Kategori: G

Türkçe Sözlük G Sayfa 4

gamet	* Erkek veya dişi üreme hücresi.
gametli	* Gameti olan, gamet oluşturan.
gamlanma	* Gamlanmak işi.
gamlanmak	* Tasalanmak, üzüntü duymak, kaygılanmak.
gamlı	* Kaygılı, tasalı. * Sıkıntıveya üzüntü veren.
gamlılık	* Gamlı olma durumu.
gamma	* Bkz. gama.
gammaz	* Söz getirip götüren, arkadan çekiştiren, ara bozucu, fitneci, kovcu.
gammazlama	* Gammazlamak işi, kovlama.
gammazlamak	* Birinin yaptığı işi, söylediği sözü yermek, kötülemek, birisini yerip çekiştirmek, kovlamak.
gammazlanma	* Gammazlanmak işi.
gammazlanmak	* Gammazlamak işi yapılmak, kovlanmak.
gammazlık	* Gammazın işi, fitnecilik, kovculuk.
gamsele	* Geçirmez kauçuklu yağmurluk.
gamsız	* Üzüntüsü olmayan. * Olaylarıkendine dert etmeden geçiştiren, aldırışetmeyen, tasasız.
gamsızlık	* Gamsız olma durumu, tasasızlık.
gamze	* Bazı insanların çenelerinde, yanaklarında doğal olarak bulunan veya güldükleri zaman görülen küçük çukur. * Yan bakış, göz süzme, sitemli bakma.
-gan / -gen; -kan / -ken	* Fiillerden sıfat türeten ek: sıkıl-gan, üşen-gen, çalış-kan, dövüş-ken vb.
Ganalı	* BatıAfrika’daki Gana’da yaşayan veya Gana halkından olan kimse.
gang	* Bir maden cevherini, bir değerli taşısaran değersiz madde. * Maden cevher damarının işletilemeyen değersiz bölümü.
gangama teknesi	* Dibi tarayarak sünger avcılığında kullanılan tekne türü.
gangliyon	* Sinirlerde ve lenf damarlarında yer yer ortaya çıkan yuvarlak şişlik. * Merkezî sinir sistemi dışında bulunan hücre gövdelerinin oluşturduğu kitle.
gangster	* Yasa dışı işler yapan çete üyesi. * Herhangi bir çıkar için her türlü kötülüğü yapan kimse.
gangsterlik	* Gangster olma durumu.
gani	* Zengin, varlıklı. * Bol.
gani gani	* Bol bol.
gani gönüllü	* Cömert, eli açık.
ganimet	* Savaşta düşmandan zorla ele geçirilen mal. * Bir rastlantısonucu ele geçen kazanç veya imkân. * Yağma sonrasında elde kalan mal, çalıntı.
ganyan	* At yarışlarında birinciliği kazanan (at). * Bu at için alınan bilet.
ganyan oynamak	* bir at yarışında resmî programda yer alan atın numarasınıtaşıyan bileti alarak onun birinci gelmesi tahmini üzerine para yatırmak.
gar	* Yolcu ve eşya ulaşımını sağlamak için demir yolu ile ilgili birçok kuruluşun bulunduğu yer.
garabet	* Yadırganacak yönü olma, gariplik, tuhaflık.
garaip	* Görülmemiş, şaşılacak şeyler, işitilmemişolaylar.
garaj	* Otomobil, vagon gibi taşıtların konulduğu üstü örtülü yer. * Otomobillerin bakım ve onarımının yapıldığıyer. * Şehirler arasıyolcu otobüslerine hareket ve varışnoktası olarak belediyelerce ayrılan yer, otogar.
garajcı	* Otomobil, otobüs gibi taşıtları belli bir süre barındıracak kapalıyer sağlayan, gereğinde bakım ve onarımlarınıyaptıran işletmeci.
garamî	* Düşünceden çok, canlıduygulara ve aşka dayanan (sanat eseri).
garanti	* Güvence, inanca, teminat. * Kesinlikle, kesin olarak, ne olursa olsun.
garanti etmek	* o şeyle ilgili olarak güvence vermek. * bir işin gerçekleşmesi için gerekli önlemleri almak.
garanti vermek	* güvence altına almak.
garantileme	* Garantilemek işi.
garantilemek	* Bir işin gerçekleşmesi için gereken önlemleri almak, sağlama bağlamak.
garantili	* Garantisi olan, güvenceli.
garantisiz	* Garantisi olmayan, güvencesiz.
garantör	* Güvence veren ve bunun gerçekleşmesini gözeten ve denetleyen kimse, kuruluşveya devlet.
garaz	* Hedef, amaç, maksat. * Birine karşı güdülen kötülük etme isteği, kin, düşmanlık.
garaz (veya garez) bağlamak	* birine karşıdüşmanlık beslemek.
garazı(veya garezi) olmak	* birine karşıkötülük, kin beslemek.
garazkâr	* Garaz bağlayan.
garazkârlık	* Garaz bağlama durumu.
garazlı	* Düşmanlık besleyen, kin güden, garazı olan.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük G Sayfa 5

garazsız	* Düşmanlık beslemeyen, garazı olmayan.
garazsız ivazsız	* Hiçbir gizli maksat gütmeden.
garbî	* Batıyönünde olan, batı ile ilgili, batıya özgü olan; batı.
garç gurç	* Birbirine sürtünen nesnelerin çıkardığıses.
garç gurç etmek	* garç gurç diye ses çıkarmak.
gard	* Eskrim, boks gibi oyunlarda korunma için alınan durum.
gardenparti	* Bir bahçede veya parkta yapılan davet.
gardenya	* Kök boyası gillerden, sıcak bölgelerde yetişen bir ağaç veya ağaççık cinsi (Gardenia). * Bu ağaççığın güzel kokulu çiçeği.
gardıfren	* Trenlerde vagon frenlerini işleten kimse.
gardırop	* Giysi dolabıveya yeri. * Bir kişinin sahip olduğu bütün giysileri, giysi takımları.
gardıropçu	* Giydirici.
gardiyan	* Ceza evlerinde düzeni, tutukluların yasalara uygun biçimde davranmalarını sağlamakla görevli kimse.
gardiyanlık	* Gardiyan olma durumu veya gardiyanın görevi.
garez	* Bkz. garaz.
gargar	* Süzgeçli testi.
gargara	* Yutmadan, su veya başka bir sıvı ile ağzıveya boğazıçalkalama işi. * Bu maksatla kullanılan ilâçlısıvı.
gargara yapmak	* bir sıvı ile ağzıveya boğazıçalkalamak.
gargaraya getirmek	* gürültüye, karışıklığa boğarak bir sözün veya bir işin etkisini azaltmak, dağıtmak, dikkatten kaçırmak.
gariban	* Kimsesiz, zavallı, garip.
garibanlık	* Gariban olma durumu.
garibe	* Şaşılacak şey, yadırganacak şey.
garibine gitmek	* yadırgamak, şaşırmak.
garip	* Kimsesiz, zavallı. * Yabancı, gurbette yaşayan, elgin. * Yadırganan, anlaşılmamış, gizli yönleri olan, yabansı, tuhaf. * Dokunaklı, hüzün veren. * Şaşılacak bir şey karşısında söylenir.
garip bulmak	* yadırgayarak karşılamak, tuhaf ve anlaşılmaz olarak nitelemek.
garip garip	* Zavallı, şaşkın bir biçimde.
garip kuşun yuvasınıAllah yapar	* garip ve kimsesiz kişiye Tanrıyardım eder.
garipleşme	* Garipleşmek işi.
garipleşmek	* Garip bir duruma gelmek.
gariplik	* Garip olma durumu, garabet.
gariplik basmak	* yalnızlık çökmek.
garipseme	* Garipsemek işi.
garipsemek	* Kendini gurbette veya kimsesiz gibi düşünerek içlenmek. * Bir şeyi garip, tuhaf ve uygunsuz bulmak, alışamamak, yadırgamak.
gark	* (suya) Batma, batırma; boğulma.
gark etmek	* batırmak, boğmak. * birine bir şeyi bol bol vermek.
gark olmak	* gömülmek, batmak. * bir şeyden bol miktarda olmak.
garni	* Herhangi bir yiyecek bölümü bulunmayan otel.
garnitür	* Herhangi bir şeyi ona uygun nitelikte tamamlayan nesne. * Giyecekleri süslemek için eklenen şey, süs. * Et veya balık gibi asıl yemeğin yanına süslemek veya tamamlamak için eklenen sebze, patates gibi yiyecekler.
garnitürlü	* Garnitürü olan.
garnizon	* Bir şehri savunan veya yalnız orada bulunan askerî birlikler. * Askerî birliklerin bulunduğu yer.
garoz	* Palamut ve toriğin iç organları.
garp	* Batı.
garpçı	* Batıkültür ve medeniyetinden yana olan.
garpçılık	* Batıyanlısı olma durumu.
garpkârî	* Batıörneklerine benzer, Batıyapısı.
garplı	* Batılı.
garplılaşma	* Batılılaşma.
garplılaşmak	* Batılılaşmak.
garplılaştırma	* Batılılaştırma.
garplılaştırmak	* Batılılaştırmak.
garplılık	* Batılı olma durumu, batılılık.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük G Sayfa 6

garson	* Lokanta, otel, pastahane, kahvehane gibi yerlerde müşterilere hizmet eden kimse.
garsoniyer	* Bazıerkeklerin, kendi konutlarından ayrı olarak evlilik dışı ilişkiler için tuttuklarıözel konut.
garsonluk	* Garson olma durumu. * Garsonun görevi.
gaseyan	* İç bulantısı. * Kusma.
gaseyan etmek	* kusmak.
gasıp	* Zorla alan.
gasil	* Ölü yıkama.
gasletme	* Gasletmek işi.
gasletmek	* (ölüyü) Yıkamak.
gasp	* Bir malısahibinin izni ve haberi olmadan zorla ve hile ile alma.
gaspetme	* Gaspetmek işi veya biçimi.
gaspetmek	* Zorla, izinsiz almak.
gassal	* Ölü yıkayıcısı.
gastrit	* Mide iltihabı.
gastroenterolog	* Sindirim sistemi hastalıklarıhekimi, sindirim bilimci.
gastroentoroloji	* Tı bbın sindirim sistemi hastalıklarını inceleyen dalı, sindirim bilimi. * Hastahanelerde sindirim organlarıhastalıklarının incelendiği, tedavi edildiği bölüm.
gastronom	* Damak zevki olan, ağzının tadını bilen, iyi yemekten anlayan kimse.
gastronomi	* İyi yemek merakı. * Sağlığa uygun, iyi düzenlenmiş, hoşve lezzetli mutfak; yemek düzeni ve sistemi.
gastroskop	* Yutma borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının gözle görülmesini sağlayan, hastaya ağız yolu ile uygulanan fiberoptik alet.
gastroskopi	* Gastroskopla yapılan muayene.
gastrulâ	* Yumurta hücresi oğulcuk durumuna gelirken blâstulanın bir noktasından çukurlaşarak iç içe geçmişiki hücre katmanı biçimine girme evresi.
gaşiy	* Kendinden geçme, esrime.
gaşyolma	* Gaşyolmak işi veya durumu.
gaşyolmak	* Kendinden geçmek, esrimek.
gato	* Pasta, çörek.
gauss	* Manyetik alanın şiddet birimi. Kısaltması g.
gavot	* Bir tür eski Fransız halk dansı.
gâvur	* Müslüman olmayan kimse, Hristiyan. * Dinsiz kimse. * Merhametsiz, acımasız, inatçı.
gâvur etmek	* boşuna harcamak, yerinde harcamamışolmak, işe yaramaz duruma getirmek.
gâvur eziyeti	* Bile bile verilen zahmet, eziyetli iş.
gâvur icadı	* Batıyapısıteknik eşyaya eskiden tutucu çevrelerin verdiği ad.
gâvur inadı	* Yumuşatılamayan, yok edilemeyen inat.
gâvur inadıtutmak	* iyiden iyiye inatlaşmaya başlamak.
gâvur olmak	* Hristiyan olmak. * boşuna harcanmak.
gâvur orucu gibi uzamak	* bir işgereğinden çok sürmek.
gâvur ölüsü gibi	* çok ağır ve hantal.
gâvura kızıp oruç yemek (veya bozmak)	* başkasına kızıp kendine zararlı olan bir işyapmak.
gâvurca	* Batılıların konuştuğu yabancıdillerden herhangi biri. * Acımasız, insafsızca.
gâvurcasına	* Hiç acımaksızın, insafsızcasına.
gâvurlaşma	* Gâvurlaşmak işi.
gâvurlaşmak	* Gâvur olmak. * Acımasız davranmaya başlamak.
gâvurluk	* Gâvur olma durumu, dinsizlik. * Acımasızlık, insafsızlık, gaddarlık.
gâvurluk etmek	* acımasız, insafsız davranışta bulunmak, gaddarlık etmek.
gayakol	* Peygamber ağacıreçinesinden çıkarılan ve hekimlikte kullanılan bir sıvı.
gaybubet	* Bulunmayış, yokluk.
gaybubet etmek	* ortada görülmez olmak.
gaybubetinde	* bulunmadığısırada, yokluğunda.
gayda	* Üfleme düdüğü olan tulumlu bir çalgı.
gaydacı	* Gayda çalan veya yapıp satan kimse.
gaye	* Amaç, hedef.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük G Sayfa 1

g, G	* Türk alfabesinin sekizinci harfi. Ge adıverilen bu harf ses bilimi bakımından ince ünlülerle ön damak, kalın ünlülerle art damak patlayıcıünsüzlerinin ötümlülerini gösterir. * Nota işaretlerini harflerle gösterme yönteminde sol sesini bildirir.
Ga	* Galyum’un kısaltması.
-ga / -ge	* Fiilden isim türeten ek.
gabardıç	* Yaşlıardıç ağacı.
gabardin	* Sık dokunmuş bir tür ince yünlü veya pamuklu kumaş. * Su geçirmeyen kumaştan yapılmışreglân pardösü.
gabari	* Bazıeşyaya verilmesi gereken boyutları, yan görüşü çizmeye, hazırlamaya veya denetlemeye yarayan örnek. * Motorlu veya motorsuz taşıtların köprü vb. altından rahatça geçebilmeleri için en yüksek boyutları belirten ölçüler. * Bir binanın yöre imar dairesinin öngördüğü azamî yüksekliği.
gabavet	* Anlayışsızlık, kalın kafalılık.
gabi	* Anlayışsız, ahmak, ebleh, kalın kafalı.
gabilik	* Anlayışsızlık, ahmaklık, kalın kafalılık.
gabin	* Alışverişte satın alınan mala ödenen karşılığın, malın değerinden çok fazla olması, alışverişte hile yapma. * Edimler arasında açık oransızlık.
Gabonlu	* Afrika’daki Gabon halkından olan kimse.
gabro	* Renkli minerallerden (amfibol, piroksen ve olivin) oluşan bir tür iri taneli kaya.
gabya	* Ana direklerin üzerine sürülen çubuklara ve ana direklerin üstlerinde bulunan serenlere verilen ad.
gabya yelkeni	* Ana yelkenler üzerindeki yelkenler.
gabyacı	* Yelkenli gemilerde yelken, arma, seren ve bütün bunlara ait her tür işi yapan görevli, gabyar.
gabyar	* Bkz. gabyacı.
gacı	* Bkz. gaco.
gacır gacır	* Gacır gucur.
gacır gucur	* Sert cisimlerin çarpıştıklarında, birbirine sürtündüklerinde çıkan çirkin ve kulak tırmalayıcısesi belirtmek için kullanılır.
gacır gucur etmek	* gacır gucur ses çıkarmak.
gacırdama	* Gacırdamak işi.
gacırdamak	* Tedirginlik veren, kulak tırmalayıcıve düzensiz ses çıkarmak.
gacırdatma	* Gacırdatmak işi.
gacırdatmak	* Gacırdamasına sebep olmak.
gacırtı	* Gacırdarken çıkan ses.
gaco	* Kadın, dost, sevgili, metres. * Torik yavrusu.
-gaç / -geç; -kaç / -keç	* Fiillerden isim türeten ek: bur-gaç, süz-geç, kıs-kaç, yüz-geç vb.
gaddar	* Acıması olmayan, başkalarına haksızlık eden, merhametsiz, katıyürekli, insafsız davranan, kıyıcı.
gaddar gaddar	* Acımasız bir biçimde, gaddarca.
gaddar olmak	* acımasız, haksız, insafsız davranmak.
gaddarca	* Gaddara yakışır (biçimde), insafsızca.
gaddarlık	* Gaddar olma durumu, kıyıcılık.
gaddarlık etmek	* gaddarca, insafsızca davranmak, kıyıcılık etmek.
gadir	* Haksızlık etme, zarar verme. * Acımasızlık, merhametsizlik, kıygı.
gadirlik	* Kıygı, gadir.
gadolinyum	* Atom numarası64, atom ağırlığı156,9 olan, yüksek ısıda eriyen, birtakım tuzları bilinen, parlak gri renkte katıelement. Kısaltması gd.
gadre uğramak	* haksız davranışlarla karşıkarşıya gelmek.
gadretme	* Gadretmek işi.
gadretmek	* Haksızlık etmek.
gadrolma	* Gadrolmak işi veya durumu.
gadrolmak	* Haksızlığa uğramak.
gadrolunma	* Gadrolunmak işi veya durumu.
gadrolunmak	* Haksızlığa uğratılmak.
gaf	* Yersiz, beceriksiz, zamansız söz veya davranış, patavatsızlık pot.
gaf yapmak	* bilmeden, yersiz bir davranışta bulunmak veya başkasını incitecek söz söylemek, pot kırmak, çam devirmek.
gaffar	* Kullarının günahlarınıaffeden, bağışlayan, bağışlayıcıanlamında Allah’ın isimlerinden biri.
gafil	* Çevresindeki gerçekleri görmeyen, sezmeyen, bilgisiz, dalgın (kimse).
gafil avlamak	* umulmadık, beklenmedik bir zamanda yakalamak, zor duruma düşürmek.
gafil avlanmak	* beklenmedik bir sırada yakalanmak, habersiz ve hazırlıksız bir anda bir olayla karşılaşmak, zor duruma düşürülmek.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük G Sayfa 2

gafilâne	* Dikkatsizlikle, gafletle yapılan, gaflet içinde bulunan kimseye yakışan biçimde.
gafillik	* Gafil olma durumu, gaflet.
gafillik etmek	* çevresindeki gerçekleri görmemek, sezmemek.
gaflet	* Dalgınlık, dikkatsizlik, boş bulunma, aymazlık, dalgı, ihtiyatsızlık.
gaflet basmak	* dalgın, dikkatsiz bir durumda bulunmak. * uykusu gelmek.
gaflet uykusu	* Dalgınlıktan ileri gelen uyuşukluk.
gafur	* Çok bağışlayıcıve merhamet eden, sayan anlamında Allah’ın sıfatlarından biri.
gag	* Oyuna komiklik ve neşe katan beklenmedik söz veya hareket, gülüt.
gaga	* Genel olarak kuşlarda ağzın bir uzantısıdurumunda olan, biçim ve büyüklüğü değişik, boynuz yapısında, katıve çıkıntılı organ. * Ağız.
gaga burun	* Burnu uzun ve aşağıya doğru kıvrık olan (kimse).
gagaburun	* Baş bodoslaması gagayıandırır biçimde yapılmışticaret yelkenlisi.
gagalama	* Gagalamak işi.
gagalamak	* (kuş) Gagasıyla yemi toplamak. * (kuş) Gaga ile vurup ısırmak. * Azarlamak, hırpalamak.
gagalanma	* Gagalanmak işi.
gagalanmak	* Gagalamak işi yapılmak. * Azarlanmak, hırpalanmak.
gagalaşma	* Gagalaşmak işi.
gagalaşmak	* (kuşlar için) Birbirini gagalamak. * Birbirini gagalayarak oynaşmak.
gagalı	* Gagası olan. * Gaga burun.
gagalımemeli	* Tek deliklilerin gagalımemeliler familyasından, vücudu yumuşak tüylerle kaplı, eti yenen, Avustralya ve Tasmanya ırmaklarında yaşayan bir memeli türü, ornitorenk (Ornithorhynchus anatinus).
gagalımemeliler	* Örnek türü gagalımemeli olan, tek delikliler takımının bir familyası.
gagamsı	* Gagayıandıran, gagaya benzeyen.
gagasından yakalamak	* bir kimseyi karşıkoyamayacak duruma getirmek.
Gagavuz	* Büyük çoğunluğu Moldovo’da, az bir kısmıDeliorman, Dobruca, Beserabya ve Ukrayna’da oturan Ortodoks Türk halkıveya halktan olan kimse.
Gagavuzca	* Gagavuz Türkçesi.
gâh	* Bkz. kâh.
gâhî	* Bazen, ara sıra.
gâhîce	* Zaman zaman.
gaile	* Sıkıntı, dert, keder, üzüntü. * Uğraştırıcı, pürüzlü iş, yük. * İstenmeyen durum, baş belâsı.
gaile açmak	* sıkıntıyaratmak, üzüntü vermek.
gaileli	* Başa dert olan, üzüntü veren, gaile çıkaran. * Sıkıntısı olan, dertli.
gailesiz	* Gaile çıkarmayan. * Gailesi olmayan, dertsiz, huzurlu, dinç.
gailesizlik	* Gailesiz olma durumu, dertsizlik.
gaip	* Göz önünde olmayan, hazır bulunmayan, nerede olduğu bilinmeyen. * Üçüncü kişi. * Görünmez âlem.
gaiplik	* Gaip olma durumu. * Bir kimsenin ölüm tehlikesi içinde kaybolmasıveya kendisinden uzun süre haber alınmamasısonucu yargıç kararı ile kişiliğine son verilmesi.
gaipten haber vermek	* (kendisinde manevî güç olduğuna inanılan kimse) gelecekte neler olacağından veya bilinmeyen âlemden haber vermek.
gaita	* İnsan dışkısı.
gak	* Karganın çıkardığıses.
gaklama	* Gaklamak işi.
gaklamak	* (karga) Gak diye ses çıkarmak.
gala	* Resmî bir törenden sonra verilen büyük ve gösterişli şölen. * Genellikle resmî giysilerle gidilen, bir temsilin ilk oynanışıveya bir filmin ilk gösterilişi.
galaksi	* Gök adası.
galalit	* Arıkazeinden oluşan ve birçok işte kullanılan plâstik bir madde.
galat	* Yanlış(kelime veya söz).
galatıhis	* Duygu yanılması, yanılsama.
galatımeşhur	* Yaygın yanlış.
gale	* İçerisinde kalıp yapılan üç tarafıkaplı, bir tarafıaçık tepsi şeklinde dizgi aleti.
galebe	* Yenme, yengi. * Üstünlük, çokluk.
galebe çalmak	* yenmek. * üstün gelmek, baskın çıkmak.
galenit	* İçinde doğal kurşun bulunan sülfür.
galeri	* Bir yapının birçok bölümlerini aynıkatta birbirine bağlayan içten veya dıştan yapılmışgenişgeçit. * Sanat eserlerinin veya herhangi bir malın sergilendiği salon. * Maden ocaklarında açılan yer altıyolu.

14 Mart 2021