Башкир Албан тыла Тылбаастаа

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.

Алтан Соҕуруулуу- Илиҥҥи Европа киинигэр баар буолан, региоҥҥа биир саамай тарҕаммыт тыллартан биирдэстэринэн буолла. Бу тыл дойду официальнай тыла буолар, онуоха көннөрү гражданнар, судаарыстыбаннай үлэһиттэр этэллэр. 10 үйэ ааһан эрэр ынахтарынан уонна албан тылларынан 7,2 мөлүйүөнтэн тахса киһи кэпсэнэриттэн, сахалыыга тылбаас өҥөтө үгүс тэрилтэлэргэ уонна тэрилтэлэргэ олус наадалаах активтарынан буолла.

Алтан тылыгар тылбаастааһын бюрота киэҥ араҥаны үөскэтэр, юридическай докумуоннары тылбаастааһын, веб- сайттары локализациялааһын, көрдөрүүлэри присягойунан уонна элбэҕи атыннык оңорор. Предприятиеларга уонна тэрилтэлэргэ төрөөбүт тылбытын туһана сатаан бодоруһуу судургута суох буолуон сөп, онон тыл өҥөтө тугунан да сыаналаммат. Тылынан тылбаасчыттар дьиҥнээх кэм режимигэр тылбааһы хааччыйаллар, профессионаллары кинилэр талларынан бодоруһар идэлээхтэр. Тылбаасчыттар, атын өттүнэн, суругунан докумуоннары ылан, араас сыалга туһаныллар кыахтаах тылбаастары атын тылынан тылбаастыыллар.

Тылбаас ханнык баҕарар өҥөтүн көрөн, бастатан туран, кинилэр квалификацияларын уонна уопуттарын учуоттуур наада. Сертификацияламмыт тылбаасчыттар английскай да, албан тыллары көҥүл баһылыахтаахтар, ону тэҥэ олохтоох культураны уонна үгэстэри үчүгэйдик билэр буолуохтаахтар. Сертификациялаах специалистар ону тэҥэ кинилэр тылбаастыыр предметтэр дириҥ билиилээх- көрүүлээх буолуохтаахтар. Ити тылбаас чуолкай уонна хаачыстыбатын мэктиэлиир.

Албан тылга тылбаас өҥөтүнэн туһаныан баҕарар предприятиеларга уонна тэрилтэлэргэ квалификациялаах лингвистэргэ тыл туттуллуохтаах, кинилэр тылбаастанар араас идэлэргэ уопуттаах буолуохтаахтар. Үөрүйэхтэри уонна билиилэри итинник холбооһун чуолкай тылбаас наада. Маны таһынан компаниялар персональнай өҥөнү оҥорор хампаанньалар этиилэрин, клиеннэр астыныыларын уонна өйдөөх сыанабылын көрдөрүүлэрин болҕомтолоохтук үөрэтиэхтээхтэр.

Тыл мэһэйдэрин туоратар уонна төрөөбүт тылынан саҥарар баҕалаах компаниялар олус наадалаах инструменнарынан буолаллар. Ханнык баҕарар аан дойдутааҕы тэрилтэҕэ атыыланар матырыйааллары чопчу тылбаастааһын, маркетинг эбэтэр документация да буоллун.

Албан тыла ханнык дойдуларга этиллэрий?

Алдаҥҥа 7 мөлүйүөн киһи төрөөбүт тылынан саҥарар, сүрүннээн Алдаҥҥа уонна Косовоҕа, ону таһынан атын оройуоннарга Хотугу Македония, Черногория, Греция уонна Италия чаастарын киллэрэн туран.

Албан тылын историята хайдаҕый?

Албан тыла уһун уонна уустук историялаах. Учуонайдар өрүс хочотугар түҥ былыргы бииһин ууһа,ол эбэтэр Римскэй эрабыт иннинээҕи балканнарга тиийэ биллэр. Саха тыла орто үйэтээҕи периодка суруктарынан албан тыллара туоһулууллар эрээри, силис- мутук тардар. Османскай империя кэмигэр сүрүннээн кэпсэтии тыла этэ, литератураҕа туһаныы хоһоону уонна норуот ырыаларынан хааччахтаммыта. 19- с үйэҕэ оскуолаларга, хаһыаттарга уонна итэҕэл кинигэлэригэр туһанар стандартнай форма оҥоһуллубута. Осман империята 1912 с. Албан официал тылларыттан тутулуга суох булуллуоҕуттан ыла.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Георгий Кастриоти Скандербег (Оксана 1405 – 1468): албан национальнай герой уонна Осман хонтуруолуттан Албаны босхолообут байыаннай начальник. Ону тэҥэ албан тыллары албан тылга элбэх үлэни суруйбута.
2. Пашко Вас (1764-1824): патриот и писатель, уратском языке - "ынах бырааһынньыга".
3. Бэйэҕит французтар (1850-1904): Саха народнай поэта уонна суруйааччыта, аныгы албан литератураны сайыннарыыга улахан кылааты киллэрбит уһулуччулаах поэт.
4. Луид гуркуки (1879-1925): Саха тылын уһулуччулаах педагог, лингвист уонна суруйааччы, албан тылын стандартизациятыгар уонна албыннааһыҥҥа улахан сабыдыаллаабыт.
5. Биһиги Франциябыт (1846-1900): поэт, драматург уонна прозаик, аныгы Саха литературатын сайдыытыгар сүҥкэн оруолу оонньообут поэт.

Албан тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Балкан тылларыгар киирэр индоевропейскай дьиэ кэргэн тыла. Грек уонна Македония курдук Балкаан ареалын атын тыллара буолаллар. Сахан тыла икки диалектартан, гегийскайтан уонна чуҥкуйтан турар, кинилэр субуотунньуктартан уонна биирдиилээн араастартан тураллар. Тылга хас да отчуоттуур дорҕооннор бааллар, ол иһигэр биирдиилээн, албан ааттанар ураты дорҕооннор бааллар. Онно даҕааһын аат туохтуурдары уонна даҕааһын ааттары кытта ситимниир уустук система туһаныллар. Албан тыла үрдүк флексиялаах, баай морфологиялаах уонна синтаксист.

Саамай сөптөөх ньыманан албан тыла хайдах үөрэтэрий?

1. Албан тылын уонна учебник базовай кууруһун атыылаһыыттан саҕалаан үөрэтиҥ. Бу эһиэхэ тыл төрдүгэр бигэ тирэҕи биэриэҕэ.
2. Практикаланыҥ. Кэпсэтиигэ, аудованиеҕа, ааҕыыга уонна албан тылынан сурукка хайаан да практикаланыҥ.
3. Тылгытын кытта хардарыта сибээстэһиҥ. Аудиозаписи на албанском языке, смотрите адоты и фильмы, А также нужите носителей алтанского языка для общения.
4. Онлайн ресурсалары туһаныҥ. Онлайн-форумҥа холбоһуҥ, онлайн учебниктары туһаныҥ уонна онлайн тылларын уонна грамматика быраабылаларын тутуһуҥ.
5. Занятиеҕа барыҥ. Кыаллар буоллаҕына, албан тыла дьарыктаах буолуутун туһунан толкуйдааҥ. Ити уопуттаах преподавательтэн бэртээхэй ньыма буолуон сөп.