Саха Морон Тәржемә итеү

Яҡут теле-Рәсәйҙең төньяҡ-көнсығышында ярты миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки тел. Тел яңы ғына рәсми танылыу алғанлыҡтан, элеккесә якут теленән тәржемә итеү хеҙмәттәренә ҙур һорау бар. Был мәҡәләлә беҙ якут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең мөһимлеген ҡарайбыҙ, шулай уҡ был процесс менән бәйле проблемаларҙы тикшерәбеҙ.

Якут телендә Рәсәйҙә генә түгел, Монголия, Ҡытай һәм Ҡаҙағстан кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр. Был халыҡ-ара якут теленә тәржемә итеү хеҙмәттәренә ихтыяж барлығын аңлата, шулай уҡ ил эсендә лә. Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең төп маҡсаты - ерле халыҡтар общиналары һәм башҡа ҡыҙыҡһынған яҡтар араһында аралашыуҙы еңеләйтеү өсөн тел бушлыҡтарын тулыландырыу. Шулай уҡ юридик документтар, дипломатик килешеүҙәр, белем биреү материалдары, киң мәғлүмәт саралары һәм мәҙәниәт менән бәйле материалдар һәм башҡа документтар өсөн тәржемәләр талап ителә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүгә килгәндә, ҡайһы бер мөһим проблемаларҙы иҫтә тоторға кәрәк. Беренсенән, әйтелеш проблемаһы бар. Яҡут телендә һөйләшкән төбәк диалектына бәйле һүҙҙәрҙең әйтелешендә айырмалар бар. Шулай итеп, тәржемәселәргә аныҡлыҡ тәьмин итеү өсөн был төбәк вариациялары менән таныш булыу мөһим. Тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең, улар ҡулланылған контекстан сығып, бер нисә мәғәнәгә эйә булыуы. Был тәржемәселәргә һүҙҙең йәки фразаның дөрөҫ мәғәнәһен билдәләүҙе ҡыйынлаштыра, был аныҡлыҡты тағы ла мөһимерәк итә.

Яҡут теленә һәм унан тәржемә итеү менән бәйле ауырлыҡтарға ҡарамаҫтан, был процестың мөһимлеген таныу мөһим. Яҡут теле танылыу яулауын дауам иткән һайын, яҡут теленә һәм унан тәржемә итеүҙең юғары сифатын һәм аныҡлығын тәьмин итеү мөһим була бара. Сифатлы тәржемәләр уңышлы мәҙәни-ара диалогты һәм бәйләнештәрҙе һаҡлау өсөн бик мөһим, бигерәк тә мәҙәниәте йыш ҡына ситләтелгән ерле общиналар араһында.

Ниндәй илдәрҙә якут телендә һөйләшәләр?

Якут телендә Рәсәйҙә, Ҡытайҙа һәм Монголияла һөйләшәләр.

Яҡут теленең тарихы ниндәй?

Яҡут теле төньяҡ-көнбайыш төрки телдәренең каспий төркөмсәһенә ҡараған төрки тел. Был Телдә Рәсәй Саха Республикаһында, башлыса Лена йылғаһы һәм уның ҡушылдыҡтары бассейнында, яҡынса 500 000 кеше һөйләшә. Яҡут теленең бай әҙәби тарихы бар, ул 14 быуат уртаһындағы беренсе яҙма әҙәбиәткә барып тоташа. Яҡут әҙәбиәте Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия суфый шағирҙары, шулай уҡ император Рәсәйенән рус яҙыусылары һәм авторҙары ижадының көслө йоғонтоһо аҫтында була. Яҡут телендәге тәүге яҙма әҫәрҙәр дини текстар, шул иҫәптән Ҡөрьәндән өҙөктәр һәм йософ һәм Зөләйха тураһында легендалар тәржемәләре була.
Яҡут телендә яҙылған тәүге оригиналь әҫәрҙәр 19 быуат аҙағында барлыҡҡа килә: яҡут халҡының көндәлек тормошо тураһында шиғырҙар, хикәйәләр һәм романдар. Яҡут яҙыусылары шулай уҡ үҙҙәренең әҫәрҙәрендә колониализмға ҡаршы көрәш, традицион себер мәҙәниәтенең әһәмиәте һәм төбәктең иҙелгән халыҡтарының ауыр хәле кеүек киң темаларҙы өйрәнә башлай. 1920-1930 йылдарҙа Якут теле Әҙәби ренессанс кисерә, Уны юрий Чегерев, Анатолий Кротов, Геннадий Титов һәм Иван тазетдинов кеүек яҙыусылар етәкләй. Был осорҙа якут телендә баҫылған китаптар һаны ҡырҡа арта, шулай уҡ хөкүмәт һәм административ документтарҙа был телде ҡулланыу арта.
Бөгөн якут теле уның һөйләшеүселәре араһында яңырыу кисерә, унда бер нисә яңы гәзит һәм журнал нәшер ителә. Шулай уҡ Рәсәйҙән ситтә якут телен өйрәнеүгә ҡыҙыҡһыныу арта, сөнки бер нисә университет был тел буйынса курстар тәҡдим итә.

Башҡортостан гәзите "йәмғиәт" башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән 5 кеше кем?

1. Винокуров Юрий Николаевич лингвист, тарихсы һәм филолог; 2. Степан Георгиевич Островский якут шағиры, драматург, прозаик һәм тәржемәсе; 3. Беляев Олег Михайлович якут әҙәбиәт белгесе һәм публицисы; 4. Баһауетдинова лилиә Владимировна яҡут фольклорсыһы; 5. Акулина Еловна Павлова диикограф һәм диалектологияны тикшеренеүсе.

Яҡут теленең структураһы нисек ҡоролған?

Яҡут теле төрки тел ғаиләһенә ҡарай һәм Төньяҡ-көнсығыш төркөмөнөң бер өлөшө булып тора. Был агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә яңы мәғәнәләр һәм формалар булдырыу өсөн өҫтәлергә мөмкин булған суффикстарҙы ҡуллана. Якут теле юғары флексия менән айырылып тора, был һүҙҙәрҙең һөйләмдә нисек ҡулланылыуына ҡарап формаһын үҙгәртеүен аңлата. Исемдәр, алмаштар, сифаттар һәм ҡылымдар уларҙың формаһын контекстан сығып билдәләү өсөн тамамланыуҙар талап итә.

Яҡут телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Якут теле дәреслегенең йәки инструктор өсөн ҡулланманың бер данаһын алығыҙ. Был материалдарҙа килтерелгән дәрестәрҙе эшкәртеү-телде камил үҙләштереүҙең иң яҡшы ысулы.
2. Һөйләү һәм аудициялау буйынса күнекмәләр үткәрегеҙ. Теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - уны мөмкин тиклем күберәк ҡулланыу, шуға күрә күнекмәләр үткәрергә мөмкин булған әңгәмәсегеҙҙе табырға тырышығыҙ.
3. Якут телендә яҙылған материалды уҡығыҙ. Был һеҙгә телдең структураһын һәм грамматикаһын аңларға ярҙам итәсәк.
4. Яҡуттарҙың мәҙәниәте һәм тарихы менән танышығыҙ. Әгәр һеҙ кешеләр һәм уларҙың йәшәү рәүеше тураһында күберәк белһәгеҙ, был һеҙгә телде яҡшыраҡ аңларға ярҙам итер.
5. Яҡут КИҢ мәғлүмәт САРАЛАРЫН ҡарағыҙ һәм тыңлағыҙ. Күп кенә онлайн-ресурстар бар, шул иҫәптән был телдә радиопрограммалар һәм телешоуҙар бар.
6. Якутияға Барығыҙ. Төбәктә ваҡыт үткәргәндән һуң, һеҙ телегеҙгә сумдырылырға һәм телдә һөйләшеүселәр менән аралашырға мөмкинселек аласаҡһығыҙ.

Коса Көньяҡ Африканың рәсми теле, төбәктә миллионлаған кеше һөйләшә. Ул банту тел ғаиләһенең бер өлөшө булып тора һәм күп диалекттарға эйә. Күптәр өсөн коса телен өйрәнеү ауыр; әммә уны коса телендә һөйләшеүселәр менән аралашырға теләүселәр өсөн тәржемә итергә мөмкин.

Xhosa-ны инглиз теленә тәржемә итергә теләүселәр өсөн иң мөһим фактор-тәжрибәле тәржемәсе эҙләү. Тәржемәсе ике телде лә белергә, шулай уҡ телдең нескәлектәрен аңларға тейеш. Был тәржемәнең аныҡлығын тәьмин итәсәк.

Коса тәржемәһендә тәржемәсе коса диалекттары һәм грамматикаһы менән таныш булырға тейеш. Был тәржемә ителгән текстың төп нөсхә теленә һәм уның мәҙәниәтенә тап килеүенә инанырға ярҙам итә. Контекстан сығып, тәржемә иткәндә мәҙәни үҙенсәлектәрҙе лә иҫәпкә алырға кәрәк булыуы мөмкин.

Күп тәржемәләр ике телдә лә эквиваленттар эҙләүҙе күҙ уңында тота. Һүҙмә-һүҙ тәржемә ҡайһы берҙә эшләй алһа ла, йыш ҡына тәржемәсегә һүҙ артында торған ҡиммәтте иҫәпкә алырға һәм шул уҡ хәбәрҙе тапшырыусы эквивалентты табырға тырышырға кәрәк. Тәржемәсе мәҡәлдәрҙе һәм идиомаларҙы ҡулланыуға иғтибар итергә тейеш, сөнки уларҙың ҡайһы берҙәренең туранан-тура инглиз теленә тәржемәһе юҡ.

Инглиз теленә тәржемә иткәндә Ярҙам итә алған бер нисә ресурс бар. Google Translate һәм Microsoft Translator кеүек онлайн-тәржемә хеҙмәттәре тексты тиҙ арала тәржемә итеүҙе тәьмин итә. Әммә был сервистар камиллыҡтан алыҫ һәм бик теүәл тәржемәләр бирә алмай.

Теүәл тәржемә итеү өсөн WordFluent кеүек сервистар профессиональ тәржемәселәрҙе йәки автоматлаштырылған тәржемә системаһын (CAT) бирә ала. WordFluent Xhosa тексын анализлау һәм уны инглиз телендәге эквивалент менән сағыштырыу өсөн ҡатмарлы программа системаһын ҡуллана. Был теләһә ниндәй мәҙәни нескәлектәрҙе иҫәпкә алыуҙы һәм тәржемәнең теүәл һәм урынлы булыуын тәьмин итергә ярҙам итә.

Xhosa тәржемәһенә ниндәй генә ҡараш һайлаһағыҙ ҙа, маҡсаттарығыҙ өсөн иң теүәл тәржемәне тәьмин итеү өсөн барыһын даательноекләп уйларға кәрәк. Һеҙ ҡулдан йәки компьютерҙан тәржемә һайлайһығыҙмы-юҡмы, тәржемәсе уңышлы тәржемә итеү өсөн коса телен дә, инглиз телен дә тәжрибә һәм белемгә эйә булырға тейеш. Кәрәкле белемгә эйә булып, Һеҙ Xhosa тәржемәһе һеҙҙең хәбәрҙе теүәл тапшырасағын гарантиялай алаһығыҙ.

Ниндәй илдәрҙә коса телендә һөйләшәләр?

Коса телендә Башлыса Көньяҡ Африкала һәм Бер аҙ зимбабвела һөйләшәләр.

Коса теленең тарихы ниндәй?

Коса теле-нигеро-конго ғаиләһенең нгуни-банту теле. Ул зулу, свати һәмдебеле менән бергә көньяҡ африка тел төркөмөнә инә. Коса теле боронғо сығышлы, әммә рәсми атамаһын уға 19 быуатта европа миссионерҙары биргән. Коса теле Көньяҡ Африканың Көнсығыш-Кап провинцияһында яҡынса беҙҙең эраның 5 быуатында барлыҡҡа килгән тип иҫәпләнә. Коса теле Шулай уҡ Көньяҡ Африкала һәм Зимбабвела һөйләшкән зулу һәм свати кеүек башҡа нгуни телдәре менән уртаҡ тамырҙарға эйә.
Коса 19 быуатта африкаанс теле барлыҡҡа килгәндән бирле голланд теленең көслө йоғонтоһо аҫтында була, әммә ул үҙенең тәүге формаһының күп өлөшөн һаҡлап ҡала. Коса теле коса ҡәбиләһе тарафынан европалылар колонизациялағанға тиклем ҡулланылған, һәм яҙма тел булараҡ танылған тәүге ерле халыҡтарҙың телдәренең береһе булған. Коса теле шулай уҡ башҡа көньяҡ африка телдәренә ҙур йоғонто яһай, һәм бөгөн ул илдең ун бер рәсми телдәренең береһе булып тора.

Башҡорт телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Джон Тенго Джабаву: Көньяҡ африка интеллигенты һәм нәшриәтсеһе, Ул Косаның әҙәбиәтен киң халыҡ өсөн асыҡ итеү өҫтөндә эшләй.
2. Нонцизи мгквето: Коса шағирәһе һәм ҡатын-ҡыҙ мәҙәниәтен һәм хоҡуҡтарын һыҙыҡ өҫтөнә алған әҫәрҙәр яҙған активист.
3. Енох сонтонга: Композитор һәм шағир, Уға Көньяҡ Африканың Милли гимны "Nkosi Sikelel' iAfrica"ны яҙыу йөкмәтелә.
4. Сол Күлдәк: Көньяҡ Африка ерле халыҡтарының Милли конгресына (һуңыраҡ Африка милли конгресы булараҡ билдәле) нигеҙ һалыусы ағза һәм инглиз телендә мхуди исемле роман яҙған беренсе ҡара тәнле көньяҡ африка кешеһе.
5. Манзини Зинзо: Хикәйәләр, фольклор һәм йырҙар яҙыу өсөн яҙма тел ҡулланған Тәүге Коса яҙыусыларының береһе.

Коса теленең структураһы ниндәй?

Коса теле эҙмә-эҙлекле база структураһына эйә һәм алты төрлө фонеманан тора: тартынҡылар, һуҙынҡылар, оҙон һуҙынҡылар, дифтонгтар, y менән дифтонгтар һәм ҡыҫылмалар. Телдә субъект ҡылым объект һүҙҙәр тәртибе ҡулланыла, һәм күпселек һүҙҙәр приставка һәм суффиксация ярҙамында барлыҡҡа килә. Шулай уҡ ул ҡатмарлы исем кластары һәм ҡылымдарҙы ҡушыу системаһына эйә.

Башҡорт телен иң дөрөҫ юл менән нисек өйрәнергә?

1. Ҡөрьән китабын алып, уның буйынса уҡый башлағыҙ. Teach Yourself Xhosa һәм Essential Xhosa кеүек бик күп яҡшы ресурстар бар.
2. Xhosa буйынса онлайн курс йәки уҡыу әсбабы табығыҙ. ҺЕҘ БИК күп бушлай ОНЛАЙН курстар үтә АЛА, МӘҪӘЛӘН, BBC, Busuu һәм Mango Languages тел курстары.
3. Башҡорт телендә һөйләшеүселәр менән дуҫлашығыҙ. Телдә һөйләшеүселәр менән аралашыу - теләһә ниндәй телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулдарының береһе. Һеҙ Tandem йәки Conversation Exchange кеүек ҡушымталарҙы Ҡулланып, Аралашыу өсөн Коса телендә һөйләшеүселәрҙе таба алаһығыҙ.
4. Xhosa музыкаһын тыңлағыҙ Һәм Xhosa фильмдарын ҡарағыҙ. Тыңлау һәм күҙәтеү-телде өйрәнеүҙең тағы бер яҡшы ысулы, бигерәк тә мәҙәни контексты әйтеү һәм аңлау тураһында һүҙ барғанда.
5. Һөйләмдә һөйләмгә күнегеү. Телде өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы-уның менән һөйләшеү. Xhosa һеҙҙең төбәгегеҙҙәге осрашыуҙарҙы эҙләгеҙ йәки онлайн-әңгәмәсе табығыҙ, уның менән күнекмәләр үткәрергә мөмкин.