Баскский Эксембург Тылбаастаа

Оруобуна тылбаас-эбэҥки тылыттан, былыргы тылтан турар, манна сүрүннээн Хотугу Пиренскэй Арыылаах хотугу сиргэ олорор кыракый нэһилиэнньэни саҥарар ураты уобараһа атын тылынан тылбаастанар. Оруобуна тыл бэйэтин төрүт регионнарын тас өттүгэр киэҥник тарҕамматах эрээри, бу тыл дьыалабыай да, тус сыаллаах- соруктаах да буоларын курдук, докумуоннары уонна иһитиннэриилэри тылбаастааһыҥҥа наадыйыы улаатар.

Олоңхо тылыгар тылбаастыыр кэккэ фактордар бааллар. Бастатан туран, бу ниндоевропей тыла, чугас аймахтара эбэтэр эйэ биир да атын тылынан кытта сөп түбэспэт. Ол аата тылбаасчыттар чуолкай тылбаастарын толорорго үрдүк квалификациялаах буолуохтаахтар уонна үрдүк квалификациялаах буолуохтаахтар. Иккиһинэн, оруобуна тыл элбэх диалектардаах, акценнардаах, оннооҕор дьоҕус географическай оройуон иһинэн төһө баҕарар уратыланар кыахтаах. Бу тылы сайыннарыыны чуолкайдык өйдүүргэ культурнай билиини ылары ирдиир.

Баскскай тылтан тылбаасчыт көрдөөһүнүгэр наадалаах квалификациялаах буоларын итэҕэтиэҕиҥ. Кинилэр төрөөбүт тылы көҥүл баһылыахтаахтар, култуураны уонна уопуту бу салааҕа үлэлииргэ киэҥ билиилээх буолуохтаахтар. Ону таһынан тыл грамматикатын, синтаксиһын уонна тыл саппааһын дириҥник өйдүөхтээхтэр. Ити тиэкис ис хоһоонун оннунан хаалларыыга чуолкай тылбаастары ылыы уонна оннунан хаалларыы улахан суолталаах.

Докумуону тылбаастааһыҥҥа эбии, баскскай тылтан тылбаасчыттар ону тэҥэ көннөрү көрдөрүүлэргэ, аудиозапистарга уонна да атын формаларынан бэйэлэрин өҥөлөрүн биэриэхтэрин сөп. Сорох түгэннэргэ тылбаас анал билиини эрэйэр объектарга эбэтэр пааматынньыктарга наадыйыан сөп.

Дьэ, ол аата оруобуна бэйэтинэн тутулуктааҕын, бутуллуутун бэлиэтиир наадалаах. Ол иһин чопчу тылбаастыырга Саха норуотун тылын, культуратын уонна диалектарын үчүгэйдик билэр профессионаллар көмөлөрө ирдэнэр. Кинилэр көмөлөрүнэн чааһынай дьон да, тэрилтэлэр да баскскайдар уонна атын тыллар икки ардыларыгар тыл хайдыһыытын кыайаллар, ол үчүгэй өйдөбүлү уонна коммуникацияны тупсарыыга көмөлөһөллөр.

Ханнык дойдуларга баскскай тылынан саҥаралларый?

Баскскай тылынан үксүгэр Испания хоту, басков дойдуга, ол эрээри онно наваррга (Испания) уонна баскскскай провинцияларга этэллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Эверстов тыла-бу тыһыынчанан сыллар усталарыгар Испанияҕа уонна Франция регионнарыгар басков уонна наваралар дойдуларыгар эппит- хааммыт историческай тыла. Оруобуна тыл-омук тыла туспа буолар, ол аата лингвистическэй аймахтартан ураты, өлбүттэрин кэриэтэ. Урут биллибит ахтыы биһиги эрабыт 5 үйэтигэр сыһыаннаах, ол гынан баран кини олохторун- дьаһахтарын кэрэһилиир туоһута баар. Орто үйэлэргэ Эуропа тыла атыы- эргиэн быһыытынан киэҥник туттуллар, киирии тыллары атын тылларга, ордук испанскай уонна француз тылларыгар киллэриллибиттэрэ. Ол эрээри, кэнники сүүс сыл устата бу тылы туһаныы аҕыйаан эрэр. 20- с үйэҕэ оруобуна тыл дойду үгүс оройуоннарыгар, оттон сорох регионнарга туһаныы сокуону таһынан биллэриллибитэ. Бу түһүү 20- с үйэ бүтүүтэ тыл интэриэһин сөргүтэн, тыл көмүскэлигэр уонна популяризациялааһыҥҥа дьаһаллар ылыллыбыттара. Ону оскуолаларга уонна судаарыстыбаннай сулууспаларга туһаныы кэҥииригэр кыһамньы ылыллыбыта уонна билигин кини дойду сорох оскуолаларыгар Басков диэн үөрэтиллэр. Бу тыл маассабай информация, литература уонна толорооччу искусствотын средстволарыгар киэҥник туттуллар. Ол кыһамньыларын да үрдүнэн оруобуна тыл сүтэр кутталлааҕын үрдүнэн, билигин дойду нэһилиэнньэтин 33 %- на онно этиэн сөп.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Сабинов Арана (1865-1903): "националистар, политик уонна суруйааччы. Кини баскскай тылы сөргүтэргэ хамсааһыны пионер этэ уонна баскскай тылынан таба суруйуу стандартнай систематын оҥорорго суруллубута.
2. Мария де Азукэ (1864-1951): лингвист уонна лексикограф, бастакы баскай- Испан тылдьытын автора.
3. Бернардо Ласа (1916-2008): Саха литературатын уһулуччулаах профессора, суруйааччы уонна поэт. Кини бастакы баскетскай орфографияны оҥорбута.
4. Колдо Митчелен (1915-1997): лингвист уонна профессор баскской филологии. Кини билиҥҥи баскскай лингвистика төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ этэ.
5. Пелело Эрротета (1954 с. төрөөбүт): суруйааччы, драматург уонна баскской литературатын профессора. Кини баскскай культураны уонна баскскай литератураны туһаныыны пропагандалаабыта.

Баскылаат тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Оруобуна тыл агрглютинативнай тыл буолар,ол аата тыл суолтатын быһаарар суффикстары уонна приставкалары эбэр. Синтаксис сүрүннээн тематическай комментарий по структуре, онно тиэмэ бастакы миэстэҕэ турар, онтон сүрүн ис хоһоонноох. Туохтуур-начальнай структураҕа тардыы эмиэ баар. Баскскай тылыгар икки туохтуур флексиялаах:биирэ ааспыт уонна биирэ ааспыт кэм, онтон үс киэнэ (эҥкилэ суох, сословательнай, ыйар). Ону таһынан тылга бүтэһиктээх дорҕоонунан быһаарыллар уонна төрүт дорҕоонунан быһаарыллар кэккэ кылаастар бааллар.

"Сөптөөх ньыманан" үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Учебниктар эбэтэр онлайн курстар курдук үөрэх ресурсаларыгар инвестициялаа. Оруобуна тыл Европаҕа саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ, кини ситэтэ суох ресурсалары үөрэтэрэ уустук буолуон сөп.
2. Радиопрограмманы истиҥ, тэлэбиидэнньэни көрүҥ уонна баскскай тылынан кинигэлэри ааҕыҥ. Ити кини хайдах туһаныллыбытын дьиҥнээх холобурдары кытта билиһиннэрэригэр көмөлөһөр.
3. Занятиеҕа сылдьыҥ. Олохтоох университеттар уонна тэрилтэлэр сороҕор тыл курстарын эбэтэр репетиториятын биэрэллэр. Бу дьарыктар үгүстүк тыл носителин кытта сэһэргэһэр уонна практическай опыты ыларга бэртээхэй кыаҕы биэрэр.
4. Кэпсэтиигэ практикаланыҥ. Баск тылынан саҥарыы судургута суох буолуон сөп. Тереебут тылы уерэтээччилэргэ куруук практика уонна сыанабыла кедьуустээхтик туһанарга көмөлөһүөҕэ.
5. Кэпсэтээччини Булуҥ. Саатар нэдиэлэҕэ биирдэ эмэ бодоруһарга бэлэм буолуо этэ. Кэпсэтээччи баар буолуутун матыыптарын уонна тылы атын эйгэҕэ үөрэтэргэ уратылаах ньыма буолуон сөп.

Лемксембург-Германия, Бельгия икки ардыларыгар турар Улуу герцогенбург диэн ааттаах Германия тыла. 400 000- тэн тахса киһи тыла- өһө бизнес уонна аан дойду сыһыаннаһыыларыгар улахан болҕомтону тардар региональнай тыл буолар.

Омуктар кыраныыссаларын арыйыыны салгыыр буолан, бу дойду араас культуратын, нэһилиэстибэтин толору өйдүүргэ дьулуһааччылары наадалааҕынан буолла. Бизнескэ олохтоох нэһилиэнньэни кытта бодоруһуу булгуччулаах усулуобуйа буолар. Бэйэ тылын уустугун өйдүүрүнээҕэр тылбаасчыт өҥөтүнэн туһаныан сөп.

Онон, эксээмэн тылбааһа туохха тардылларый? Атын тылы кытта тэҥнээтэххэ, тиэкиһи биир тылтан ылыы уонна атын тылга уларытыы, суолтатын оннунан хаалларыы курдук. Эксембургтары кытта тылбаас атын тылга тугунан да уратыта суох. Ол эрээри, лемксембург тылын сүрүн проблематынан история туспа статуһа буолар. Ити курдук атын тылларга мэлдьи бэлэм тылбаастары, грамматическай быраабылалары уонна лингвистическэй усулуобуйалары оҥорууга сырытыннарар.

Дьыала тылбаас өҥөтүгэр тиийдэҕинэ, чопчу сыаллаах- соруктаах. Сыыһа- халты сыыһа туттуу, бодоруһуу, эбэтэр сыһыаны үрэйии курдук сыыһа туттуу, профессиональнай тылбаасчыты кытта үлэлээһин улахан суолталаах.

Профессиональнай эксээмэннэри тылбаасчыттар культурнай уонна правовой контекстарга улахан уопуттаахтар. Ити дьыалабыай партнердар, клиеннэр эбэтэр үлэһиттэр икки ардыларыгар бодоруһуу курдук араас контекстарга бэйэлэрин билиилэригэр киирэллэр. Ону тэҥэ көһөрүү саамай аныгы инструменнарын уонна тоҕоостоох программанан хааччыйыыга туһаныахтара.

Эрэллээх тылбаасчыт эрэллээх дьону кичэйэн чинчийэр улахан суолталаах. Бу тылга сертификацияламмыт тылбаасчыт көрдөөҥ, бу салааҕа чахчы уопуттаах уонна тылга тиһэх уларыйыылары кытта билсэр кыахтаах.

Түмүккэ, лемксембург тылын тылбаастааһын дойду культуратын уонна историятын интэриэһиргиир дьоҥҥо тугунан да сыаналаммат өҥө буолар. Лицейбург атын тылларыгар докумуоннары чуолкайдыырга үөрүйэхтээх уонна экспертизалаах, наадалаах профессионаллары наймылаһан, тэрилтэлэр уонна чааһынай дьон хаачыстыбалаах түмүктэри аахсыахтарын сөп.

Ханнык дойдуларга эксембург тылынан саҥаралларый?

Лемксембург тылынан саҥараллар уонна ордук Бельгия, Франция уонна Германия сорох чаастарыгар.

Лемксембург тылын историята хайдаҕый?

Лемксембург тылын историята орто үйэттэн саҕаланар. Бу тыл аан бастаан ХІІ үйэҕэ үктэммит романическай кельталарынан туттуллубута. Кэнники сүүс сыл устатыгар ыаллыы Германия тыллара, ордук Аллараа Бэстээх, тыл арҕаа өттүнээҕи салаалара күүстээх сабыдыалларынан сылдьаллар.
19- с үйэҕэ төрөөбүт тыл бэйэтин суругунан туспа тыл быһыытынан үөскээбитэ. Ол кэмтэн ыла тыл литератураҕа, издательскай дьыалаҕа, чааһынай уонна общественнай күннээҕи олоххо элбэхтик туттуллар кээмэйинэн салгыы сайдыбыта.
Бүгүн лемксембург дойдуларыгар официальнай тыл буолар, ону тэҥэ Бельгия, Франция уонна Германия сорох чаастарыгар тарҕаммыт. Кини ону тэҥэ сорох университеттарга үөрэтэллэр уонна Европа союһугар бодоруһарга туһаныллар.

Топ- 5 киһилээх Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Жан- Пьер Фейе (1893-1943): французскай лингвист уонна профессор, кини 1923 с. бастакы тылдьыттар уонна грамматикалар бэчээттээһиннэригэр эппиэтинэстээх эбит.
2. Эмиль Вебер (1898-1968): лембург суруйааччыта уонна поэт элбэх кинигэни уонна брошюраны суруйбут.
3. Альберт Мерген (1903-1995): лингвист уонна профессор, онно билиҥҥи лксембург орфографиятын оҥорорго суруллар.
4. Николай Биивер (1912-1998): "Ligropes" сурунаал төрүттээччитэ уонна төрүттээччитэ.
5. Роберт Крипс (1915-2009): лингвист уонна профессор, оскуолаҕа тылы үөрэтии стандартнай көрүҥүн оҥорууга уонна тупсарыыга үлэлэспит лингвист уонна профессор.

Оксембург тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Лемксембург-Герман тыла, немец уонна Голландия тылларыттан төрүттээх. Ити икки өрүттээх Үөһээ уонна арҕаа-киин диалектар икки ардыларыгар холбоһор элеменнэри холбуур. Тыл үс араас диалектаах: мэйельскай- франконскай (онно хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр саҥарыллар), Үөһээ Бүлүү (онно дойду киин уонна арҕаа регионнарыгар этиллэр) уонна сир соҕуруу өттүгэр баар (онно сүнньүнэн соҕурууҥҥу өттүгэр этиллэр). Тылбыт үксүн дорҕоонноохтук иһиллэ- иһиллэ сылдьар. Грамматическай өттүнэн кини немец тылыгар, тыл бэрээдэгигэр уонна структуратыгар маарынныыр.

Эксембург тыла ордук сөптөөх ньыма эбит дии саныыгын?

1. Бэйэҕитигэр үчүгэй учебник эбэтэр үөрэх кууруһун атыылаһыҥ. Лемксембург тылыгар анаан араас онлайн курстары уонна приложенияны киллэрэн туран элбэх программа баар. Ити структурнай уруоктары ылыы уонна тыл өйдөбүлүгэр бэртээхэй ньыманан буолуон сөп.
2. Тылы Булуҥ. Сирэй эбэтэр онлайн тылын илдьэ сылдьыҥ. Бу тылы түргэнник үөрэтэргэ көмөлөһүөххүтүн сөп, тоҕо диэтэххэ, ханнык тылынан сөпкө этэллэрин истиэххит, ону тэҥэ төрүт култуураҕытын туһаныаххытын сөп.
3. Эксембург тылынан СМИ истиэҕиҥ. Телевизионнай шоу көрөргүтүн, радиопрограмманы истэргитин эбэтэр лемксембург тылынан хаһыаты ааҕаргытын боруобалааҥ. Ити эһиэхэ тыл уонна тылдьыт саппааһын кытта билсэригэр көмөлөһөр, ону тэҥэ дойду культуратын өйдүүргүт ордук.
4. Практикаланыҥ, практикаланыҥ, практикаланыҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - утумнаах практика. Эһиги саҥарар, ааҕар- суруйар дьоҕургутун практикалааҥ диэн эрэниэҕиҥ. Карточкалары, оробуочай тэтэрээттэри эбэтэр атын ресурсалары туһаныҥ, эһиги үөрэппит матырыйаалгытыгар көмөлөһүҥ, ону тэҥэ саҥа тылы киллэрэргэ көмөлөһүҥ.