Баскский Киргиз Тылбаастаа

Оруобуна тылбаас-эбэҥки тылыттан, былыргы тылтан турар, манна сүрүннээн Хотугу Пиренскэй Арыылаах хотугу сиргэ олорор кыракый нэһилиэнньэни саҥарар ураты уобараһа атын тылынан тылбаастанар. Оруобуна тыл бэйэтин төрүт регионнарын тас өттүгэр киэҥник тарҕамматах эрээри, бу тыл дьыалабыай да, тус сыаллаах- соруктаах да буоларын курдук, докумуоннары уонна иһитиннэриилэри тылбаастааһыҥҥа наадыйыы улаатар.

Олоңхо тылыгар тылбаастыыр кэккэ фактордар бааллар. Бастатан туран, бу ниндоевропей тыла, чугас аймахтара эбэтэр эйэ биир да атын тылынан кытта сөп түбэспэт. Ол аата тылбаасчыттар чуолкай тылбаастарын толорорго үрдүк квалификациялаах буолуохтаахтар уонна үрдүк квалификациялаах буолуохтаахтар. Иккиһинэн, оруобуна тыл элбэх диалектардаах, акценнардаах, оннооҕор дьоҕус географическай оройуон иһинэн төһө баҕарар уратыланар кыахтаах. Бу тылы сайыннарыыны чуолкайдык өйдүүргэ культурнай билиини ылары ирдиир.

Баскскай тылтан тылбаасчыт көрдөөһүнүгэр наадалаах квалификациялаах буоларын итэҕэтиэҕиҥ. Кинилэр төрөөбүт тылы көҥүл баһылыахтаахтар, култуураны уонна уопуту бу салааҕа үлэлииргэ киэҥ билиилээх буолуохтаахтар. Ону таһынан тыл грамматикатын, синтаксиһын уонна тыл саппааһын дириҥник өйдүөхтээхтэр. Ити тиэкис ис хоһоонун оннунан хаалларыыга чуолкай тылбаастары ылыы уонна оннунан хаалларыы улахан суолталаах.

Докумуону тылбаастааһыҥҥа эбии, баскскай тылтан тылбаасчыттар ону тэҥэ көннөрү көрдөрүүлэргэ, аудиозапистарга уонна да атын формаларынан бэйэлэрин өҥөлөрүн биэриэхтэрин сөп. Сорох түгэннэргэ тылбаас анал билиини эрэйэр объектарга эбэтэр пааматынньыктарга наадыйыан сөп.

Дьэ, ол аата оруобуна бэйэтинэн тутулуктааҕын, бутуллуутун бэлиэтиир наадалаах. Ол иһин чопчу тылбаастыырга Саха норуотун тылын, культуратын уонна диалектарын үчүгэйдик билэр профессионаллар көмөлөрө ирдэнэр. Кинилэр көмөлөрүнэн чааһынай дьон да, тэрилтэлэр да баскскайдар уонна атын тыллар икки ардыларыгар тыл хайдыһыытын кыайаллар, ол үчүгэй өйдөбүлү уонна коммуникацияны тупсарыыга көмөлөһөллөр.

Ханнык дойдуларга баскскай тылынан саҥаралларый?

Баскскай тылынан үксүгэр Испания хоту, басков дойдуга, ол эрээри онно наваррга (Испания) уонна баскскскай провинцияларга этэллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Эверстов тыла-бу тыһыынчанан сыллар усталарыгар Испанияҕа уонна Франция регионнарыгар басков уонна наваралар дойдуларыгар эппит- хааммыт историческай тыла. Оруобуна тыл-омук тыла туспа буолар, ол аата лингвистическэй аймахтартан ураты, өлбүттэрин кэриэтэ. Урут биллибит ахтыы биһиги эрабыт 5 үйэтигэр сыһыаннаах, ол гынан баран кини олохторун- дьаһахтарын кэрэһилиир туоһута баар. Орто үйэлэргэ Эуропа тыла атыы- эргиэн быһыытынан киэҥник туттуллар, киирии тыллары атын тылларга, ордук испанскай уонна француз тылларыгар киллэриллибиттэрэ. Ол эрээри, кэнники сүүс сыл устата бу тылы туһаныы аҕыйаан эрэр. 20- с үйэҕэ оруобуна тыл дойду үгүс оройуоннарыгар, оттон сорох регионнарга туһаныы сокуону таһынан биллэриллибитэ. Бу түһүү 20- с үйэ бүтүүтэ тыл интэриэһин сөргүтэн, тыл көмүскэлигэр уонна популяризациялааһыҥҥа дьаһаллар ылыллыбыттара. Ону оскуолаларга уонна судаарыстыбаннай сулууспаларга туһаныы кэҥииригэр кыһамньы ылыллыбыта уонна билигин кини дойду сорох оскуолаларыгар Басков диэн үөрэтиллэр. Бу тыл маассабай информация, литература уонна толорооччу искусствотын средстволарыгар киэҥник туттуллар. Ол кыһамньыларын да үрдүнэн оруобуна тыл сүтэр кутталлааҕын үрдүнэн, билигин дойду нэһилиэнньэтин 33 %- на онно этиэн сөп.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Сабинов Арана (1865-1903): "националистар, политик уонна суруйааччы. Кини баскскай тылы сөргүтэргэ хамсааһыны пионер этэ уонна баскскай тылынан таба суруйуу стандартнай систематын оҥорорго суруллубута.
2. Мария де Азукэ (1864-1951): лингвист уонна лексикограф, бастакы баскай- Испан тылдьытын автора.
3. Бернардо Ласа (1916-2008): Саха литературатын уһулуччулаах профессора, суруйааччы уонна поэт. Кини бастакы баскетскай орфографияны оҥорбута.
4. Колдо Митчелен (1915-1997): лингвист уонна профессор баскской филологии. Кини билиҥҥи баскскай лингвистика төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ этэ.
5. Пелело Эрротета (1954 с. төрөөбүт): суруйааччы, драматург уонна баскской литературатын профессора. Кини баскскай культураны уонна баскскай литератураны туһаныыны пропагандалаабыта.

Баскылаат тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Оруобуна тыл агрглютинативнай тыл буолар,ол аата тыл суолтатын быһаарар суффикстары уонна приставкалары эбэр. Синтаксис сүрүннээн тематическай комментарий по структуре, онно тиэмэ бастакы миэстэҕэ турар, онтон сүрүн ис хоһоонноох. Туохтуур-начальнай структураҕа тардыы эмиэ баар. Баскскай тылыгар икки туохтуур флексиялаах:биирэ ааспыт уонна биирэ ааспыт кэм, онтон үс киэнэ (эҥкилэ суох, сословательнай, ыйар). Ону таһынан тылга бүтэһиктээх дорҕоонунан быһаарыллар уонна төрүт дорҕоонунан быһаарыллар кэккэ кылаастар бааллар.

"Сөптөөх ньыманан" үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Учебниктар эбэтэр онлайн курстар курдук үөрэх ресурсаларыгар инвестициялаа. Оруобуна тыл Европаҕа саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ, кини ситэтэ суох ресурсалары үөрэтэрэ уустук буолуон сөп.
2. Радиопрограмманы истиҥ, тэлэбиидэнньэни көрүҥ уонна баскскай тылынан кинигэлэри ааҕыҥ. Ити кини хайдах туһаныллыбытын дьиҥнээх холобурдары кытта билиһиннэрэригэр көмөлөһөр.
3. Занятиеҕа сылдьыҥ. Олохтоох университеттар уонна тэрилтэлэр сороҕор тыл курстарын эбэтэр репетиториятын биэрэллэр. Бу дьарыктар үгүстүк тыл носителин кытта сэһэргэһэр уонна практическай опыты ыларга бэртээхэй кыаҕы биэрэр.
4. Кэпсэтиигэ практикаланыҥ. Баск тылынан саҥарыы судургута суох буолуон сөп. Тереебут тылы уерэтээччилэргэ куруук практика уонна сыанабыла кедьуустээхтик туһанарга көмөлөһүөҕэ.
5. Кэпсэтээччини Булуҥ. Саатар нэдиэлэҕэ биирдэ эмэ бодоруһарга бэлэм буолуо этэ. Кэпсэтээччи баар буолуутун матыыптарын уонна тылы атын эйгэҕэ үөрэтэргэ уратылаах ньыма буолуон сөп.

Кыргызстаҥҥа, киин Азия судаарыстыбатыгар Казахстан уонна Кытай кыраныыссатыгар баар чааһынай сирэйдэр уонна тэрилтэлэр тылларын харгыстарын нөҥүө бодоруһар дьоһун инструмена буолар. Кыргыз тылын кытта билиммэт дьоҥҥо бу официальнай тыл Кыргызстан тыла, төһө да киэҥник тарҕаммытын иһин, нуучча тыла буолар. Монгол, турецкай, узбек, казах курдук тыллары кытта бииргэ төрөөбүт кыргыз тыла.

Биир тылтан докумуону чопчу тылбаастыыр идэлээх тылбаасчыттар бааллара бизнеһи уонна аан дойдутааҕы сыһыаннаһыылары ситиһэргэ олус наадалаах. Кыргыз тылыгар тылбаас профессиональнай өҥөлөрө араас култууралар икки ардыларыгар коммуникационнай разрезтарын туоратыыга көмөлөһүөхтэрин сөп, Кыргызстан олохтоохторугар бэйэ- бэйэлэрин өйдөһөллөрүгэр, эйгэлэрин тас өттүгэр тупсарыахтарын сөп.

Кыргыз тыла юридическай уонна үп- харчы докумуоннарын, ону тэҥэ медицинскэй суруйуулары, маркетинг матырыйаалларын уонна үөрэх ресурсаларын курдук государственнай докумуоннарга үгүстүк туһаныллар. Докумуон эбэтэр веб- контентент докумуоннарын кыргыз тылын эбэтэр киниттэн тылбаастаатахха, профессиональнай тылбаасчыттар тылы билиилэрин уонна кини ураты культурнай декстарын туһаналлар.

Тэрилтэлэр кыргыз тылыгар аан дойдутааҕы маркетинг стратегиятыгар көмөлөһөр инниттэн тылбаас өҥөтө үгүстүк оҥоһуллар. Локализацияламмыт тылбаастар саҥа ырыынактарга тахсалларыгар көмөлөһөллөр, клиеннэри кытта кытаанах сыһыаннаһыылары чэпчэтии уонна атыылааһыны улаатыннарыы көмөлөһөллөр. Тылбаасчыттар сиэри- туому, сиэри- туому, куту- сүрү араарыыны болҕомтоҕо ылан, чопчу иһитиннэриини биэриэхтээхтэр.

Ол кэмҥэ бэйэ тылбаастара иммиграннарга уонна тэскилээччилэргэ көмөлөһүөхтэрин сөп. Тыын суолталаах докумуоннары уонна сертификаттары ыалларга доруобуйа харыстабылыгар, үөрэххэ уонна да атын сүрүн өҥөлөргө чэпчэтэллэр.

Кыргызстаҥҥа дуу, Кыргызстаҥҥа олорор да киһи дьыалабыай, үөрэх эбэтэр личнэй биричиинэнэн дуу быһаарыылаах суолталаах. Дойду культуратын өйдүүр квалификациялаах тылбаасчыт булан, көһөрүллүбүт докумуоннар чуолкайдарын уонна культурнай уратыларын учуоттаан мэктиэлиир улахан суолталаах.

Кыргыз тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Кыргызстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар сүрүннээн Казахстаҥҥа, Таджикистаҥҥа, Узбекистаҥҥа, Хотугу Афганистаҥҥа, Уһук арҕаа Кытайга уонна Российскай Республикатын Уһук оройуоннарыгар бааллар. Маны таһынан, этническэй кыргызтар нэһилиэнньэлэрин дьоҕус очколара Турцияҕа, Монголияҕа уонна Корея арыытыгар бааллар.

Кыргыз тылын историята хайдаҕый?

Кыргыз тыла уһун уонна уустук историялаах. Бу киин Азия тюрк тылларын утарсыытыттан тахсар Илиҥҥи түүр тыла. Бу туһунан эрдэтээҥи суруктар былыргы түүр алфавитынан суруллубут Орхон суруктарыгар 8 үйэ биэрэллэр.
Кыргыз тыла ыаллыы Уйгурдаах уонна монгол тылларыгар күүстээх сабыдыаллаах этэ. 16- с үйэҕэ кыргыз тылын литературнай тылдьытыгар кубулуйда уонна кыргыз тылын бастакы тылдьыта 1784 с. суруллубута. Тыл 19 үйэ устата сайдар, 1944 с. Кыргызстан официальнай тылынан Кыргызстан тыла буолбут.
1928 с. киргиз тылын суругун тиһигин стандартыыр биир кэлим алфавит курдук бэлиэтээһин системата киллэриллибитэ. Онтон кыргыз тыла кэпсэтии да, сурук- Бичик да сайдыбыта. Латинскай уонна Кирилл алфавита билигин тыл билиҥҥи сурукка- бичиккэ туттуллар эрээри, үгэс буолбут Арабскай сибээһэ билигин да ытык тиэкистэри кыргыз тылыгар суруйарга туһаныллар.
Билигин Кыргызстаҥҥа, Казахстаҥҥа, Таджикистаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Кытайга 5 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар.

Кыргыз тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Чингиз Айтматов (1928-2008): кыргызтыы тылынан кэккэ айымньылары суруйтарбыта уонна кини литературнай көрүҥүн сайыннарарыгар суруйбут.
2. Чолбонбек Есенов (1891-1941): кыргыз тылын бастакы пионердарыттан биирдэстэрэ, кыргыз тылыгар бастакы хаһыаты таһаарбыта уонна тыл суругунан биллэр новатор этэ.
3. Оросбек Токгазиев (1904-1975): кыргыз тылын аныгы стандартнай версиятын оҥорууга өссө биир дьоһун фигура. Кини элбэх учебниктары суруйбута уонна ити тылга туттуллар тылы оҥорорго көмөлөспүтэ.
4. Алич Эшимканов (1894-1974): кыргыз тылын уонна диалектар тустарынан ыстатыйалары чинчийиилэргэ, суруйууга уһулуччулаах лингвист.
5. Азимбек Бекназаров (1947-билиҥҥи кэмҥэ): кыргыз тылын авторитетынан ааҕыллар, кини тыл модернизациятыгар уонна сурук- Бичик стилигэр эппиэттэһэр.

Кыргыз тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Кыргыз тыла-үс диалегынан арахсар: Хотугу, киин уонна Соҕуруу. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини төрүт тылларыгар суффикс эбиллиитэ уустук тылы үөскэтэр. Кыргыз тылыгар префикстарга болҕомто ууруллар, суффикстарга буолбакка, ордук логическай структураны уурар. Синтаксически кыргыз тыла, быраабыла курдук сэһэн (субъект-объект-туохтуур) уонна түүр тылын үксэ түүр тылларыгар туохтуур-бүтэһиктээх структуралаах. Тыл эмиэ фонатическай хабааннаах, онно араас дорҕооннор эбэтэр интонациялар тылга олох атын суолтаны ууруохтарын сөп.

Кыргыз тылыгар саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрүт тылы үөрэтииттэн саҕалааҥ. Эһиги онлайн- или очочных курсов, которые ваши с основами с основами языка. Ити базовай тыл саппааһа уонна грамматика, ону таһынан уопсай этиилэр уонна тутаах сыыппаралар киирэллэр.
2. Носителей языка. Прослушивание разговоров и записей носителей кыргызского языка поможет вам лучше понять, как говорят на этом языке.
3. Кэпсэтэргитигэр партнеры кытта кэпсэтэргитигэр кыһаллыҥ. Кыргызтыы саҥарар киһини Булуҥ, бу тылынан кэпсэтэргитигэр сүбэлэһиҥ. Бу-кэпсэтии үөрүйэхтэрин сайыннарыыга дьоһун хардыы.
4. Маннык ресурсалары кинигэ, тылдьыт уонна онлайн инструменнарын туһаныҥ. Бу тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр араас ресурсалар бааллар. Ол кинигэлэр, тылдьыттар, грамматическай ыйынньыктар уонна да атыттар киирэллэр.
5. Дуоһуйууну ыларгытын умнумаҥ. Тылы үөрэтии дуоһуйууну тиэрдиэхтээх. Киинэлэри, кинигэни ааҕарга уонна төрөөбүт тылынан дьарыктанарга бириэмэни Булуҥ. Бу үөрэтии процеһа үчүгэй уонна туһалааҕы оҥоруоҕа.