Malaıalam Ýdmýrt Aýdarma

Malaıalam-Úndistanda sóıleıtin jáne baı mádenı muraǵa ıe til. Bul tilde Úndistanda da, shetelde de 35 mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Jahandanýdyń ósýimen malaıalamdaǵy aýdarma qyzmetteriniń mańyzdylyǵyn asyra baǵalaý qıyn. Kóptildi qarym-qatynas qajettiligi artyp kele jatqandyqtan, uıymdar malaıalam tilindegi senimdi jáne dál aýdarmalardy qamtamasyz etý úshin bilikti mamandardy izdeıdi.

Malaıalam-óziniń jazýy bar dravıd tili. Bul Úndistannyń Kerala shtatynyń resmı tili, sonymen qatar Úndistannyń resmı tili retinde tanylǵan 23 tildiń biri. Basqa tilder sıaqty, malaıalam da sóıleıtin aımaqqa baılanysty keıbir ózgeristerge ıe. Sondyqtan malaıalam tilindegi aýdarma salasyna tereńirek úńilgisi keletinder osy aımaqtyq varıasıalardy Muqıat túsinýi kerek.

Malaıalam tilindegi aýdarmalarǵa suranystyń artýy malaıalam tilinde sóıleıtin aımaqtardaǵy kásipkerlermen, jahandyq uıymdarmen jáne memlekettik organdarmen qarym-qatynas jasaý qajettiligine baılanysty. Bul malaıalam tilinde marketıńtik materıaldardy jasaýdan bastap zańdy qujattar men veb - saıt mazmunyn aýdarýǵa deıin kez kelgen nárseni qamtýy múmkin. Malaıalamadaǵy bilikti aýdarmashylar, eger olar osy tilge qatysty mádenı núanstardy túsinse, ásirese iskerlik jáne marketıńtik aýdarmalarǵa qatysty bolsa, qosymsha artyqshylyqqa ıe.

Malaıalammen bilikti aýdarmashy bolý úshin malaıalamdy da (onyń barlyq nusqalarynda) jáne aýdarma tilin jetik bilý kerek. Sonymen qatar, jazbasha qarym - qatynastyń myqty daǵdylary, egjeı-tegjeıge nazar aýdarý jáne belgilengen merzimde jumys isteı bilý-bul barlyq qajetti qasıetter. Eger siz eki tilde de ana tilinde sóılemeıtin bolsańyz, aýdarma nemese lıngvısıka dárejesi paıdaly bolýy múmkin, biraq bul árdaıym qajet emes.

Uıymdar kóptildi qoljetimdilikti qamtamasyz etýge kóbirek kóńil bóletindikten, malaıalam aýdarmashylaryna suranys arta beredi. Tıisti biliktilikpen kez kelgen adam osy qarqyndy damyp kele jatqan salanyń bir bóligi bola alady jáne álemdi ózara baılanysty etýge úles qosa alady.

Malaıalam tilinde qaı elder sóıleıdi?

Malaıalam negizinen Úndistanda, Kerala shtatynda, sondaı-aq kórshiles Karnataka men Tamılnad Shtattarynda sóıleıdi. Sondaı-aq, Bahreın, Fıdjı, Izraıl, Malaızıa, Katar, Sıngapýr, Birikken Arab Ámirlikteri men Ulybrıtanıadaǵy shaǵyn dıaspora sóıleıdi.

Malaıalam tiliniń tarıhy qandaı?

Malaıalam tiliniń alǵashqy jazbasha rastaýy IX ǵasyr ǵalymdarynyń eńbekterinde kezdesedi, mysaly, "Ramacharıtam" jazǵan Iraıanman Tampı. 12 ǵasyrǵa qaraı bul til sanskrıt negizindegi ádebıette qoldanylatyn jáne qazirgi Keralanyń ońtústik aımaqtarynda keń taralǵan ádebı tilge aınaldy.
Shamamen 14 ǵasyrdan bastap nammalvar jáne Kýlashehara Alvar sıaqty aqyndar ózderiniń dinı shyǵarmalary úshin malaıalamdy qoldandy. Tildiń bul erte túri Tamıl tilinen de, sanskrıtten de erekshelendi. Oǵan týlý men kannada sıaqty basqa tilderdiń termınderi de engizildi.
16 ǵasyrda Ramaıana men Mahabharata týnchattý Evjýtachannyń sanskrıtten malaıalamǵa aýdarmasy bul tildi odan ári tanymal etti. Kelesi birneshe ǵasyrlarda Jazýshylar malaıalamnyń ártúrli dıalektilerinde shyǵarmalar jazdy. Bul portýgal, aǵylshyn, fransýz jáne goland tilderindegi sózderdi biriktiretin qazirgi malaıalamnyń paıda bolýyna ákeldi.
Sodan beri malaıalam Kerala shtatynda resmı tilge aınaldy jáne ómirdiń barlyq salalarynda, sonyń ishinde bilim berý, basqarý, buqaralyq aqparat quraldary men dinde qoldanylady. Ol sondaı-aq poezıa, pesalar jáne qysqa áńgimeler sıaqty jańa ádebı janrlardy jasaý úshin paıdalanyldy jáne qazirgi álemde damýyn jalǵastyrýda.

Malaıalam tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Evjýtachan (Týnchattý Ramanýjan Evjýtachan dep te atalady) – qazirgi Malaıalam ádebıetiniń negizin qalaǵan malaıalam tiliniń alǵashqy iri aqyny.
2. Kýmaran Asan-qazirgi Malaıalam ádebıetiniń trıýmvırat aqyndarynyń biri. Ol" Vına Pový", "Nalını" jáne "Chıntavıstaıa Shámala'.
3. Ýlrık s Parameshvara Aıer-óziniń alǵashqy jarıalanǵan shyǵarmasymen tanymal Malaıalam aqyny 'Kaváanýshasanam'. Ol sondaı-aq malaıalam poezıasyna zamanaýı kózqaras ákelgeni úshin esepteledi.
4. Vallathol Naraıana Menon sonymen qatar qazirgi Malaıalam ádebıetiniń trıýmvırat aqyndarynyń biri. Ol "Handa Kavás" jáne "Dýravasta"sıaqty birneshe klasıkalyq shyǵarmalar jazdy.
5. G. Shankara Kýrýp - "orý Djýdha malaıalam" jáne "Vıshvadarshanam" sıaqty shyǵarmalarymen tanymal, ol malaıalam ádebıeti úshin Djnanpıt syılyǵynyń alǵashqy ıegeri boldy.

Malaıalam tiliniń qurylymy qalaı?

Malaıalam tili aglútınatıvti til bolyp tabylady, ıaǵnı ol joǵary affıksasıaǵa ıe jáne jańa sózderdi qalyptastyrý úshin sózderdi nemese sóz tirkesterin baılanystyrýǵa beıim. Bul múmkindik ony óte mánerli tilge aınaldyrady, bul sóıleýshige kúrdeli ıdeıalardy aǵylshyn tilinde qajet bolǵannan az sózdermen jetkizýge múmkindik beredi. Malaıalamda v2 sózderiniń reti bar, ıaǵnı etistik sóılemde ekinshi orynǵa qoıylady, biraq bul qatań saqtalmaıdy. Sondaı-aq, osy tilde kezdesetin jiktik jalǵaýlar men gerýndtar sıaqty birqatar basqa gramatıkalyq qurylymdar bar.

Malaıalam tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Malaıalam tilinde jazylǵan kitaptar men materıaldardy júkteýden bastańyz. Internette tegin PDF faıldaryn, elektrondyq kitaptardy jáne aýdıo faıldardy tabý ońaı.
2. Malaıalam tilinde sóıleıtinderdiń aýdıo jazbalaryn tabyńyz. Ana tilinde sóıleıtinderdiń qalaı aıtylatynyn tyńdaý-ony erkin meńgerýdiń mańyzdy joly.
3. Ana tilimen sóılesýdi úırený úshin My language Exchange nemese Conversation Exchange sıaqty til almasý saıttaryn paıdalanyńyz.
4. Madras Ýnıversıteti nemese Kaıralı Malaıalam sıaqty ýnıversıtetter usynatyn tegin onlaın kýrstardy paıdalanyńyz.
5. Jergilikti til mektebine nemese oqý ortalyǵyna sabaqqa jazylýdy qarastyryńyz.
6. Tildi jaqsyraq bilý úshin Malaıalam fılmderi men teleshoýlaryn qarańyz.
7. Mańyzdy sózder men sóz tirkesterin este saqtaýǵa kómektesetin kartalardy paıdalanyńyz.
8. Siz úırengen jańa sózder men sóılemder jazylǵan dápterdi saqtańyz jáne olardy jıi qarap shyǵyńyz.
9. Malaıalam tilinde ózińizben múmkindiginshe jıi sóılesińiz.
10. Sońynda, dostaryńyzben jáne otbasyńyzben kúndelikti sóılesýlerde osy tildi qoldanýdyń joldaryn tabyńyz.

Ýdmýrt aýdarmasy - mátinderdi bir tilden ýdmýrt tiline aýdarý prosesi. Ýdmýrt tili-ortalyq Reseıde ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda turatyn ýdmýrttar sóıleıtin fın-ýgor tili. Bul tildiń baı tarıhy men mádenıeti bar, sonymen qatar ýdmýrt Respýblıkasynda resmı til bolyp tabylady. Bul til álemniń kóptegen bólikterinde jetkiliksiz usynylǵan dep sanaýǵa bolady, biraq bul belgili bir aımaqtyń týmasy nemese ýdmýrt halqynyń tili, mádenıeti men tarıhyna qyzyǵýshylyq tanytqandar úshin mańyzdy til bolyp qala beredi.

Ýdmýrt tiline aýdarýǵa keletin bolsaq, sapaly aýdarmalar jasaýdy qamtamasyz etý mańyzdy. Muny tildik jáne mádenı kontekstke ıe tájirıbeli ýdmýrt aýdarmashylarynyń kómegimen jasaýǵa bolady. Aýdarmashy naqty aýdarmalar jasaý úshin tildiń gramatıkasyn, emlesin jáne semantıkasyn túsine bilýi kerek. Sonymen qatar, olar mátindi túpnusqaǵa múmkindiginshe jaqyndatý úshin sózderdiń keńeıýi men núanstaryn dál qoldana bilýi kerek.

Ýdmýrt tiline aýdarý mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesedi jáne ártúrli aımaqtardaǵy adamdarǵa bir-birin túsinýge múmkindik beredi. Muny is júzinde kez-kelgen salaǵa, sonyń ishinde bızneske, ádebıetke jáne buqaralyq aqparat quraldaryna qoldanýǵa bolady. Ony ýdmýrt halqynyń mádenıeti men tarıhyn saqtaý úshin de qoldanýǵa bolady, bul keń aýdıtorıaǵa olardyń áńgimeleri men daýystaryn tyńdaýǵa múmkindik beredi.

Jalpy, ýdmýrt tiline aýdarý ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin túsinýdiń keremet paıdaly quraly bola alady. Ýdmýrt mátinderin túsiný arqyly bul keń aýdıtorıaǵa ýdmýrt halqynyń tili men mádenıetin baǵalaýǵa jáne olardyń tájirıbesin qabyldaýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, bul mádenıetter arasyndaǵy túsinistikke yqpal etýdiń jáne bir-birińiz týraly kóbirek bilýdiń tamasha tásili bolýy múmkin.

Ýdmýrt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Ýdmýrt tili negizinen Reseıdiń Edil aımaǵynda ornalasqan ýdmýrt Respýblıkasynda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Reseıdiń basqa bólikterindegi shaǵyn qaýymdastyqtarda, sondaı-aq Qazaqstan, Belarýs jáne Fınlándıa sıaqty kórshi elderde sóıleıdi.

Ýdmýrt tiliniń tarıhy qandaı?

Ýdmýrt tili Oral tilder otbasynyń múshesi jáne fın-ýgor tilderimen tyǵyz baılanysty. Onda shamamen 680 000 adam sóıleıdi, negizinen ýdmýrt Respýblıkasynda (Reseı) jáne onyń aınalasynda. Onyń jazbasha formasyn 18 ǵasyrda kırıllısaǵa negizdelgen jazý júıesin qurǵan orys pravoslavıelik dinı qyzmetkerleri kodıfıkasıalady. Bul jazý júıesi 19-20 ǵasyrlarda odan ári keńeıtilip, jetildirilip, zamanaýı jazýdyń paıda bolýyna ákeldi. Ýdmýrt tili áli kúnge deıin ýdmýrt qonystanǵan aımaqtarda qoldanylady, sonymen qatar mektepter men ýnıversıtetterde oqytylady.

Ýdmýrt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Vasılıı Ivanovıch Alymov-ýdmýrt tiliniń lıngvısi jáne kóptegen eńbekteriniń avtory, ol tildiń sońǵy gramatıkasyn jazǵan jáne búgingi kúnge deıin qoldanylyp kele jatqan kóptegen erejeler men konvensıalardy belgilegen.
2. Vácheslav Ivanovıch Ivanov-ǵalym jáne ýdmýrt tili men mádenıeti boıynsha kóptegen eńbekterdiń, sonyń ishinde tildiń jan-jaqty gramatıkasy men ýdmýrt poezıasynyń qurylymyn zertteýdiń avtory.
3. Nına Vıtalevna Kırsanova-Rodıonova-jazbasha ýdmýrt tiliniń ınnovatory, ol alǵashqy kitaptardy osy tilde jazdy jáne alǵashqy ýkraın-ýdmýrt sózdigin jasady.
4. Mıhaıl Romanovıch Pavlov-ýdmýrt tili, ádebıeti jáne fólklory salasyna qosqan jemisti úlesimen tanymal, ol aımaqtyń baıyrǵy ánderin alǵashqylardyń biri bolyp jazdy jáne qujattady.
5. Olga Valerıanovna Fedorova-Lojkına - ýdmýrt tili men mádenıetin alǵashqylardyń biri bolyp oqydy, ýdmýrt tilinde alǵashqy gazetter shyǵardy jáne gramatıka men basqa da oqý materıaldaryn jazdy.

Ýdmýrt tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Ýdmýrt tili-fın jáne eston tilderimen tyǵyz baılanysty Oral tili jáne onyń komı-Zyrán jáne Perm tilderine keıbir uqsastyqtary bar. Onyń qurylymy aglútınatıvti morfologıamen sıpattalady, ıaǵnı sózder ártúrli maǵynalar men uǵymdar úshin affıksterdi qosý arqyly jasalady. Til daýysty dybystardyń tán úılesimdiligimen jáne zat esimderdiń kúrdeli septik júıesimen erekshelenedi. Etistikterdiń konúgasıasy óte kúrdeli, ár túrli kóńil-kúılermen, aspektilermen jáne shaqtarmen, sondaı-aq kemeldi jáne jetilmegen formalar arasyndaǵy túbegeıli aıyrmashylyqpen.

Ýdmýrt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tilmen tanysýdan bastańyz. Alfavıt pen aıtylym týraly bilip, gramatıka týraly negizgi túsinik alyńyz.
2. Jergilikti ýdmýrt resýrstaryn oqyp, tyńdańyz. Jergilikti jańalyqtardy tyńdap, sol tildegi mýzyka men teledıdar baǵdarlamalaryn tyńdańyz.
3. Ýdmýrt tilinde sóıleý jáne jazý jattyǵýlaryn jasańyz. Til seriktesin tabyńyz nemese tájirıbe alý úshin onlaın forýmdar men chattardy paıdalanyńyz.
4. Ýdmýrt tili kýrsynan ótińiz. Ýdmýrt kýrstaryn usynatyn kóptegen til ınstıtýttary bar jáne siz olardy Internetten taba alasyz.
5. Mádenıet pen tilge enińiz. Ýdmýrtıaǵa baryńyz jáne jergilikti dıalektiler men mádenıet týraly kóbirek bilý úshin ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz.