Esperanto Қозоқча (Лотин) Таржима қилиш

Esperanto-1887 йилда Полшада туғилган шифокор ва тилшунос доктор Л. L. Заменҳоф томонидан яратилган халқаро тил. У халқаро тушуниш ва халқаро алоқаларни ривожлантириш ва турли мамлакатлардан келган одамлар учун самарали иккинчи тил бўлиш учун ишлаб чиқилган. Бугунги кунда Esperanto тилида 100 дан ортиқ мамлакатларда бир неча million kishi гаплашади ва кўплаб халқаро ташкилотлар томонидан ишчи тил сифатида фойдаланилади.

Esperanto грамматикаси жуда содда деб ҳисобланади, бу бошқа тилларга қараганда ўрганишни анча осонлаштиради. Ушбу соддалаштириш, айниқса, таржима учун жуда мос келади. Бундан ташқари, Esperanto кенг қабул қилинади ва тушунилади, акс ҳолда бир нечта тилларни талаб қиладиган таржима лойиҳаларида фойдаланишга имкон беради.

Esperanto таржимаси таржима оламида ўзига хос ўринга ега. Мақсадли tilda сўзлашувчилар томонидан яратилган бошқа таржималардан фарқли ўлароқ, Esperanto таржимаси Esperanto тилини ҳам, манба тилини ҳам яхши биладиган таржимонларга таянади. Бу шуни англатадики, таржимонлар аниқлик билан таржима қилиш учун иккала tilda ҳам она тилида сўзлашишлари шарт емас.

Материални битта тилдан Esperanto тилига таржима қилишда, натижада олинган таржимада манба тили аниқ ифодаланганлигини таъминлаш муҳимдир. Бу қийин бўлиши мумкин, чунки баъзи тилларда esperanto тилига бевосита таржима қилинмайдиган идиоматик иборалар, сўзлар ва тушунчалар мавжуд. Асл тилнинг ушбу нуанслари Esperanto таржимасида тўғри ифода етилишини таъминлаш учун махсус тайёргарлик ва тажриба талаб қилиниши мумкин.

Бундан ташқари, Esperanto маълум тушунчалар ёки сўзлар учун еквивалентларга ега емаслиги сабабли, ушбу ғояларни аниқ ва аниқ тушунтириш учун айланишдан фойдаланиш жуда муҳимдир. Бу esperanto таржимаси бошқа тилларда қилинган таржималардан жуда фарқ қиладиган усуллардан бири, бу ерда бир хил ибора ёки тушунча тўғридан-тўғри еквивалентликка ега бўлиши мумкин.

Умуман олганда, Esperanto таржимаси халқаро тушуниш ва мулоқотни ривожлантириш учун ноёб ва фойдали воситадир. Манба тилини ҳам, Esperanto тилини ҳам чуқур тушунадиган таржимонларга таяниб, таржималарни тез ва аниқ бажариш мумкин. Ва ниҳоят, қийин тушунчалар ва идиомаларни ифодалаш учун айланиб ўтиш ёрдамида таржимонлар Esperanto таржимасида манба тилининг маъноси аниқ етказилишини таъминлашлари мумкин.

Esperanto тили қайси мамлакатларда гапирилади?

Esperanto ҳеч бир мамлакатда расман тан олинган тил емас. Тахминларга кўра, дунё бўйлаб тахминан 2 million kishi Esperanto тилида гаплаша олади, шунинг учун у дунёнинг кўплаб мамлакатларида гапирилади. Бу Германия, Япония, Полша, Бразилия ва Хитой каби мамлакатларда енг кўп тарқалган.

Esperanto тилининг тарихи қандай?

Esperanto-19-аср охирида полшалик офталмолог Л. L. Заменҳоф томонидан яратилган халқаро тил. Унинг мақсади маданиятлар, тиллар ва Миллатлар ўртасида кенг қўлланиладиган кўприк бўладиган тилни лойиҳалаш еди. У лингвистик жиҳатдан содда тилни танлади, уни ўрганиш мавжуд тилларга қараганда осонроқ бўлади деб ҳисоблади.
Заменҳоф тахаллуси доктор Esperanto (маъноси "умид бири") остида 26 июл, 1887 куни, унинг тили ҳақида биринчи китоб, "Унуа Либро" ("биринчи китоб") чоп етилди. Esperanto тез тарқалди ва асрнинг бошларида у халқаро ҳаракатга айланди. Бу вақтда tilda кўплаб жиддий ва ўрганилган асарлар ёзилган. Биринчи халқаро Конгресс 1905 йилда Францияда бўлиб ўтди.
1908 йилда Universal Esperanto ассоциацияси (УЕА) тилни тарғиб қилиш ва халқаро тушунишни ривожлантириш мақсадида ташкил етилган. 20-асрнинг бошларида бир нечта мамлакатлар Esperanto тилини расмий ёрдамчи тил сифатида қабул қилдилар ва дунё бўйлаб бир нечта янги жамиятлар шаклланди.
Иккинчи Жаҳон уруши есперантонинг ривожланишига путур етказди, аммо у ўлмади. 1954 йилда УЕА есперантонинг асосий тамойиллари ва мақсадларини белгилаб берган Булон декларациясини қабул қилди. Бунинг ортидан 1961 йилда Esperanto ҳуқуқлар Декларацияси қабул қилинди.
Бугунги кунда Esperanto тилида бутун дунё бўйлаб бир неча минг kishi, биринчи навбатда, севимли машғулот сифатида гаплашади, аммо баъзи ташкилотлар ҳанузгача уни амалий халқаро тил сифатида ишлатишни тарғиб қилмоқдалар.

Esperanto тилига енг кўп ҳисса қўшган енг яхши 5 kishi кимлар?

1. Лудовико Заменҳоф-Esperanto тилининг яратувчиси.
2. Уилям Аулд-Шотландия шоири ва муаллифи, айниқса Esperanto тилида "Адиа Роксикацияси" классик шеърини ва шу tilda бошқа кўплаб асарларни ёзган.
3. Хамфри Tonkin-есперантода ўндан ортиқ китоб ёзган америкалик professor ва Universal Esperanto Ассоциациясининг собиқ президенти.
4. L. L. Заменҳоф-Лудовико Заменҳофнинг ўғли ва есперантонинг биринчи расмий грамматикаси ва луғати Фундаменто де Esperanto ношири.
5. Пробал Dasgupta-Esperanto грамматикаси бўйича аниқ китоб ёзган Ҳинд муаллифи, муҳаррири ва таржимони, "есперантонинг янги соддалаштирилган грамматикаси". Шунингдек, у Ҳиндистонда тилни тиклаган.

Esperanto тилининг тузилиши қандай?

Esperanto-бу қурилган тил, яъни у атайлаб мунтазам, мантиқий ва ўрганиш осон бўлиши учун яратилган. Бу аглутинатив тил, яъни янги сўзлар илдизлар ва аффиксларни бирлаштириш орқали ҳосил бўлиб, тилни ўрганишни табиий тилларга қараганда анча осонлаштиради. Унинг асосий сўз тартиби аксарият Европа тилларининг бир хил нақшига амал қилади: мавзу-феъл-объект (СВО). Грамматика жуда содда, чунки аниқ ёки ноаниқ артикл йўқ ва отларда жинс фарқлари йўқ. Бундан ташқари, қоидабузарликлар йўқ, яъни қоидаларни ўрганганингиздан сўнг уларни ҳар қандай сўзга қўллашингиз мумкин.

Esperanto тилини қандай қилиб енг тўғри ўрганиш мумкин?

1. Esperanto тилининг асосларини ўрганишдан бошланг. Грамматика, луғат ва талаффуз асосларини ўрганинг. Дуолинго, Лерну ва Ла Лингво Интернаcиа каби кўплаб бепул манбалар мавжуд.
2. Тилдан фойдаланишни машқ қилинг. Esperanto тилида она тилида сўзлашувчилар билан ёки онлайн Esperanto жамоасида гапиринг. Иложи бўлса, Esperanto тадбирлари ва семинарларида қатнашинг. Бу сизга тилни табиийроқ ўрганишга ва тажрибали маърузачиларнинг фикр-мулоҳазаларини олишга ёрдам беради.
3. Есперантода китобларни ўқинг ва филмларни томоша қилинг. Бу сизга тил ҳақидаги тушунчангизни ривожлантиришга ва сўз бойлигини оширишга ёрдам беради.
4. Суҳбатдош топинг ёки Esperanto курсига boring. Тилни мунтазам равишда машқ қиладиган одамга ега бўлиш-ўрганишнинг ажойиб усули.
5. Тилдан иложи борича фойдаланинг. Ҳар қандай тилни яхши билишнинг енг яхши усули-ундан иложи борича фойдаланиш. Дўстларингиз билан суҳбатлашяпсизми ёки електрон почта хабарларини ёзяпсизми, иложи борича Esperanto-дан фойдаланинг.

Қозоқ (лотин) таржимаси кўпинча бизнес ва ҳуқуқий ҳужжатлар учун, инглиз ёки бошқа тилларни билмайдиган қозоқ тилида сўзлашувчилар учун таржима қилиш ёки қозоқ тилида сўзлашадиган аудитория билан аниқ мулоқот қилиш учун ишлатилади. Қозоғистонда лотин тили қозоқ тилининг расмий ёзув тизими ҳисобланади, Kirill еса ҳали ҳам баъзи соҳаларда кенг қўлланилади.

Бугунги кунда ҳужжатларни қозоқ (лотин) тилидан сифатли таржима қилишга талаб тобора ортиб бормоқда. Professional таржимон қозоқ тили ва унинг грамматикасини яхши билиши ҳамда манба тилини яхши билиши керак. Мураккаб матнлар ва ҳужжатларни таржима қилиш манба тили мақсадли тил билан бир хил бўлмаганда қийинлашади.

Таржимон сифатли таржима қилишга ҳаракат қилаётган тилнинг синтаксиси, имлоси ва ибораларини яхши билиши керак. Қозоқ (лотин) тилига таржима қилишнинг муҳим жиҳати шундаки, ҳужжат нотўғри талқин қилинмаслигини таъминлаш учун таржимонга юқори даражадаги аниқликни сақлаш зарурати мавжуд.

Таржимон учун минтақанинг маданияти ва тарихини тушуниш жуда муҳимдир, шунда уларнинг таржимаси нафақат аниқ, балки минтақанинг контекстини ҳам акс еттиради. Бундай тушунча таржимонга тилнинг тўғри ишлатилишига ва матндаги ҳар қандай маданий маълумотларнинг тўғри талқин қилинишига ишонч ҳосил қилиб, аниқ таржима қилишга ёрдам беради.

Аниқлик, аниқлик ва аниқликни талаб қиладиган ҳуқуқий ҳужжатларни таржима қилишда айниқса муҳимдир. Professional таржимон таржима билан боғлиқ юзага келиши мумкин бўлган ҳар қандай муаммоларни аниқлай олиши ва якуний маҳсулотни етказиб беришдан олдин уларни ҳал қилиши керак.

Хулоса қилиб айтганда, professional таржимон таржима қилмоқчи бўлган тилни яхши тушуниши, шунингдек, сифатли қозоқ (лотин) таржимасини яратиш учун минтақа маданияти ва тарихини чуқур билиши кераклиги аниқ.

Қозоқ (лотин) тили қайси мамлакатларда гапирилади?

Лотин ёзувида ёзилган қозоқ тилида Қозоғистонда аҳолининг аксарияти гаплашади ва Мўғулистон, Хитой, Афғонистон, Ерон, Туркия, Туркманистон ва Ўзбекистонда ҳам гаплашади.

Қозоқ (лотин) тилининг тарихи қандай?

Қозоқ тили асосан Қозоғистонда сўзлашадиган туркий тил бўлиб, мамлакатнинг расмий тили ҳисобланади. Шунингдек, бу расмий тиллардан биридир bayan-Монголиянинг Р. Лгии вилояти. Қозоқ Тили енг қадимги туркий тиллардан бири бўлиб, унинг ёзма тарихи Мўғулистондаги Орхон ёзувларида ишлатилган 8-асрга бориб тақалади. Асрлар давомида тил ривожланиб, Қозоғистоннинг ўзгарувчан маданий ва сиёсий муҳитига мослашди.
Қозоқ тили дастлаб Араб ёзувида ёзилган, аммо 1930-йилларда Совет Иттифоқи даврида ўзгартирилган лотин ёзуви тил учун standart ёзув тизими сифатида қабул қилинган. Лотин қозоқ алифбоси 32 та ҳарфдан иборат бўлиб, қисқа ва узун унлилар ҳамда тилдаги бошқа ноёб товушлар учун алоҳида ҳарфларни ўз ичига олади. 2017 йилда лотин қозоқ алифбоси бироз ўзгартирилди ва ҳозирда 33 та ҳарфни ўз ичига олади.

Қозоқ (лотин) тилига енг кўп ҳисса қўшган енг яхши 5 kishi кимлар?

1. Абай Қунанбаюли (1845-1904) - қозоқ халқининг адабий даҳоси, у қозоқ учун лотин ёзув тизимини модернизация қилган ва уни 19-аср охирида жорий қилган.
2. Магжан Жумабоев (1866-1919) - у қозоқ тилини лотинлаштиришнинг асосий тарафдори еди. У Абай ишини давом еттирди ва замонавий қозоқ лотин алифбосини яратишга масъулдир.
3. Бауйржан Момйшули (1897-1959) - у таниқли ёзувчи, шоир ва сиёсатчи еди Қозоғистон қозоқ тилини ягона, стандартлаштирилган тилга айлантирганлиги учун муносиб.
4. Мухтор Ауезов (1897-1961) - нуфузли қозоқ ёзувчиси Ауезов қозоқ тили ва унинг маданиятини ривожлантиришга содиқ еди. У лотин ёзув тизимини оммалаштирган ҳолда қозоқ тилида кўплаб асарлар ёзган.
5. Кенжегали Булегенов (1913-1984) - Булегенов қозоқ тилини ривожлантиришда муҳим тилшунос ва таниқли шахс еди. У кўплаб дарсликлар, луғатлар ва грамматикалар устида ишлаган, қозоқ тилини ёзув тилига айлантиришга ёрдам берган.

Қозоқ (лотин) тилининг тузилиши қандай?

Қозоқ (лотин) тилининг тузилиши асосан турк тилига асосланган. Унинг фонологияси унли уйғунлик, юқори даражадаги ундош қисқариш ва очиқ бўғинларни афзал кўриш билан тавсифланади. Грамматик жиҳатдан бу жуда аглутинатив тил бўлиб, отлар ва сифатлар кўплаб аффиксларни ва турли хил флексион парадигмаларни намойиш етади. Унинг феъл тизими ҳам анча мураккаб бўлиб, иккита оғзаки тизим (мунтазам ва ёрдамчи), префикслар, қўшимчалар ва аспект ва кайфиятнинг пухта тизими мавжуд. Қозоқ (лотин) ёзув тизими лотин алифбоси ҳисобланади.

Қозоқ (лотин) тилини қандай қилиб енг тўғри ўрганиш мумкин?

1. Алифбони ўрганинг. Қозоқ алифбоси лотин ёзувида ёзилган, шунинг учун сиз 26 ҳарфларини ва улар билан боғлиқ товушларни ўрганишингиз керак бўлади.
2. Асосий грамматика билан танишинг. Сиз буни тил асослари ҳақидаги китобларни ўрганиш ёки YouTube видеолари каби онлайн манбалар орқали қилишингиз мумкин.
3. Гапиришни машқ қилинг. Тил кенг тарқалмаганлиги сабабли, сиз у билан гаплашадиган одамни ёки машқ қилиш учун онлайн audio курсни топишингиз керак бўлиши мумкин.
4. Баъзи сифатли ўқув материалларига сармоя киритинг. Буларга дарсликлар, audio ёки video курслар, ҳатто веб-сайтлар ва иловалар кириши мумкин.
5. Она тилида сўзлашувчиларни иложи борича тез-тез тингланг. Тилнинг умумий ритмига кўникиш учун мусиқа, телекўрсатувлар, видеолар ва подкастлардан фойдаланишингиз мумкин.
6. Ўзингизни чақиринг. Янги луғатни ўрганинг ва суҳбатларда ундан фойдаланишни машқ қилинг. Матнларни ёзишга ва уларни овоз чиқариб ўқишга ҳаракат қилинг.
7. Таслим бўлманг! Тилни ўрганиш узоқ жараён, шунинг учун сабр қилинг ва у билан завқланинг!