Qazaq Shved Aýdarma

Álem barǵan saıyn kosmopolıttik sıpatqa ıe bola bastaǵan saıyn qazaq tiline aýdarý asa mańyzdy úderiske aınalýda. Álemdik naryqtardyń ósýimen qazaq tiline dál aýdarý qyzmetterine qajettilik artyp keledi. Qazaq tilin basqa tilderge aýdarý jáne kerisinshe kúrdeli proses bolýy múmkin, sapaly aýdarmany qamtamasyz etý úshin til men onyń gramatıkasyn, sondaı-aq elder arasyndaǵy mádenı aıyrmashylyqtardy túsiný mańyzdy.

Qazaq-negizinen Qazaqstanda, sonymen qatar Ózbekstanda, Qytaıda, Qyrǵyzstanda, Reseıde jáne basqa da burynǵy keńestik respýblıkalarda sóıleıtin túrki tili. Ǵasyrlar boıy oǵan arab, parsy jáne orys tilderi áser etti. Til tórt dıalektiden turady: Ońtústik, Soltústik, Ońtústik-Shyǵys jáne Batys. Qaı dıalekt aýdarylǵanyna baılanysty keıbir gramatıka men qoldaný erejeleri ózgerýi múmkin. Nátıjesinde, aýdarma jobasyna kirispes buryn ár dıalektini túsiný mańyzdy.

Sonymen qatar, tildi qabyldaýǵa áser etýi múmkin mádenı núanstarǵa sezimtal bolý óte mańyzdy. Mysaly, iskerlik máselelerdi talqylaý kezinde resmı til jıi qoldanylady, al kezdeısoq áńgimelerde beıresmı tilge artyqshylyq beriledi. Sondaı-aq aýdarmashynyń jasyn eskerý mańyzdy, óıtkeni jas aýdarmashylar ondaǵan jyldar buryn qoldanylǵan eski sózderdi nemese sóz tirkesterin bilmeýi múmkin.

Sońynda, aýdarmashylar úshin alfavıtpen jáne olar aýdaratyn tildiń jazý júıesimen tanys bolý mańyzdy. Qazaq tili úsh túrli alfavıtpen jazylǵan, biraq búginde kırıllısa jıi qoldanylady. Sonymen qatar, tildiń ózindik jazbasha belgileri bar, olardy aýdarý kezinde eskerý qajet.

Qorytyndylaı kele, qazaq tiline aýdarý tildi, onyń dıalektilerin, mádenı núanstary men álipbıin túsinýdi talap etedi. Osy aspektilerdiń barlyǵyn eskere otyryp, aýdarmashylar josparlanǵan habarlamany dál jetkizetin aýdarmalardyń joǵary sapasyn qamtamasyz ete alady.

Qaı elderde qazaq tilinde sóıleıdi?

Qazaq tili Qazaqstanda resmı til bolyp tabylady, sondaı-aq Reseıde jáne Qytaıdyń, Aýǵanstannyń, Túrkıanyń jáne Mońǵolıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Qazaq tiliniń tarıhy qandaı?

Qazaq tiliniń tarıhy 1400 jyldardan bastalady, ol alǵash ret Ortalyq Azıa dalasynda turatyn kóshpeli túrkitildes taıpalar arasynda jazbasha til retinde qoldanylǵan. Qazaq tilindegi kóptegen sózder basqa túrki tilderinen, sondaı-aq parsy, arab jáne orys tilderinen alynǵan dep esepteledi. 18 ǵasyrǵa qaraı Qazaq tili Qazaqstanda basym tilge aınaldy, al stalındik kezeńnen keıin ol 1996 jyly Qazaqstannyń resmı tiline aınaldy. Búginde oǵan negizinen Qazaqstanda, Ózbekstanda jáne Reseıde 11 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Qazaq tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan top-5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Abaı Qunanbaıuly (1845-1904) - qazirgi qazaq ádebıetiniń atasy, jańa ádebı stıl engizgen jáne tildi jańǵyrtqan aqyn jáne fılosof retinde keńinen tanymal.
2. Maǵjan Jumabaev (1866-1938) - qazirgi qazaq tiliniń jazýyn standarttaǵan jazýshy jáne pedagog.
3. Muhtar Áýezov (1897-1961) - kórnekti jazýshy, dramatýrg jáne qazirgi qazaq tiliniń kodıfıkasıasy men damýyna úles qosqan Keńestik Qazaqstannyń birinshi bilim mınıstri.
4. Ǵabıt Músirepov (1894-1937) - qazaq tiliniń damýyna erte úles qosqan lıngvıs, pedagog jáne etnograf.
5. Eran Nysanbaev (1903-1971) - til reformatory jáne Qazaq Ǵylym akademıasynyń negizin qalaýshy, qazaq tilin jańǵyrtýǵa zor úles qosty.

Qazaq tiliniń qurylymy qalaı?

Qazaq tiliniń qurylymy aglútınatıvti. Bul sózderdiń árqaısysy bir maǵynaǵa ıe morfemalardy biriktirý arqyly jasalatynyn bildiredi. Sondaı-aq, qazaq tilinde ergatıvti-absolútti sıntaksıs bar, ıaǵnı ótpeli sóılemniń sýbektisi men ótpeli sóılemniń obektisi birdeı nysanda belgilenýi múmkin. Tilde toǵyz zat esim jáne alty etistik shaq bar.

Qazaq tilin barynsha durys tásilmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Alfavıtti jáne sózderdi qalaı oqý, jazý jáne aıtýdy úırenińiz. 2. Gramatıka negizderin jáne sóılem qurylymyn bilińiz. Internetten kóptegen paıdaly resýrstardy taba alasyz. 3. Aýyzeki tilmen tanysý úshin qazaq mýzykasyn tyńdap, qazaq fılmderi men teleshoýlaryn kórińiz. 4. Tárbıeshimen nemese ana tilinde sóıleıtin adammen jattyǵý jasańyz. Erkin sóıleý úshin osy tilde sóıleý jáne estý jattyǵýlaryn jasaý mańyzdy. 5. Oqýyńyzdy jalǵastyryńyz. Kún saıyn tildi úırenýge jáne ony qoldanýǵa az ýaqyt bólińiz. 6. Mádenıetke enińiz. Kitap oqý, mýzyka tyńdaý jáne qazaq ómir saltymen tanysý Sizge tildi jaqsy túsinýge kómektesedi.

Shved tiline dál aýdarý qajettiligi eshqashan mundaı ótkir bolǵan emes. Kópultty bıznesten bastap memlekettik mekemelerge deıin eldiń tili men mádenıetin túsiný mańyzdy bola túsýde. Shvesıa Halyqaralyq bıznes pen saıasattyń negizgi oıynshysy bolyp qala beretindikten, Shved tilinen jáne odan aýdarma qajet bola bastady.

Shved-Dat, Norveg jáne Island sıaqty basqa skandınav tilderimen kóptegen uqsastyqtary bar nemis tili. Bul sonymen qatar Skandınavıada fın jáne aǵylshyn tilderinen keıingi eń kóp taralǵan tilderdiń biri. Shved-Shvesıanyń, sondaı-aq Fınlándıa men Aland araldarynyń resmı tili. Skandınavıa aımaǵynan tys jerde Estonıanyń az halqy da sóıleıdi.

Qujattardy Shved tilinen aǵylshyn tiline aýdarǵysy keletinder úshin shved tilinde sóıleıtin aýdarmashyny almastyrýǵa BOLMAIDY. Shved tilin ana tili retinde biletin aýdarmashy tildi, onyń núanstaryn jáne ártúrli aımaqtar men jas toptaryndaǵy varıasıalardy tereń túsinedi. Sondyqtan qajetti biliktiligi men tájirıbesi bar aýdarmashyny tabý óte mańyzdy.

Aýdarmashyny jaldaǵan kezde onyń jumysty oryndaý úshin bilikti jáne sertıfıkattalǵanyna kóz jetkizý mańyzdy. Aýdarma qyzmetteri árqashan joba boıynsha tegin usynys berip, óz veb-saıtynda biliktiligi men tájirıbesin kórsetýi kerek. Sondaı-aq, siz kásibı mamanmen jumys jasaıtyndyǵyńyzǵa kóz jetkizý úshin aldyńǵy klıentterden usynystar suraı alasyz.

Shved tiline aýdarýǵa keletin bolsaq, dáldik mańyzdy. Siz sondaı-aq aýdarýyńyz kerek qujattyń belgili bir túrimen tájirıbesi bar adamdy izdeýińiz kerek. Mysaly, zańdy qujatty aýdarý qajet bolsa, zań termınologıasymen tájirıbesi bar aýdarmashyny izdeý kerek.

Aýdarmanyń basqa aspektilerine qujat formaty men jobanyń ýaqyt sheńberi kiredi. Aýdarmashydan belgili bir dızaın talaptary nemese tildik QALAÝLAR sıaqty erekshe tilekteri bar-joǵyn aldyn ala surańyz.

Shved tiline aýdarma jasaıtyndar úshin dál nátıje bere alatyn bilikti jáne tájirıbeli aýdarmashyny tabý mańyzdy. Senimdi aýdarmashynyń kómegimen kásiporyndar men jeke tulǵalar olardyń qujattarynyń dál jáne kásibı túrde aýdarylýyn qamtamasyz ete alady.

Shved tilinde qaı elder sóıleıdi?

Shved tili negizinen Shvesıada jáne Fınlándıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi. Ol sondaı-aq Estonıa, Latvıa, Norvegıa, Danıa, Islandıa jáne Germanıanyń keıbir bólikterinde, sondaı-aq Soltústik Amerıkadaǵy, Avstralıadaǵy jáne álemniń basqa bólikterindegi Shved dıasporasy qaýymdastyqtarynda sóıleıdi.

Shved tiliniń tarıhy qandaı?

Shved tiliniń baı jáne alýan túrli tarıhy bar. Shved tiliniń alǵashqy jazbalary Shyǵys Shvesıa men Baltyq aımaǵynyń shved tilinde sóıleıtin halqy ony paıdalanǵan 8 ǵasyrdan bastalady. Ǵasyrlar boıy shved tili Vıkıng dáýirindegi eski skandınavıalyq, jalpy germandyq tilden damydy. Shved tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 12 ǵasyrǵa jatady, sol kezde eski shved zań kodeksterinde jáne dinı mátinderdiń aýdarmalarynda qoldanylǵan. 16 ǵasyrda Shved Shvesıa men Fınlándıanyń resmı tiline aınaldy jáne búkil Skandınavıa túbeginde keń taralyp, belgili boldy rıksvenska, nemese standartty Shved. 18 ǵasyrǵa qaraı ol búkil Eýropada lıngva franka retinde taraldy, sonymen qatar ádebıette, ásirese romantıkalyq romandar men poezıada qoldanyldy. Búginde Shvesıada, Fınlándıada jáne Aland araldarynda 10 mıllıonǵa jýyq adam shved tilinde sóıleıdi. Bul sonymen qatar Eýropalyq Odaqtyń resmı tilderiniń biri.

Shved tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Gýstav Vasa (1496-1560) - Qazirgi Shvesıanyń negizin qalaýshy retinde tanymal, ol shved tilin úkimettiń resmı tilderiniń biri retinde engizýge jáne osy tildi halyq arasynda keńinen qoldanýǵa jaýapty boldy.
2. Erık XIV (1533-1577) – ol shved gramatıkasy men sıntaksısin standarttady, erekshe Shved ádebıetiniń damýyna yqpal etti jáne Shvesıada saýattylyqtyń taralýyna yqpal etti.
3. Iýhan III (1568-1625) – ol shved tilin Shvesıanyń resmı tiline aınaldyrýǵa, sondaı-aq shved mektepteriniń oqý baǵdarlamasyndaǵy ornyn nyǵaıtýǵa jaýapty boldy.
4. Karl Lınneı (1707-1778) – ol búgingi kúnge deıin keńinen qoldanylatyn Lınneı taksonomıasynyń negizin quraıtyn ósimdikter men janýarlardy jikteý júıesin jasady. Ol sondaı-aq shved tiline kóptegen qaryzǵa alynǵan sózderdi engizgen.
5. Avgýst Strındberg (1849-1912) - yqpaldy avtor, ol qazirgi Shved ádebıetiniń izasharlarynyń biri boldy jáne qarapaıym tildiń paıdasyna arhaıkalyq Shved sózderi men burylystaryn qysqartý úshin jumys jasady.

Shved qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Shved tili-úndieýropalyq tilder otbasyna kiretin Soltústik German tili. Ol Norveg jáne Dat tilderimen tyǵyz baılanysty jáne aǵylshyn jáne nemis tilderimen odan da alys baılanysty. Tildiń qurylymy sýbekt-etistik-obekt sózderiniń retine negizdelgen jáne onyń eki jynysy (orta jáne jalpy) jáne úsh zat esim (nomınatıvti, genıtatıvti jáne predlogtyq) bar. Shved tili v2 sózderiniń retin de qoldanady, ıaǵnı etistik árqashan negizgi sóılemdegi ekinshi pozısıada paıda bolady.

Shved tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Jaqsy Shved sózdigi men sózdik qoryn alyńyz. Shved leksıkasymen jáne jalpy sóz tirkesterimen tanysý til úırenýdi jeńildetedi.
2. Shved mýzykasyn tyńdańyz jáne shved fılmderin kórińiz. Bul tyńdaý jáne sóıleý daǵdylaryn jaqsartýǵa kómektesedi.
3. Jańadan bastaýshylarǵa arnalǵan shved kýrsynan ótińiz. Tájirıbeli oqytýshydan sabaq alý sizge tildi durys úırenýge kómektesedi, sonymen qatar ana tilinde sóıleıtindermen tájirıbe jasaýǵa múmkindik beredi.
4. Duolingo nemese Babbel sıaqty onlaın resýrsty paıdalanyńyz. Bul saıttar shved tilinde sóıleý, jazý jáne tyńdaý úshin qoldanýǵa bolatyn ınteraktıvti sabaqtardy usynady.
5. Jattyǵýǵa bolatyn adamdy tabyńyz. Shved tilinde sóıleıtin dosyńyzben nemese otbasy múshesimen sóılesińiz nemese jattyǵýǵa kómektesetin onlaın ana tilin tabyńyz.
6. Shvesıaǵa Baryńyz. Shvesıaǵa barý arqyly til úırenýge kirisińiz. Bul sizge úırengenińizdi belsendi túrde qoldanýǵa jáne jergilikti dıalekt pen ekpinmen tanysýǵa múmkindik beredi.