ курать.

Латин чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Цицерон (пирӗн эрӑчченхи 106 – мӗш, пирӗн эрӑчченхи 43 – мӗш) - рим патшалӑх деятелӗ, юрист тата оратор, хӑйӗн произведенийӗсемпе тата сӑмахӗсемпе латин чӗлхине тарӑн витӗм кӳнӗ.
2. Вергилий (пирӗн эрӑчченхи 70-19-мӗшчен) – рим поэчӗ, хӑйӗн "Энеида" ятлӑ эпикӑллӑ поэми латинла ҫырнӑ. Унӑн ӗҫӗсем латин литературипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
3. Юлий Цезарь (пирӗн эрӑчченхи 100 ҫ. – пирӗн эрӑчченхи 44 ҫ.) – рим полководецӗпе государство деятелӗ, вӗсен ӗҫӗсем латин грамматикипе синтаксиса аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Гораций (пирӗн эрӑчченхи 65-мӗшчен-пирӗн эрӑчченхи 8-мӗшӗччен) – рим поэчӗ-лирик, вӗсен одысемпе сатирисем латин поэзийӗ ҫине иксӗлми витӗм кӳчӗҫ.
5. Овидий (пирӗн эрӑчченхи 43 ҫ. – пирӗн эрӑри 17 ҫ.) – хӑйӗн калавлӑ произведенийӗсемпе чи паллӑ рим поэчӗ, латин прозине чылай пуянлатнӑ "Метаморфозӑсем" пек.

Латин чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Латин чӗлхин тытӑмӗ пилӗк тайлӑмран тӑракан системӑра никӗсленнӗ, ҫав тытӑмсем пӗтӗмӗшле вӗҫленнӗ пӗлтерӗшлӗ тата паллӑ ҫынсен ушкӑнӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Кашни тайлӑмрах ултӑ тӗрлӗ падеж пур: менельник, ашшӗ-амӑшӗ, тӗплӗ, эрехлӗ, абливлӑ тата илӗртӳллӗ. Латыньре те икӗ тӗрлӗ глагол пур: регулярнӑй тата негулярнӑй мар. Латынь тытӑмӗ те инфикссене, суффикссене, предлогсемпе местоименисене, ытти элементсем хушшинче хутшӑнать.

Латин чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Курс витӗр тухӑр е фредерик М.Уилок Фредерикӑн Латин грамматикипе словарнӑй запасӗн никӗсӗсене ҫавӑрса илекен учебник илӗр.
2. Латинла аудиозапиҫӗсене итлӗр. Май пулсан, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем калакан латынь аудиозапиҫӗсене тупӑр. Ку сире тӗрӗс калама тата интонацие вӗрентме пулӑшӗ.
3. Латыньла вуланипе усӑ курӑр. Латинла текстсене, вергилипе Цицерон произведенийӗсене, латинла литературӑпа хальхи кӗнекесене вулӑр.
4. Латынь ҫине ҫырӑр. Эсир латыньпе хӑнӑхса ҫитсен, грамматикӑпа тата унпа мӗнле усӑ курнипе лайӑхрах паллашас тесе, латынь ҫине ҫырма тӑрӑшӑр.
5. Латынла калаҫӑр. Вырӑнти латино америка клубне кӗрӗр, онлайн-латынь курсне ҫырӑнӑр та латыньрен куҫарнӑ тӗрӗслеве хутшӑнӑр, калаҫӑва хӑнӑхӑр.

Эстонла куҫарни тӗнчери нумай предприятисен пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Эстонла текстсен професси куҫарӑвӗ Унран Та Эстонири хӑйӗн вӑй-хӑвачӗпе е хальхи клиент базипе хутшӑнас текен компанисене пысӑк пулӑшу пама пултарать.

Эстонла-финн-угор чӗлхи, Финла тӑван чӗлхе, Унта Эстонире пурӑнакансем нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ. Унӑн хӑйне евӗрлӗ характеристика тата питӗ лайӑх грамматика пур. Ҫапла вара эстонла куҫарма опытлӑ тӑлмач кирлӗ, вӑл чӗлхене те, унӑн нюансӗсене те лайӑх пӗлет.

Эстонла куҫару проектне пӑхса тухнӑ чухне обществӑн тӗрӗслӗхӗпе уҫӑмлӑхӗ чи пӗлтерӗшлӗ пулнине асра тытмалла. Куҫару оригиналлӑ пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс палӑртмалла, интересленнӗ енсем хушшинчи ӗҫлӗ хутшӑнусене кирек мӗнле йӑнӑш е ҫитменлӗхсем те кӑткӑслатма пултараҫҫӗ. Ҫавӑнпа та чӗлхине тарӑн ӑнланакан нюанссене чӗлхе йӑтса ҫӳрекене явӑҫтарни аванрах.

Куҫару хакӗ тата тепӗр пӗлтерӗшлӗ фактор шутланать. Проектӑн васкавлӑ ӗҫӗ, текст тӑршшӗ, пӗлтерӳ кӑткӑслӑхӗ тата ытти спецификӑллӑ уйрӑмлӑхӗсем тӑрӑх хаксем чылай вараланаҫҫӗ. Суйласа илнӗ тӑлмач шанчӑклӑ, пултаруллӑ тата ӑслӑ-тӑнлӑ пулнине ӗненмелле.

Професси куҫарнӑ текстсем Эстонипе ҫыхӑннӑ кирек мӗнле бизнесра та ҫитӗнӳ тума, ҫавӑн пекех ҫӗршыври клиентсемпе тата партнерсемпе ҫирӗп ҫыхӑну йӗркелеме кирлӗ. Эстон чӗлхинчи шанчӑклӑ тӑлмач пӗлтерӳсемпе информацие пӗр йӑнӑшсӑрах панине, кирек мӗнле бизнеса та ӑнӑҫлӑ тытса пымалли май пулнине ӗненме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче эстонла калаҫаҫҫӗ?

Эстон чӗлхипе ытларах Эстонире калаҫаҫҫӗ, Латвире, Пӗрлешӳллӗ Штатсенче, Канадӑра тата Раҫҫейре носеительсен пысӑках мар ушкӑнӗсем пур пулин те.

Эстон чӗлхин историйӗ мӗнле?

Эстон чӗлхи - Европӑри авалхи чӗлхесенчен пӗри, унӑн ҫӑлкуҫӗсем чул ӗмӗре тухаҫҫӗ. Унӑн чи ҫывӑх хурӑнташӗсем-финн тата венгри чӗлхисем, иккӗшӗ те урал чӗлхин ҫемйинче. Эстон чӗлхипе асӑнни 13 ӗмӗрте, 1525 ҫулта ҫак чӗлхепе пӗрремӗш кӗнеке пичетленсе тухнӑ чухне шутланать.
16-мӗш ӗмӗрте эстон чӗлхи нимӗҫ чӗлхине ытларах та ытларах ҫавӑрса илнӗ, мӗншӗн тесен нимӗҫсем нумайӑшӗ Эстонине Реформаци вӑхӑтӗнче куҫнӑ. 19 ӗмӗрте эстон чӗлхипе ҫӳрекенсенчен нумайӑшӗ раҫҫей империйӗн регион ҫине витӗм кӳрекен витӗмне пула вырӑсла та кӑштах калаҫма пултарнӑ.
Иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи пӗтнӗ хыҫҫӑн эстон чӗлхи Эстонин официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, унпа пӗтӗм тӗнчипе миллион ытла ҫын калаҫаҫҫӗ. Юлашки ҫулсенче ҫак чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать: ӑна ҫамрӑк ӑру ярса илет, тӗрлӗ чӗлхе курсӗ вара онлайнпа усӑ курма пулать.

Эстон чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Фридрих Роберт Фельман (1798-1850) – 19 ӗмӗрте эстон чӗлхине стандартизацилес тӗлӗшпе ӗҫленӗ поэт тата лингвист.
2. 1839-1907) - пасторпа лингвист, никама пӑхӑнман эстон ҫырулӑхӗшӗн юхӑма ертсе пыраканскер.
3. Йоханнес Аавик (1880-1973) - паллӑ лингвист тата грамматик, эстон грамматикипе орфографине кодификацилесе стандартизациленӗ.
4. Юхан Лив (1864-1913) - эстонла нумай ҫырнӑ, чӗлхене аталантарма пысӑк витӗм кӳнӗ поэт тата литература деятелӗ.
5. Яан Кросс (1920-2007) - хальхи эстон чӗлхипе усӑ курнӑ паллӑ прозаик, ӑна 21 ӗмӗре куҫарма пулӑшса.

Эстон чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Эстон чӗлхи-урал чӗлхисен ҫемйипе ҫыхӑннӑ агглютинативлӑ, пӗрлешӳллӗ чӗлхе. Унӑн морфологи тӗлӗшӗнчен кӑткӑс тытӑм пур,14 пӗлтерӗшлӗ, икӗ вӑхӑтран, икӗ анспектран тата тӑватӑ тайлӑмран тӑракан системӑллӑ. Глаголсен эстон системи ансат, виҫӗ предряжени тата икӗ сасӑллӑ. Сӑмах йӗрки чылаях ирӗклӗ, тӗрлӗрен пиҫӗ.

Эстон чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр. Эстон алфавитӗпе паллашма пуҫлӑр та саспаллисене тӗрӗс калама вӗренӗр. Алфавита пӗлни кирек мӗнле чӗлхе никӗсӗ пулса тӑрать, сире хӑвӑра тӗрӗс сӑмахра шанчӑклӑн туйма пулӑшать.
2. Итлӗр те калӑр. Эсир илтекен сасӑсемпе сӑмахсене тепӗр хут итлесе практикӑра ӗҫлеме пуҫлӑр. Ҫакӑ сире чӗлхепе паллашма тата мӗн каланине лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ. Эсир хатӗррине туйсан, ҫемьепе тата туссемпе кӑна пулсан та, эстонла сасӑпа калаҫма тытӑнӑр.
3. Вулӑр та ҫырӑр. Эстон грамматикипе паллашӑр та эстонла ансат сӗнӳсем ҫырма пуҫлӑр. Йӑнӑш тума ан хӑрӑр! Эстон чӗлхипе кӗнекесем, блогсем тата статьясем вулани те сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшать.
4. Технологипе усӑ курӑр. Эстон чӗлхине лайӑхрах пӗлес тесе чӗлхене, подкастсене тата видеона вӗренмелли приложенисемпе усӑ курӑр. Ҫакӑ сире сӑмах запасне анлӑлатма тата чӗлхепе тӗрлӗ контекстра усӑ курма пулӑшать.
5. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе усӑ курӑр. Эстон чӗлхипе усӑ курма питӗ лайӑх май - онлайн е хӑй калаҫма пултаракан чӗлхене тупасси. Кирлӗ чухне вӗсене тӳрлетме тата лару-тӑрӑва мӗнле лайӑхлатма пултарасси ҫинчен тепӗр хут ҫыхӑну пама ыйтӑр.