Акӑлчан Арча Куҫар

Акӑлчан чӗлхи тӗнчери чи сарӑлнӑ чӗлхе шутланать, вӑл пӗтӗм тӗнчери ҫынсемшӗн культура хушшинчи кӗпер пулса тӑрать. Чӗлхе барьерӗсене ҫӗнтерсе пыракан обществӑн хакне йышӑннӑҫемӗн предприятисемпе правительствӑсемпе организацисем акӑлчанла куҫарас кӑмӑл ӳссех пырать.

Акӑлчанла куҫару процесӗ пӗр чӗлхепе ҫырнӑ пуҫламӑш документа илнине, ӑна урӑх чӗлхепе улӑштарассине малтанхи пӗлтерӗшне ҫухатмасӑр улӑштарассине шута илет. Ку пуплеве куҫарса парассинчен е икӗ тӗрлӗ чӗлхепе роман е корпоративлӑ брифинг тӑвассинчен кӑткӑсрах пулма пултарать.

Акӑлчан чӗлхин куҫаруҫисем тӗрлӗ инструментсемпе меслетсене куҫарӑва тӗп-тӗрӗс пурнӑҫлама шанаҫҫӗ. Вӗсен икӗ чӗлхене те тарӑн пӗлмелле, пӗлтерӗшпе контекс нюансӗсене тӗп-тӗрӗс интерпретацилеме пӗлмелле. Кунсӑр пуҫне акӑлчанла куҫарма специалистсем культура терминологине, вырӑнти тата йӑласене тарӑн ӑнланмалла.

Акӑлчан чӗлхин тухӑҫлӑ куҫаруҫи пулас тесен вӗренӳ тата практика ҫулӗсем кирлӗ, нумайӑшӗ куҫаруҫӑсен е университетсенчи аккредитациленӗ ассоциацисенче сертификаци ирттерме кӑмӑллаҫҫӗ. Ҫак сертификаци вӗсен опытне кӑтартса парать кӑна мар, вӗсен ӗҫӗ професси органӗ палӑртнӑ пахалӑхпа тухӑҫлӑх стандарчӗсене тивӗҫтернине те шантарать. Сертификаци те акӑлчан чӗлхине куҫаракансене отраслӗн юлашки ӗҫ хатӗрӗсене пӗлсе тӑма пулӑшать.

Акӑлчанла куҫарни-хаклӑ хӑнӑху, вӑл обществӑри тӗрлӗ сийсенчи ҫынсене пӗр-пӗринпе хутшӑнма, идейӑсемпе опытсене улӑштарма май парать. Тӗнче глобализациленнӗҫемӗн пӗр-пӗринпе ҫыхӑнса пынӑран акӑлчанла куҫару ӗҫ, социаллӑ тата политика сферисенче пӗлтерӗшлӗ вырӑн шутланать.

Хӑш ҫӗршывсенче акӑлчанла калаҫаҫҫӗ?

Акӑлчан чӗлхи анлӑ сарӑлнӑ, вӑл тӗнчери нумай ҫӗршывсенче официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Королевство, Канада, Австрали, Ирланди, Ҫӗнӗ Зеланди, Кӑнтӑр Африка, Ямайка Тата Лӑпкӑ океанри Кариб бассейнӗпе Утравсен ытти ҫӗршывӗсене те кӗртет. Акӑлчан чӗлхи те Индире, Пакистанра, Филиппинӑра Тата Африкӑпа Азири ытти ҫӗршывсенче официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать.

Акӑлчан чӗлхин историйӗ мӗнле?

Акӑлчан чӗлхи хӑйӗн тымарӗсемпе хӗвеланӑҫ германи чӗлхин, протогерман чӗлхисен пӗрлехи аслашшӗнчен пулса кайнӑ ҫемьене каять. Ҫак йӑла пирӗн эрӑчченхи 1000 тата 500 ҫул хушшинче хальхи ҫурҫӗр Германипе Скандинави территорийӗнче аталаннӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Унтан ӗмӗрсем тӑршшӗпех темиҫе тӗрлӗ германи диалекчӗ аталаннӑ, вӗсенчен хӑшӗ-пӗрисем юлашкинчен англи-фриз, староангли тата авалхи артаксон пулса тӑнӑ. Англире Пирӗн эрӑри 1150 ҫулччен, халӗ вӑтам англи чӗлхипе эволюцилеме пуҫласан, авалхи акӑлчан чӗлхи пулнӑ. Ҫак куҫса ҫӳрекен тапхӑра 1066 ҫулта норманди ҫӗнтерсе илнӗ шайра йышӑннӑ французла сӑмахсене кӗртнипе палӑртнӑ.
Чосер вӑхӑтӗнче 1300-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче вӑтам акӑлчан Англин доминировать тӑвакан чӗлхи пулса тӑнӑ, вӑл французла тата латынла вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. 1500-мӗш ҫулсен пуҫламӑшӗнче акӑлчан чӗлхин ҫак форми паян акӑлчан чӗлхи пулса тӑнӑ, ӑна вӑл анлӑн йышӑнса, паянхи ир акӑлчан чӗлхипе йышӑннӑ.
Хальхи акӑлчан чӗлхи пӗтӗм тӗнчипе те пӗр евӗрлӗ пулман, унпа тӗрлӗ ҫӗршывсенче тата регионсенче усӑ курнӑ. Сӑмахран, америкӑри пӗрремӗш англи британи английӗнчен 17 ӗмӗре чылай уйрӑлса тӑма пуҫланӑ.
Паян акӑлчан чӗлхине промышленность революци хыҫҫӑн пулса иртнӗ культурӑпа технологи улшӑнӑвӗсемпе ҫыхӑннӑ нумай ҫӗнӗ сӑмахсем тата пӗлтерӳсем хушӑннӑ. Кунсӑр пуҫне тӗп коммуникаци технологийӗсем тухни тата пӗтӗм тӗнчери ҫулсене активизацилени те нумай неологизмсем патне илсе ҫитернӗ. Ҫапла вара акӑлчан чӗлхипе тӗнчери чи анлӑн усӑ курма пуҫланӑ.

Акӑлчан чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Вильям Шекспир - акӑлчан чӗлхипе чи паллӑ драматург, шекспира ку таранччен усӑ куракан пин-пин сӑмах тата сӑмахсем шухӑшласа кӑлараҫҫӗ.
2. Джеффри Чосер - вӑтам акӑлчанла ҫыракан чи паллӑ авторсенчен пӗри, унӑн ӗҫӗсене чӗлхе стандартизаци енӗпе пулӑшу параҫҫӗ.
3. Сэмюэл Джонсон - час-часах акӑлчан литературин ашшӗ теекенскер-акӑлчан чӗлхин чи ӑнланмалла словарьне хатӗрленӗ.
4. Джон Мильтон - унӑн "Ҫухалнӑ рай" эпикӑллӑ поэми акӑлчан чӗлхипе чи паллӑ поэзиллӗ произведенисенчен пӗри пулса тӑрать.
5. Вильям Тиндейл - англи реформацийӗн тӗп фигури, Вӑл Библие акӑлчанла унӑн еврейсемпе грек ҫӑлкуҫӗсенчен куҫарнӑ пӗрремӗш ҫын пулнӑ.

Акӑлчан чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Акӑлчанла аналитика чӗлхи вӑл уйрӑм морфемӑсене е пӗлтерӗшлӗ единицӑсене пайланине пӗлтерет. Вӑл предложенири сӑмахсен ҫыхӑнӑвне кӑтартас тесе грамматика ӑрӑвӗпе е вӗҫӗпе мар, сӑмах йӗркипе усӑ курать. Акӑлчан чӗлхи те субъект-глагол-объект принципӗ тӑрӑх сӗнӳсем панӑ йӗркепе чылаях хытӑ синтаксика тытӑмӗ пур. Кунсӑр пуҫне, акӑлчан чӗлхинче паллӑ ячӗсен ячӗсене ҫырса кӑтартма чылай ансат йӗркепе усӑ кураҫҫӗ.

Акӑлчан чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. План тӑвӑр. Эсир эрнере миҫе сехет акӑлчан чӗлхине вӗренме пултарни ҫинчен тата кашни занятие мӗн чухлӗ вӑхӑт сая ярасси ҫинчен шутлӑр.
2. Тӗпрен пуҫлӑр. База грамматикине тата словарь запасне вӗренӗр, вӑл чӗлхепе калаҫма тата ӑна ӑнланма кирлӗ.
3. Пуҫӑр ҫине ларӑр. Хӑвӑра ҫак чӗлхепе ҫавӑрса илме тӑрӑшӑр. Фильмсене пӑхӑр, юрӑсемпе подкастсене итлӗр, ҫавӑн пекех акӑлчанла кӗнекесемпе журналсене вулӑр.
4. Ҫынсемпе калаҫӑр. Калаҫакан класпа е онлайн-пӗрлӗхпе пӗрлешесси ҫинчен, акӑлчан чӗлхипе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе усӑ курасси ҫинчен шухӑшлӑр.
5. Онлайн-курсран иртӗр. Онлайн-курссемпе руководствӑсем нумай, вӗсем сире акӑлчан чӗлхине структурисемпе тата интереслӗ мелпе вӗренме пулӑшаҫҫӗ.
6. Яланах практикӑра пулӑр. Акӑлчанла калаҫу тата ҫыру калаҫӑвӗнче кашни кунах практикӑра усӑ курма вӑхӑт уйӑрӑр. Ку темиҫе минутлӑха ҫеҫ пулсан та, эсир хӑвӑр графике тытса пынине, малалла та практикӑра ӗҫленине ӗненӗр.

Сунданский - Индонезири чи сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри. Вӑл австронези чӗлхин пӗр пайӗ пулса тӑрать, Унта Сунд регионӗнче 40 миллион ытла ҫын калаҫать. Нумай ҫул хушши ҫак чӗлхе нумай лингвистсемпе ученӑйсене тӗпчесе вӗренмелли япала пулнӑ, ҫавӑнпа та унӑн культурӑллӑ пуян истори пулнӑ, вӑл ӗмӗр-ӗмӗрех тымарӗсем ӑшне путнӑ.

Арча чӗлхинчен куҫарни ҫак чӗлхене хисепленин тата йышӑннин пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Пӗтӗм тӗнчипе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсен йышӗ пысӑках мар пулнине шута илсе, материалсемпе ресурссене арча чӗлхипе тупма пултарнине пӗлмелле, вӑл пуриншӗн те ҫутӑ та ӑнланмалла пултӑр.

Арча чӗлхине куҫармалли темиҫе тӗрлӗ меслет пур, материал мӗнле типпа куҫнинчен килет. Сӑмахран, тӗн тексчӗсем тӗн символикине тата ритуалӗсене тӗп-тӗрӗс пӗлни кирлӗ. Пӗтӗмӗшле куҫарусем час-часах чӗлхе носителӗсене пурнӑҫлама пултарнӑ вӑхӑтра уйрӑм тӗслӗхсенче асӑннӑ облаҫра специализациленӗ пӗлӳ паракан професси тӑлмачӗсем час-часах кирлӗ.

Палӑртмалла, арча чӗлхинчен куҫарни сӑмах кӑна мар. Чӗлхе культура пайӗ пулнӑран унта нюанс нумай, материалсене арча чӗлхине ӑнӑҫлӑ куҫарас тесен вӗсене шута илмелле. Ҫакӑ чӗлхепе тытса тӑма пӗлӳпе опыт шайне, ҫавӑн пекех вырӑнти йӑласемпе культурӑсене ӑнланма хушать.

Куҫару пулӑшӑвӗсӗр пуҫне арча чӗлхине хальхи условисенче чӗрӗ те активлӑ упраса хӑварма ытти майсем те пур. Чи кирлӗ япаласенчен пӗри-Интернетра арча чӗлхипе ҫӑмӑллӑнах усӑ курма май парасси. Ку вӑл Интернетпа хутшӑнакан кирек кам та усӑ курма пултаракан веб-словарьсем тата ытти материалсем туса хурассине пӗлтерет. Чӗлхе малалла аталаннӑ май ҫакӑн пек ресурссем чӗлхе актуаллӑхне тата унӑн йӑтса ҫӳрекенсен нушисене тивӗҫтерме пулӑшаҫҫӗ.

Арча чӗлхинчен куҫарни хальхи тӗнчери динамикӑллӑ та чӗрӗ чӗлхе юлассине тивӗҫтермелли пӗлтерӗшлӗ пай пулса тӑрать. Профессионалсем те, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем те тӑрӑшнипе чӗлхе ҫӗршывра вӑй-халпа мӑнаҫлӑх ҫӑлкуҫӗ пулса тӑма, ҫавӑн пекех культура хушшинчи коммуникацие лайӑхлатма пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче арча чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Арча чӗлхипе Бантенпа Хӗвеланӑҫ Ява индонези провинцийӗсенче, Ҫавӑн пекех Вӑтаҫӗр Явӑн хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче индонези, Сингапура тата Малайзин ытти пайӗсенче пурӑнакан этника арчисен пысӑках мар йышӗ те пур.

Арча чӗлхин историйӗ мӗнле?

Арча чӗлхи - австроези чӗлхи, ун тӑрӑх, хак панӑ тӑрӑх, Хӗвеланӑҫ Ява тата Индонезири Бантен провинцийӗсенче пурӑнакан 30 миллион ҫын калаҫать. Ку вӑл яванский хыҫҫӑн ҫӗршывра анлӑ сарӑлнӑ иккӗмӗш чӗлхе, 14 ӗмӗртен пуҫласа вӑл патша ҫуртӗнчи литература чӗлхи пулса тӑрать. Арча чӗлхинчи чи паллӑ ҫырусене пирӗн эрӑри 11 ӗмӗре параҫҫӗ, ку чӗлхе сахалтан та 1500 ҫул пурӑнать тесе шутлаҫҫӗ. Сундан чӗлхи австронези чӗлхисен тата яван тата бали чӗлхисен хӗвеланӑҫӗнчи малайпа полинези турачӗсен пӗр пайӗ пулса тӑрать. Арданский кулленхи обществӑшӑн коммерци чӗлхи пек, ҫавӑн пекех йӑлана кӗнӗ ташӑсенче, пуканесен театрӗнче (Ваянг голек) мӗлкесен (Ваянг голек) тата сулинг кечи пӗлекен халӑх сӑввинче паллӑ музыкӑпа усӑ курать. Ку чӗлхепе вӗренӳ учрежденийӗсенче ӗмӗр-ӗмӗрех усӑ курнӑ, кивӗ алҫырӑвӗсене час-часах арча е яван чӗлхисен хутӑшӗсем ҫине ҫырнӑ.

Арча чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Сундари, "сундан поэзийӗн Амӑшӗ" текенскер, арча поэзийӗн чаплӑ поэзийӗ пулнӑ, 1700-мӗш ҫулсенче арча чӗлхине поэзилле формӑна кӗртни тесе ҫыраҫҫӗ.
2. А.А. Марамис (1914-1995), писатель, тӑлмач тата лингвист, арча чӗлхипе пӗлӳ калӑпӑшне самаях анлӑлатнӑ, чӗлхе вӗренӗвӗн пӗрремӗш арча академине никӗсленӗ.
3. Дардири М.Ариеф (1917-1996), паллӑ поэт, яванран сундана паха произведенисене куҫарнӑ, 20 ӗмӗрте ку чухнехи арча литература чӗлхине аталантарас ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑ.
4. Х.Кесманто Профессор (1929-2016), активист тата ученӑй, пур типсен чӗлхипе литературине халалланӑ бандунг университетӗнче литература факультетне никӗсленӗ, арча чӗлхи ҫинчен ҫырнӑ нумай кӗнекесемпе журнал статйисен авторӗ.
5. Сурьяди (р.1934), сундари паллӑ поэт тата общество деятелӗ, арча чӗлхипе те, индонези чӗлхипе те нумай ҫырнӑ, арча халӑхӗн йӑли-йӗркипе культури ҫинчен хӑйсен ӗҫӗсемшӗн пысӑк хисепре.

Арча чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Арча чӗлхи - австроези чӗлхи, ун ҫинче 39 миллиона яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Ява утравӗн хӗвеланӑҫ пайӗнче Индонезире калаҫаҫҫӗ. Вӑл австронези ҫемйин малайпа полинези ушкӑнне кӗрет, яван, мадурез тата бали чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать.
Арча - SVO (субъект-глагол-объект) чӗлхе. Глаголсем хӑйсен аргуменчӗсемпе пит-куҫ, хисеп тата ӑру терминӗсенче килӗшеҫҫӗ. Чӗрчунсем падеж ҫине пӗшкӗнмеҫҫӗ, вӗсенче паллӑ е паллӑ мар артикльсем ҫук. Виҫӗ йӑх (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам) тата икӗ число (пӗртен-пӗр тата йышлӑ) пур. Сундан чӗлхи глагол аффиксӗсен чылай кӑткӑс наборӗпе, вӑхӑтлӑх маркерсемпе аспектурӑллӑ ытти маркерсене те кӗртет. Чӗлхе те сӑмах йӗркипе, пӗлтерӗшлӗ меслетпе усӑ курать.

Сундан чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Арча чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекен ҫынна тупӑр та унпа яланах хутшӑнӑр. Эсир унпа калаҫакан ҫын пулни, пӗр-пӗрне вӗренме пулӑшни лайӑхрах.
2. Ҫак чӗлхе ҫинчен темиҫе кӗнеке е аудиоматериал илӗр те ӑна хӑвӑр тӗллӗн вӗренме тытӑнӑр. Лайӑх ресурссене грамматика, учебниксем, ӗҫ тетрачӗсемпе аудиозаписӗсем кӗртеҫҫӗ.
3. Чӗлхе курсне е уйрӑм репетиторсемпе занятисене ҫырӑнӑр, вӗсем персонализациленӗ вӗрентӗве тата каялла ҫыхӑнӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.
4. Эсир хатӗр пулсан, индонезие кайса килӗр те чӗлхене туллин тиесе пӑхӑр. Ҫапла вара, эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫнине итлесе тата вӗсемпе калаҫнине итлесе чӗлхене вӗренме пултаратӑр.
5. Онлайн-ресурссемпе, веб-сайтсемпе, форумсемпе тата социаллӑ сетьсемпе усӑ курӑр, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе ҫыхӑну тытӑр тата вӗрентӳре пулӑшакан хушма материалсемпе усӑ курӑр.