Белорусси Латыш Куҫар

Беларусь - хӗвелтухӑҫ европӑри ҫӗршыв, Российӑпа, Украинӑпа, Польшӑпа, Литвапа тата Латвипе чикӗленнӗскер. Документсене, литературӑна тата веб-сайтсене белорусси чӗлхипе куҫарни белоруссемпе ытти халӑхсем хушшинче кӑна мар, ҫӗршывра та пӗтӗм тӗнчери хутшӑнӑвӑн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Халӑх пур чухне 10 миллион ҫынна яхӑн ҫак тӗрлӗ ҫӗршыври обществӑн пур сийӗпе те тухӑҫлӑ хутшӑнас тесен белорусси чӗлхине тухӑҫлӑн куҫарма пӗлни кирлӗ.

Беларусин официаллӑ чӗлхи белорусси шутланать, икӗ тӗп меслет пур, вӗсенчен иккӗшӗ те куҫарнӑ чухне час-часах усӑ кураҫҫӗ: латин алфавитӗпе кириллица. Латин алфавитӗ Латыньрен, Рим империйӗнчен килет, унпа хӗвеланӑҫ енчи нумай ҫӗршывсенче усӑ курать; вӑл поляксен алфавитӗпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ҫав вӑхӑтрах грек алфавитӗнчен пулнӑ кириллицӑна монахсем тунӑ, вӑл вырӑс чӗлхипе тачӑ ҫыхӑннӑ тата Хӗвелтухӑҫ Европӑпа Вӑтаҫӗр Азири нумай ҫӗршывсенче усӑ курать.

Пуҫламӑш текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен, белорусси тӑлмачӗн икӗ алфавитне те лайӑх ӑнланса илмелле. Тӑлмачӑн та белорусси грамматикипе лексикине, белорусси культурине тӗплӗ куҫарас тесен питӗ лайӑх пӗлмелле.

Тӑлмачӑ чӗлхине ӑнланать тата пӗлтерӗве тӗпӗ-йӗрӗпе каласа пама пултарать пулсан, акӑлчанларан белоруссие е белоруссирен акӑлчанла куҫарасси ытла кӑткӑсах мар. Анчах та ку задача белоруссирен нимӗҫ, француз е испани чӗлхине куҫарас текенсемшӗн кӑшт кӑткӑсрах. Ҫакӑ куҫаруҫӑна белорусси чӗлхинче ҫук сӑмахсемпе е пуплевсемпе усӑ курса куҫарма ыйтнипе ҫыхӑннӑ.

Белоруссири куҫаруҫӑсем тӗл пулакан тепӗр ыйту-чылай сӑмахсемпе пуплевсене контекстран темиҫе куҫару илме пултарни пулса тӑрать. Кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр чухне акӑлчан тата белорусси чӗлхисенче питех те пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем пур, ҫавӑнпа та тӑлмачӑн ҫак уйрӑмлӑх ҫинчен пӗлмелле тата куҫарӑва тивӗҫлӗ йӗркепе тӳрлетӳсем кӗртмелле.

Юлашкинчен, белорусси чӗлхине куҫарсан культура контекчӗ ҫине тимлӗ пӑхни, кӳрентерекен е культурӑллӑ туйӑмсӑр терминсенчен е сӑмахсенчен пӑрӑнни питӗ кирлӗ. Белорусси чӗлхипе пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пӗлтерес тесен, тӑлмачӑн чӗлхе нюансӗсемпе, унӑн грамматика тытӑмӗсемпе тата белорусси обществин культура контекчӗпе паллашмалла.

Задача мӗнле пулнине пӑхмасӑр белорусси чӗлхине куҫарасси кӑткӑс предприяти пулма пултарать, анчах кирлӗ пӗлӳсемпе опыт пулсан вӑл ӑнӑҫлӑ пулма пултарать. Чӗлхе мӗнле пулнине ӑнланса тата культура контекчӗн пӗлтерӗшне йышӑнса, белоруссири опытлӑ тӑлмач чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерсе пысӑк ҫыхӑну йӗркелеме пулӑшма пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче белорусси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Белорусси чӗлхипе ытларах Беларусире тата Раҫҫей, Украина, Литва, Латвипе Польша районӗсенче калаҫаҫҫӗ.

Белорусси чӗлхин историйӗ мӗнле?

Белорусси халӑхӗн малтанхи чӗлхи авалхи хӗвелтухӑҫ-славян чӗлхи пулнӑ. Ку чӗлхе 11 ӗмӗрте пуҫланса Кайнӑ, киев Русь тапхӑрӗ 13 ӗмӗрте пӗтсе ларичченех чӗлхе пулнӑ. Ҫав вӑхӑт хушшинче вӑл славянла тата ытти чӗлхесен вӑйӗпе усӑ курса пурӑннӑ.
13-14 ӗмӗрсенче чӗлхе белорусси чӗлхин ҫурҫӗр тата кӑнтӑр диалекчӗсем икӗ тӗрлӗ диалекта пайланма пуҫланӑ. Кӑнтӑр диалекчӗ Литовский Аслӑ княжествӑра усӑ куракан литература чӗлхин никӗсӗ пулса тӑнӑ, каярахпа вӑл ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ.
Мускав тапхӑрӗнче, 15 ӗмӗртен пуҫласа, белорусси чӗлхи вырӑссен малаллах витӗм кӳнӗ, хальхи белорусси чӗлхи хӑйӗн кӳлеписене туянма пуҫланӑ. 16-17-мӗш ӗмӗрсенче чӗлхене кодификацилеме тата стандартизацилеме хӑтланса пӑхнӑ, анчах ку вӑйсем юлашкинчен ӑнӑҫсӑр пулнӑ.
19-мӗш ӗмӗрте белорусси чӗлхи калаҫу тата литература чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ. 1920-мӗш ҫулсенче ӑна Совет Союзӗн официаллӑ чӗлхисенчен пӗри тесе йышӑннӑ. Анчах 1930-мӗш ҫулсенчи сталинла репрессисем ҫак чӗлхепе усӑ курассине кӗскетме илсе пынӑ. Ӑна 1960-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче чӗртсе тӑратнӑ, Ҫавӑнтанпа де-факт Беларуси официаллӑ чӗлхипе пулса тӑнӑ.

Белорусси чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Франциск Сорина (1485-1541): Час-часах "белорусси литературин Ашшӗ" теекенскер, Сорина латыньпе чех тексчӗсенчен белорусси чӗлхипе христианла текстсен пӗрремӗш издатель тата куҫаруҫи пулнӑ. Ӑна белорусси чӗлхине ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасси тата пулас писательсем ҫак чӗлхепе ӗҫлеме хавхалантарасси тесе ҫыраҫҫӗ.
2. Симеон Полоцкий (1530-1580): Богослов, поэт тата философ, Полоцкий чӗлхе, истори, культура, тӗн тата географи енӗпе нумай тӗрлӗ ӗҫӗсемпе паллӑ. Вӑл белорусси литературин каноника произведенийӗсем пулса тӑнӑ темиҫе текст ҫырчӗ.
3. Янка Шыва Кӗнӗ (1882-1942): Поэтпа драматург, шыва белоруссипе те, вырӑс чӗлхипе те ҫырнӑ, белоруссири 20 ӗмӗрти чи паллӑ поэт пекех паллӑ.
4. Якуб Колас (1882-1956): Поэт тата прозаик, Колас ҫӗршывӑн хӗвеланӑҫ пайӗнче калаҫакан белорусси чӗлхин диалекчӗпе ҫырнӑ, чӗлхене нумай ҫӗнӗ сӑмахсем, сӑмахсем кӗртнӗ.
5. Василь Быков (1924-2003): Поэт, драматург, сценарист тата дисседент, Быков совет оккупацийӗ вӑхӑтӗнче Беларусьре пурнӑҫ ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ калавсем, пьесӑсемпе сӑвӑсем ҫырнӑ. Унӑн произведенийӗсенчен нумайӑшӗ хальхи белорусси литературинче чи пӗлтерӗшли шутланать.

Белорусси чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Белорусси чӗлхи хӗвелтухӑҫ славян чӗлхисен ушкӑнне кӗрет, вырӑс тата украина чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Ку вӑл тӗрлӗ калӑпӑшлӑ чӗлхе, ҫавӑн пекех агглютинативлӑ чӗлхе, кӑткӑс сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене ытти сӑмахсемпе морфемӑсем ҫумне аффикссем хушма йӗркеленине пӗлтерет. Грамматика тӗлӗшӗнчен ҫакӑ ытларах SOV (субъект-глагол) сӑмах йӗркипе арҫынпа хӗрарӑм ӑрӑвӗсемпе тата нумай падежсемпе усӑ курать. Сӑмах-юмах енчен, ку славян чӗлхи, чехсемпе поляксен хӑш-пӗр витӗмӗсемпе ҫыхӑнса тӑрать.

Белорусси чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Официаллӑ чӗлхе курсне иртӗр: эсир белорусси чӗлхине чӑнласах вӗренетӗр пулсан, лайӑх меслет онлайн - е куҫӑмлӑ чӗлхе курсӗ пулса тӑрать. Чӗлхе курсӗ сире чӗлхе никӗсне вӗренме тата сирӗн хӑнӑхусене аталантарма структура пама пултарать.
2. Тарӑн шухӑша путни: чӑннипе чӗлхене вӗренес тата вӗсене ирӗклӗн алла илес Тесен, сирӗн чӗлхене путса ларас тесен, мӗн май килнӗ таран ытларах вӑхӑт ирттермелле. Белорусси музыкине итлӗр, белорусси фильмӗсемпе телешоуне пӑхӑр, белорусси кӗнекисене, блогсемпе статйисене вулӑр — сире белорусси чӗлхипе илтме тата усӑ курма пулӑшакан пур япалана та вулӑр.
3. Практика: чӗлхене алла Илес Тесен калаҫма тата чӗлхене итлеме вӑхӑта сая ямалла. Чӗлхепе калаҫура усӑ курма темиҫе май пур — эсир чӗлхе ушкӑнӗпе хутшӑнма, чӗлхе партнерне тупма е чӗлхе вӗрентмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр.
4. Эсир урӑхла ҫыхӑну илетӗр: эсир калаҫура тата аудиторире вӗреннӗ хыҫҫӑн, эсир унпа тӗрӗс усӑ курнине ӗненес тесен, каялла ҫыхӑну илмелле. Эсир чӗлхене вӗренмелли приложенисемпе усӑ курма пултаратӑр, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсенчен каялла ҫыхӑну илме е хӑвӑра уйрӑм рекомендацисем тата каялла ҫыхӑнтарма пултаракан онлайн-репетитор тупма пултаратӑр.

Латви-Европӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енче Балтика тинӗсӗ хӗрринче вырнаҫнӑ пысӑках мар патшалӑх. Латыш чӗлхи официаллӑ пулсан та ҫӗршывӑн хӑш-пӗр пайӗсенче акӑлчан чӗлхипе анлӑн усӑ кураҫҫӗ тата ӑнланаҫҫӗ. Ҫакна латышла куҫарас тата латвире бизнеспа хутшӑнма пулӑшас ӗҫре нумай ҫыншӑн кирлӗ усӑ курать.

Латышла-балтика турачӗн индоевропейла чӗлхи. Вӑл литовскипе те, кӑштах нимӗҫ чӗлхипе те пӗрпекрех. Латвире ҫӗр ҫул ытла латышла та, вырӑсла та калаҫнӑ. Анчах паян, латвин никама пӑхӑнманлӑхне пула, латышский пӗртен-пӗр официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать.

Латыш чӗлхи латви тулашӗнче анлӑн сарӑлмасть, ҫавӑнпа та нумай организацие латышла документсемпе тата корреспонденципе ӗҫленӗ чухне сертификациленӗ латышла куҫару пулӑшӑвӗ кирлӗ. Латыш чӗлхипе ҫӳрекен профессиллӗ куҫаруҫӑсем кӑткӑс заметкӑсене, документсене тата юридически хутсене латышла акӑлчанла е пачах урӑхла куҫарма пултараҫҫӗ.

Чӗлхе культурипе нюансне тӗп-тӗрӗс тата пахалӑхне тивӗҫтернисӗр пуҫне куҫарнӑ текст оригиналӑн ҫирӗп текстне шантарнине латышла куҫару професси службисем ӑнланаҫҫӗ. Ку вӑл урӑх чӗлхе ҫине куҫарсан пӗлтерӗшлӗ, мӗншӗн тесен малтанхи пӗлтерӗшпе контекта упраса хӑварма пулӑшать.

Латышла куҫару пулӑшӑвӗсене медицина, юридически, техника, литература куҫарӑвӗсемпе веб-сайтсен куҫарӑвӗсем, ҫавӑн пекех программӑна тивӗҫтермелли локализаци кӗртеҫҫӗ. Эсир юридически документсем, компанисен финанс отчечӗсем Тата латвире медицина ҫырӑвӗсем пек конфиденциллӗ документсемпе ҫыхӑннӑ пулсан, сертификациленӗ тӑлмача тара илме сӗнетӗп. Куҫарусен лайӑх латви бюровӗ сирӗн документсене опытлӑ профессионалсем тӗп-тӗрӗс куҫарччӑр тата вӑхӑтра илсе килччӗр тесе тӑрӑшать.

Юлашкинчен ҫакна палӑртмалла: латышла куҫару пулӑшӑвӗ юлашки ҫулсенче ытларах та ытларах пӗлтерӗшлӗ пулса пырать, мӗншӗн тесен ҫӗршывсем хушшинче тӗрӗс хутшӑнас тата пӗр-пӗрне ӑнланас кӑмӑл ӳссе пырать. Латыш чӗлхипе профессилле куҫаруҫӑсем пурри бизнесшӑн та, латвире ҫӳрес е пурӑнас текенсемшӗн те меллӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латышла калаҫаҫҫӗ?

Латыш чӗлхи латвин официаллӑ чӗлхи шутланать, унпа пӗрлех Эстони, Россия, Казахстан тата Украинӑн хӑш-пӗр пайӗсенче те калаҫаҫҫӗ.

Латыш чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латыш чӗлхи-балтика чӗлхисен турачӗсемпе ҫыхӑннӑ индоевропей чӗлхи. Унпа латви регионӗнче пин ҫул ытла калаҫаҫҫӗ, вӑл ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать.
Латыш чӗлхине асӑнни 16 ӗмӗре кӗрет, ҫав чӗлхен элеменчӗсем Мартин Лютер Библие куҫарнӑ пек текстсенче пулаҫҫӗ. 18 ӗмӗртен пуҫласа латыш чӗлхи шкул вӗрентӗвӗн тӗрлӗ тапхӑрӗнче усӑ курнӑ, 1822 ҫулта ку чӗлхепе пӗрремӗш хаҫат пичетленсе тухнӑ.
19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче латыш чӗлхи чӗлхе реформин пахалӑхне лайӑхлатас тата унӑн словарь запасне европӑри ытти чӗлхесенчен илнӗ сӑмахсемпе пуянлатас тапхӑра тӳссе ирттернӗ. Независимость илнӗ хыҫҫӑн латыш чӗлхине 1989 ҫулта латвин официаллӑ чӗлхи тесе пӗлтернӗ.
Латыш чӗлхипе Латвире 1,4 миллиона яхӑн ҫын калаҫнисӗр пуҫне Вӑл Раҫҫей, Австрали, Пӗрлешӳллӗ Королевство, Канада, Пӗрлешӳллӗ Штатсемпе Германи пек ҫӗршывсенче те усӑ курать.

Латыш чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Кришьянис Баронс (1835-1923) - латыш фольклорисчӗ, лингвист тата филолог, ӑна хальхи латыш чӗлхин стандартизацийӗ тесе шутлаҫҫӗ.
2. Янис Эндзелинс (1860-1933) - паллӑ латыш филологӗ, ӑна латыш чӗлхин грамматика тытӑмне йӗркелесси тесе шутлаҫҫӗ.
3. Андрейс Элитис (1886-1942) - лингвистика тухтӑрӗн степеньне илнӗ пӗрремӗш латыш латыш орфографине кодификацилес тӗлӗшпе пысӑк вырӑн йышӑнчӗ.
4. Август Деглавс (1893-1972) - латышсен паллӑ писателӗпе поэчӗ, латыш культурине упраса хӑварас ӗҫре тӗп вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
5. Валдис Муктупавелс (1910-1986) - латышри паллӑ лингвист, вӑл хальхи латыш чӗлхипе правописани правилисен тытӑмӗнчи тӗп архитекторсенчен пӗри пулнӑ.

Латыш чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Латыш чӗлхин структури вӑл - ытти балтика чӗлхисем евӗрлӗ, литовскипе авалхи русси чӗлхисем пек флективлӑ чӗлхе. Вӑл глаголсемпе структура элеменчӗсен, ӑру, числапа падеж йышши чӗрчунсен туртӑмӗсен кӑткӑс системи пур. Латыш чӗлхине те килӗшӳллӗ, акцентрацилемелли тата сас-чӗве улӑштармалли градацисем пысӑк шайпа ҫирӗплетсе параҫҫӗ. Синтаксиса илес пулсан, латыш чӗлхи SVO (Субъект-глагол-объект) йӗркипе пырать.

Латыш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1.Тӗп никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр: фонетика алфавитӗпе, база произведенийӗпе (канашсем кунта) тата грамматикӑн тӗп никӗсӗсемпе (хушма канашсем кунта) паллашма пуҫлӑр.
2.Учебник тупӑр: сире латыш чӗлхине вӗренме пулӑшакан темиҫе учебник Тупма Пулать; ку грамматикӑна, ҫырусемпе пӗрлехи пуплевсене ӑнланма питӗ лайӑх. Темиҫе рекомендаци кӗнеки - "Латыш чӗлхи Никӗсӗсем"," латыш чӗлхи: тӗп грамматика "тата" кунне 10 минут хушшинче латыш чӗлхине Вӗренӗр".
3.Курс витӗр тухӑр: курс ҫине Ҫырӑнӑр е хӑвӑра калаҫу сӑмахӗнче тата чӗлхене итлеме пулӑшакан репетитор йышӑнӑр. Нумай университетсем, шкулсем тата уйрӑм репетиторсем латышла занятисем тата уйрӑм уроксем сӗнеҫҫӗ.
4.Латыш музыкине итлӗр те латви телекуравне пӑхӑр: латыш чӗлхипе музыка Итлени сире чӗлхе музыкаллӑхӗпе кӗвӗ паттернисене ӑнланма пулӑшать. Латвири телепередачӑсемпе фильмсене пӑхса тухни сире латвири культурӑпа паллаштарма пултарать.
5.Калаҫура практикӑра усӑ курӑр: эсир никӗссене алла илсенех чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма хӑтланса пӑхӑр. Сирӗнпе юнашар латыш чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекенсем ҫук пулсан, Пӗтӗм тӗнчери партнерсемпе практикӑра Усӑ курма Tandem е Speaky пек приложенисемпе усӑ курӑр.