Томтор Мари Корей Тылбаастаа

Горно-марийский язык является уникальным диалектом финно-угорской языковой семьи и в основном используется меньшинством горно-марийского народа, населяющим регионы России, Эстонии и Финляндии. Ити төһө да аҕыйах ахсааннаах буоллар, хайа-Мари омук культурнай уратытыгар наһаа улахан суолталаах. Онон бу тылы харыстааһыҥҥа Горнайтан көһөрүү өҥөтүн курдук инициатива көмөтүнэн өссө болҕомто ууруллар.

Кэнники сылларга марийскайы кытта тылбаас өҥөтө билигин даҕаны биллэ илик. Бу сороҕор хайа тылын маркер быһыытынан уратытын, ону тэҥэ онлайн тылбаас өҥөтө киэҥник тарҕаммытын кытта сибээстээх. Онлайн- тылбаас өҥөтүн туһаннахха, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон аан дойду үрдүнэн араас тылынан саҥарааччылары кытта бодоруһуохтарын сөп. Ону таһынан онлайн- тылбаас өҥөтө эмиэ Горнай Марияҕа суруллубут дьоһун докумуоннары уонна литератураны көһөрүүнү атын тылларга туһаныахха сөп.

Горнайтан тылбаасчыт өҥөтүнэн араас ньыманан туһаныахха сөп. Холобур, кинилэри бу тылы билбэт дьоҥҥо анаан хайа- Мари тылын актердара кыттыылаах киинэлэргэ эбэтэр тэлэбиидэнньэни оҥорорго туһаныахха сөп. Кинилэр эмиэ төрөөбүт тыл, юридическай докумуоннар уонна оннооҕор оскуола учебниктара, Горнай мари тылынан тылбаас курдук дьоһун суолталаах докумуоннары тылбаастааһыҥҥа туһаныахтарын сөп. Маны таһынан хайа- марийскайы кытта тылбаас өҥөтүн туһаныы эмиэ ити тылынан саҥарар, эбэтэр тылдьыты уонна учебниктары оҥорорго туһаныллыан сөп.

Горнайтан тылбаас өҥөтө бу дьоһун тылы харыстааһыҥҥа тугунан да сыаналаммат өҥөнү оҥороллор. Литератураны, киинэлэри уонна да атын суолталаах докумуоннары Горнай марийскайдыы тылбаастаан, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон атын омуктары кытта бодоруһуохтарын сөп. Горнайтан көһүү өҥөтүн бэрийэн, дьон- сэргэ бу умсугутуулаах тылы кытта билсэр, ол эрээри кини тыыннаах хаалыытын инникитин хааччыйарыгар көмөлөһөр.

Хайа дойдуларга Горнайга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Горнайга Арассыыйа уонна Беларусь тылларыгар этэллэр.

Хайа-Мария тылын историята хайдаҕый?

Хайа- Мари тыла-Арассыыйа хайа омуга диир Урал тыла. Бу тыл аан бастаан 17- с үйэ ортотугар докумуон оҥоһуллубута, нуучча чинчийээччилэр уонна учуонайдар бу региоҥҥа Марий омугун айанныыр туһунан отчуоту оҥорон барбыттара. 19 үйэ саҕаланыытыгар лингвистэр норуокка туһаныыны киэҥник тарҕатыыга уонна тарҕатыыга салгыы докумуонунан барбыттара. Сэбиэскэй былаас саҕана кини оскуолаларга үөрэммит уонна элбэх официальнай докумуоннарга туттуллубут буолан, бу тыл ахсаана лаппа улаатта. Сэбиэскэй Сойуус эстибитин кэннэ бу тылы сөргүтүү тохтоото, үгүс эдэр дьон үөрэтэллэр уонна туһаналлар.

Хайа тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Павел Чудинов-горно- марийский ученай, 1973 сыллаахха таһаарбыт хайа- марийского энциклопедиятын бастакы сүһүөх автора.
2. Павел Пентков-икки тылдьыт автора, олортон биирдэстэрэ 2003 сыллаахха, иккиһэ - 2017 с. бэчээттэммитэ.
3. Татьяна Рудина - Горнай тылын үөрэтэр бастакы курстарын тэрийээччитэ.
4. Юрий Макаров-Горнай лингвиһэ,1983 с. хайа- Мари тылын бастакы учебнига.
5. Анна Кузнецова-горно- марийского языка, тылдьыт уонна үөрэх матырыйаалларын грамматикатыгар хас да учебниктар автордара.

Хайа- марийскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Мари тыла Урал тылларыгар, чуолаан волж- финскэй салаатыгар сыһыаннаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата суффикс эбэн этиигэ олоҕуран тылы үөскэтэр, грамматическай сыһыаны көрдөрөр. Холобур, контекска уонна эбиллибит суффикстан тутулуктанан биир эмиэ "кинигэ"," кинигэлэр "эбэтэр" кинигэ ааҕыы "диэн суолталаах буолуон сөп. Кини ону сэргэ аһаҕас дорҕоон дьүөрэлэһиилэрин туһанар, бу ойууну өйүүр тылга туһааннаах аһаҕас дорҕооннору уларытыыны ирдиир. Горнайга гендернэй уратыта суох, онтон атын финно- угорскай тыллартан киирии тыллар ахсааннара хааччахтаммытыттан, атын тыллартан киирии тыллары ылыы аҕыйаҕыттан ааҕыллар.

Хайа- Мари тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - ол кини төбөтүн кытта тиэйиллиэхтээх. Тыл грамматикатын, айымньытын уонна тылдьыт саппааһын туһунан өйдөбүлү ылаары, Горнай тылын илдьэ сылдьыҥ.
2. Алфавиты үөрэтиҥ: эһиги саҥа тылы уонна этиилэри үөрэтиэххит иннинэ Горнай Мари тылын алфавитын кытта билсэр улахан суолталаах.
3. Боростуой тыллартан уонна этиилэртэн саҕалаан: биир нэдиэлэ күнэ, нэдиэлэ күнэ, ону тэҥэ "дорообо", "көрсүөххэ диэри", "баһаалыста" уонна "махтал"курдук боростуой этиилэри өйүөххэ.
4. Клилл Мари: эһиги региоҥҥутугар кыаххыт баар буоллаҕына, онлайн- онлайн тыллары чинчийэр дьарыкка суруттарыаххытын сеп. Билиэххит дуо, ханнык эмэ олохтоох университеттар үөрэххэ туттарсаллар.
5. Эргиччи туттуҥ: саҥа тылы үөрэтиигэ сүрүн хайысха буолар. Күн аайы олоххо киирэргэ дьулуһуҥ уонна бу тылы күннээҕи олоххутугар киллэрэр ньымалары Булуҥ. Сахалыы Истиҥ- иһирэх тыллары, этиилэри умнумаҥ.

Кореяҕа тылбаас улахан суолталаах, ордук дьыалабыай аан дойдуга, компаниялар Азияҕа уонна кини тас өттүгэр бэйэлэрин кыттыыларын кэҥэтэргэ дьулуһаллар. Нэһилиэнньэни кытта 51 мөлүйүөнтэн тахса киһи уонна глобальнай экономикаҕа түргэнник үүнэр уонна аан дойдутааҕы бизнескэ ордук көхтөөх ырыынак буолар. Ол эрээри тыл мэһэйдэрэ бу потенциал көдьүүһэ тахсарыгар эрэнэр- үөрэтэр компаниялар кыһалҕалара буолуон сөп. Маны туоратар инниттэн үгүс фирмалар Корея тылларыгар сөп түбэһиннэрэн бэйэлэрин бородууксуйаларын, өҥөлөрүн, маркетинг матырыйаалларын көдьүүстээхтик тиэрдии уонна элбэх атын целевой ырыынакка тиийэ элбээһинин көдьүүстээхтик хааччыйаллар.

Тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар Корея тылыгар да, культураҕа да билэр тылбаасчыттар-тылбаасчыттар үлэлииллэр. Ол аата тылларын- өстөрүн, уустуктарын, көннөрү кэпсэтиилэри дириҥник өйдүүллэр, өйдүүллэр. Маннык билии таһыма Корея тылыгар тылбаастаммыт ханнык баҕарар тиэкис культурнай күүтүүлэргэ уонна нуормаҕа сөп түбэһэрин мэктиэлиир.

Тылбаасчыт талыытыгар Корея тылыгар хаачыстыбалаах тылбаастары биэрии улахан уопутун көрдүүбүт улахан суолталаах. Корея норуотугар тылбаас биэриэн баҕалаах хампаанньалар Корея норуотугар тылбаас биэриэн баҕарар уопуттаах, профессиональнай тылбаасчыттар хамаандаларын кытта өҥөнү оҥорооччулары түргэнник уонна таһаарыылаахтык толоруохтаахтар, сыыһалара- халтылара суох толоруохтаахтар. Маны таһынан өҥөнү оҥорооччулар ИСТА стандартыгар сертификацияламмыт уонна хаачыстыбаны хонтуруоллуур уонна клиеннэри хааччыйыы салааларыгар сөп түбэһэллэрин бэлиэтиир наадалаах.

Корея тылыгар тылбаас өҥөтө аан дойдуга киэҥник тарҕанар, тоҕо диэтэххэ хампаанньалар саҥа ырыынактарга тахсарга уонна бэйэтин глобальнай бас билиитин кэҥэтэргэ дьулуһаллар. Веб- сайт буоллун, бородуукта эбэтэр маркетинг матырыйаалларын салалтата, өҥөнү туруорааччы тус сыаллаах аудиторияҕа тиэрдиэн баҕарар иһитиннэрии Корея тылыгар чопчу көстөр. Тылбаас профессиональнай өҥөлөрүн Корея тылыгар чуолкай, оперативноһы уонна клиеннэри хааччыйыы хааччыйаллар, кинилэр эһиги бизнескэ аан дойду ырыынагар кыаҕын толору арыйалларыгар көмөлөһөллөр.

Ханнык дойдуларга Корея тылынан саҥаралларый?

Кореец тылыгар сүрүннээн Соҕуруу уонна Хотугу Кореяҕа, ону тэҥэ Кытай уонна Япония сорох чаастарыгар саҥараллар. Онно эмиэ дьоҕус общиналар, аан дойду хас да атын дойдуларыгар холбоһуктаах штаттары, Канаданы, Австралияны, Францияны, Бразилияны уонна Россияны киллэрэн туран, эмиэ этэллэр.

Корея тылын историята хайдаҕый?

Корея тыла Урал-Алтай тылларыгар киирэр. Кини биһиги эрабыт 7- с үйэҕэ олорон ааспыт дьикти, отчуот лингвистическай историялаах. 10- с үйэ саҕана Корея саҕана орто омуктар тылларыгар кэпсииллэрэ. 15- с үйэҕэ Чосон саҕана Корея тыла билиҥҥи да соҕурууҥҥу Корея официальнай тылынан хаалар. Кытай култууратын сабыдыала Корея тылыгар эмиэ биллэн турар, кини лиэксикэтэ хандьыдааттан (Кытай иероглифтарыттан) киирэ сылдьар буолан, үгүстэрэ Хаҥаласка (Корея алфавитыгар) суруллубуттар. Кэнники кэмҥэ атын сабыдыаллар английскай, японскай уонна да атын тыллартан кэлбиттэр.

Корея тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Седжон Великий (Якутия) - Хаҥаластан айааччы уонна Корея литературатын айааччы
2. Шин Саймдан (наверно) - уһулуччулаах конфуцианскай учуонай уонна ийэ уонна уонна, Чороон династиятын Кореяҕа биир саамай дьайыылаах конференция философтарыттан биирдэстэрэ.
3. И (яп.Норуот депутаттарын норуот депутаттара-уһулуччулаах философ, учуонай уонна поэт династиялара.
4. Король Седжо (Дьокуускай) - Чороон сэттис Король династията, "Хунмин чжонгеум" диэн аатырбыт, итиэннэ Корея устун хаҥылы тарҕатарга көмөлөспүтэ.
5. Син Чэхэ (СИА) - фонетическай алфавиты уонна Корея тылын классическай алфавиты оҥорор дьайыылаах историк уонна лингвист. Кини ону сэргэ Корея тылын стандарт туруорбут Корея грамматикатын систематын оҥорбута.

Корея тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Корея тыла агрглютинативнай диэн, бу тылы төрүт тыл сүрүн суолтатын уларытыыга уонна эбиилигэ тирэҕирэр. Этии сүрүн структурата-субъект-объект-туохтуур, модификатордаах, сотору- сотору олохтоммут туохтуурдары кытта холбуур. Корея тыла эмиэ социальнай иерархияны көрдөрөргө, бэйэ- бэйэҕэ эйэҕэстик сыһыаннаһарга, формальность быраабылатыгар тирэҕирэн ытыктабыллаах тылы туһанар.

Корей тыла саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл уустук аспектарын дириҥэтиэн иннинэ, алфавит, тылы уонна сүрүн грамматическай быраабылалары дириҥэтэн үөрэтэр наадалаах.
2. Тылдьыты уонна уопсай этиилэри баһылааҥ. Күннээҕи олоххо туттуллар тыллары, этиилэри үчүгэйдик үөрэтэн, үөрэтэн көрөргүт курдук. Бу эһиэхэ тыл тутааччылары кытта кэпсэтии хайдах баран иһэрин туһунан өйдөбүлү биэриэҕэ.
3. Истиҥ уонна практикаланыҥ. Чахчы сахалыы саҥарыы уонна аудитория үөрүйэхтэрин тупсарар туһугар тылга хайдах киирэн иһиэххэ сөбүй. Корея тэлэбиидэнньэтин уонна киинэлэри көрүҥ, тылы үөрэтэргэ сыһыарыыны туһаныҥ уонна Корея тылынан сурунааллары ааҕыҥ. Онтон ордук истиэххит, ол тылы кытта билсиэххит ордук.
4. Ресурсалары туһаныҥ. Тылы үөрэтии хайаан да соҕотоҕун олоххо киириэ суохтаах. Элбэх ресурсаларгытын, тоҕоостоох онлайн учебниктарын, видео- видео- аудиозапись курдук тоҕоостоох буолуҥ. Эһиги эмиэ онлайн дискуссионнай форумнары булуоххут, кинилэр матыыптарын тутуһаргытыгар уонна атын устудьуоннарга үөрэниэххитин сөп.
5. Кэпсэтиигэ киириҥ. Тылгыт- өскүт тупсан, тылгыт- өскүт тупсан, сорох тирэҕитин баһылаан, тыл тутааччылары кытта сэһэргэһиигэ киирэргэ холонуҥ. Бу эһиэхэ тылгытын өйдүүргүт, кинини кытта кэпсэтэргитигэр эрэли үөскэтэргитигэр көмөлөһөр.