Томтор Мари Яванскай Тылбаастаа

Горно-марийский язык является уникальным диалектом финно-угорской языковой семьи и в основном используется меньшинством горно-марийского народа, населяющим регионы России, Эстонии и Финляндии. Ити төһө да аҕыйах ахсааннаах буоллар, хайа-Мари омук культурнай уратытыгар наһаа улахан суолталаах. Онон бу тылы харыстааһыҥҥа Горнайтан көһөрүү өҥөтүн курдук инициатива көмөтүнэн өссө болҕомто ууруллар.

Кэнники сылларга марийскайы кытта тылбаас өҥөтө билигин даҕаны биллэ илик. Бу сороҕор хайа тылын маркер быһыытынан уратытын, ону тэҥэ онлайн тылбаас өҥөтө киэҥник тарҕаммытын кытта сибээстээх. Онлайн- тылбаас өҥөтүн туһаннахха, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон аан дойду үрдүнэн араас тылынан саҥарааччылары кытта бодоруһуохтарын сөп. Ону таһынан онлайн- тылбаас өҥөтө эмиэ Горнай Марияҕа суруллубут дьоһун докумуоннары уонна литератураны көһөрүүнү атын тылларга туһаныахха сөп.

Горнайтан тылбаасчыт өҥөтүнэн араас ньыманан туһаныахха сөп. Холобур, кинилэри бу тылы билбэт дьоҥҥо анаан хайа- Мари тылын актердара кыттыылаах киинэлэргэ эбэтэр тэлэбиидэнньэни оҥорорго туһаныахха сөп. Кинилэр эмиэ төрөөбүт тыл, юридическай докумуоннар уонна оннооҕор оскуола учебниктара, Горнай мари тылынан тылбаас курдук дьоһун суолталаах докумуоннары тылбаастааһыҥҥа туһаныахтарын сөп. Маны таһынан хайа- марийскайы кытта тылбаас өҥөтүн туһаныы эмиэ ити тылынан саҥарар, эбэтэр тылдьыты уонна учебниктары оҥорорго туһаныллыан сөп.

Горнайтан тылбаас өҥөтө бу дьоһун тылы харыстааһыҥҥа тугунан да сыаналаммат өҥөнү оҥороллор. Литератураны, киинэлэри уонна да атын суолталаах докумуоннары Горнай марийскайдыы тылбаастаан, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон атын омуктары кытта бодоруһуохтарын сөп. Горнайтан көһүү өҥөтүн бэрийэн, дьон- сэргэ бу умсугутуулаах тылы кытта билсэр, ол эрээри кини тыыннаах хаалыытын инникитин хааччыйарыгар көмөлөһөр.

Хайа дойдуларга Горнайга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Горнайга Арассыыйа уонна Беларусь тылларыгар этэллэр.

Хайа-Мария тылын историята хайдаҕый?

Хайа- Мари тыла-Арассыыйа хайа омуга диир Урал тыла. Бу тыл аан бастаан 17- с үйэ ортотугар докумуон оҥоһуллубута, нуучча чинчийээччилэр уонна учуонайдар бу региоҥҥа Марий омугун айанныыр туһунан отчуоту оҥорон барбыттара. 19 үйэ саҕаланыытыгар лингвистэр норуокка туһаныыны киэҥник тарҕатыыга уонна тарҕатыыга салгыы докумуонунан барбыттара. Сэбиэскэй былаас саҕана кини оскуолаларга үөрэммит уонна элбэх официальнай докумуоннарга туттуллубут буолан, бу тыл ахсаана лаппа улаатта. Сэбиэскэй Сойуус эстибитин кэннэ бу тылы сөргүтүү тохтоото, үгүс эдэр дьон үөрэтэллэр уонна туһаналлар.

Хайа тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Павел Чудинов-горно- марийский ученай, 1973 сыллаахха таһаарбыт хайа- марийского энциклопедиятын бастакы сүһүөх автора.
2. Павел Пентков-икки тылдьыт автора, олортон биирдэстэрэ 2003 сыллаахха, иккиһэ - 2017 с. бэчээттэммитэ.
3. Татьяна Рудина - Горнай тылын үөрэтэр бастакы курстарын тэрийээччитэ.
4. Юрий Макаров-Горнай лингвиһэ,1983 с. хайа- Мари тылын бастакы учебнига.
5. Анна Кузнецова-горно- марийского языка, тылдьыт уонна үөрэх матырыйаалларын грамматикатыгар хас да учебниктар автордара.

Хайа- марийскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Мари тыла Урал тылларыгар, чуолаан волж- финскэй салаатыгар сыһыаннаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата суффикс эбэн этиигэ олоҕуран тылы үөскэтэр, грамматическай сыһыаны көрдөрөр. Холобур, контекска уонна эбиллибит суффикстан тутулуктанан биир эмиэ "кинигэ"," кинигэлэр "эбэтэр" кинигэ ааҕыы "диэн суолталаах буолуон сөп. Кини ону сэргэ аһаҕас дорҕоон дьүөрэлэһиилэрин туһанар, бу ойууну өйүүр тылга туһааннаах аһаҕас дорҕооннору уларытыыны ирдиир. Горнайга гендернэй уратыта суох, онтон атын финно- угорскай тыллартан киирии тыллар ахсааннара хааччахтаммытыттан, атын тыллартан киирии тыллары ылыы аҕыйаҕыттан ааҕыллар.

Хайа- Мари тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - ол кини төбөтүн кытта тиэйиллиэхтээх. Тыл грамматикатын, айымньытын уонна тылдьыт саппааһын туһунан өйдөбүлү ылаары, Горнай тылын илдьэ сылдьыҥ.
2. Алфавиты үөрэтиҥ: эһиги саҥа тылы уонна этиилэри үөрэтиэххит иннинэ Горнай Мари тылын алфавитын кытта билсэр улахан суолталаах.
3. Боростуой тыллартан уонна этиилэртэн саҕалаан: биир нэдиэлэ күнэ, нэдиэлэ күнэ, ону тэҥэ "дорообо", "көрсүөххэ диэри", "баһаалыста" уонна "махтал"курдук боростуой этиилэри өйүөххэ.
4. Клилл Мари: эһиги региоҥҥутугар кыаххыт баар буоллаҕына, онлайн- онлайн тыллары чинчийэр дьарыкка суруттарыаххытын сеп. Билиэххит дуо, ханнык эмэ олохтоох университеттар үөрэххэ туттарсаллар.
5. Эргиччи туттуҥ: саҥа тылы үөрэтиигэ сүрүн хайысха буолар. Күн аайы олоххо киирэргэ дьулуһуҥ уонна бу тылы күннээҕи олоххутугар киллэрэр ньымалары Булуҥ. Сахалыы Истиҥ- иһирэх тыллары, этиилэри умнумаҥ.

Индонезия официальнай тыла буолар, онно 75 мөлүйүөнтэн тахса киһи үлэлиир. Бу тыл уһун историялаах, кэнники сылларга ону үөрэтэр дьон ахсаана улаатта. Ол курдук, тылбаасчыттар, Саха тылын көҥүл бас билээччилэр улахан ирдэбиллэринэн туһаналлар.

Дьыала яванное язык, точность и культурное чувство имеет первостоенное значение. Тылбаасчыттар тыл культурнай нюйстэрин өйдүөхтээхтэр уонна ис хоһоонун чуолкайдык биэрэр уонна сөптөөх тыллары туһанар кыахтаахтар. Массыына тылбааһа төһө да нүөлсүтүллүбүтүн иһин, тыл уһулуччулаах нүксүччү туттар кыаҕа суох. Онон профессиональнай тылбаасчыттар-дьон урукку өттүгэр бастыҥ варианынан ааҕыллар.

Яванская грамматика может быть трудной для изучения и понимания, поэтому особенно важно найти кого-то, кто хорошо знает язык. Яван тылыттан профессиональнай тылбаасчыттар тылга, кини культуратыгар уонна культуратыгар үчүгэйдик ырытыахтаахтар. Кинилэр ону сэргэ терминология уонна туттуллуу тиэрминнэрин ис хоһоонун сиһилии билиэхтээхтэр.

Выбирая переводчика для вашего проекта, важно запросить ссылки и образцы их работы. Бу кинилэр дьоҕурдарын сыаналаан, бырайыактаргытыгар сөп түбэһэллэрин көрөн сыаналыыргытыгар көмөлөһүө. Ону таһынан, кинилэргэ баар информацияны куттал суох буолуутугар туох да мэһэйдээбэтин, туох да быраабыланы тутуһар быраабылалаахтартан ирдиириҥ булгуччулаах.

Опыттаах уонна эрэллээх тылбаасчыты кытта тылбаасчыт тылбаастарын ордук чуолкайдаан, үөрэтэн таһаарар кыахтааххыт. Бэйэҥ тылгыттан дьыалабыай, юридическай эбэтэр тус сыаллаах- соруктаах тылбаастар наадалаахтарыттан тутулуга суох, идэтийбит тылбаасчыт чопчу бэрилиннэ.

Яван тыла ханнык дойдуларга этэллэрий?

Яван-Индонезияҕа баар яван омук төрөөбүт тыла. Онно эмиэ сорох чаастарга Суринама, Сингапур, Малайзия уонна саҥа Каледония дииллэр.

Яван тылын историята хайдаҕый?

Яван тыла-австриатскай тыл, онно 85 мөлүйүөн кэриҥэ киһи, сүрүннээн Индонезия арыытыгар баар. Бу австронезийскай тыл дьиэ кэргэнин ордук киэҥник туттуллар тылларыттан биирдэстэрэ, онно сүрүннээн Индонезия архипела этиллэр.
Яван тыла уһун уонна баай историялаах, кини баарын туһунан суруйуулар биһиги эрабыт 12- с үйэтигэр туттарыллаллар. Бу кэмтэн саҕалаан киниэхэ санскрит, тамильскай уонна баллийскай тыллары, онтон да атын австронезия тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта ааҕыллар. Ити билигин тылбыт сабыдыала билигин да чуолкайдык көстөр, үгүс тыл бу эргэ тыллартан киирии тыллары иҥэрии.
Билиҥҥи кэмҥэ көстүү тылыгар сүрүннээн киин уонна Илиҥҥи көстүүгэ этэллэр, ону тэҥэ кини региоҥҥа бодоруһуу тыла буолар. Кини официальнай быһыыга- майгыга сонуннары уонна Правительство коммуникацияларын таһаарыыны киллэрэн, кэпсэтиигэ олохтоох дьон сүрүннээн төрөөбүт тылларын курдук туһаналлар. Яван тыла эмиэ сорох оскуолаларга, сүрүннээн киин уонна Илин көстүүгэ үөрэтиллэр.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Үөрэбин картин (1879-1904): дьахтар уонна кинилэр бырааптарын быһыыны- майгыны, үгэс буолбут көстүүгэ уонна культураҕа элбэхтик сурулла сылдьар дьахтар. Феминистскай хамсааһын пионерынан ааҕыллар, кини айымньылара Саха литературатын төрүттэрин дьоһун сорҕото буолаллар.
2. 1785-1855): Голландия колониал режимин утары ситиһиилээхтик сэриилэһиини салайбыт яванскай принц уонна байыаннай начальник. Кини идеялара уонна үлэтин- хамнаһын Саха национальнай национализмын сайыннарыыга улахан кылааты киллэрбиттэрэ.
3. Р. А. Винокуров (1809-1851): урут Саха интеллектуала, суруйааччы уонна лингвист, бу сурук аныгы көстүүлээх тиһигин ырытан оҥорууга эппиэтинэстээх этэ. Кини ону сэргэ Саха культуратын уонна литературатын туһунан хас да кинигэни суруйбута.
4. Р. М. Н. Рингговарсито (1822-1889): яваннааҕы дипломат, суруйааччы уонна поэт, көстүү, история уонна култуура туһунан элбэҕи суруйбута. Кини аатырбыт "сиэрэй Ченин" диэн эпическэй поэматын суруйуутун суруйтараллар.
5. Мас Марк Картодикомо (1894-1966): Саха тылын, литературатын, сиэрин- туомун, үгэстэрин элбэхтик чинчийбит уонна суруйбут биллэр учуонай. Яван тылын тылдьытын оҥорууга, сурук- Бичик аныгы яванскай систематыгар суруллубут бастакы кинигэлэри суруйаллар.

Яван тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

ЯВ тыла австронезийскай тыл дьиэ кэргэнин чилиэнэ, Индонезия уонна да атын тылларынан соҕуруулуу- Илиҥҥи Азияҕа саҥарыллар австронезия тылын чилиэнэ буолар. Бу регион үгүс тылларын курдук туспа тыл буолар, ол эбэтэр аҕыйах флексиялаах, онон тылга префикстары, суффикстары уонна да атын уларыйыылары кытта сөп түбэспэттэр. Аат туохтуурдар ахсааннарынан, ахсаанынан уонна түһүүлэринэн бэлиэтэммэттэр, туохтуурдары тыҥааһын балайда судургу. Ону таһынан яван уонна Индонезия тылларын икки ардыларыгар ыкса сибээһи учуоттаан, үгүс сүрүн тыллар уонна этиилэр бу икки тылга уопсай тылы булаллар.

- Саамай сөптөөх ньыманан Саха тылын хайдах үөрэтэҕитий?

1. Көстүү тылын эбэтэр репетиторын үөрэтии авторитетнай программатын Булуҥ. Кыаллар буоллаҕына, тылы культурнай контекска үөрэтиигэ фокусацияланар туу Булуҥ, тыл культуратын уонна культуратын өйдүөххүтүн сөп.
2. Аныгы ньымалары видеоуок, аудиофайлы уонна интерактивнай эрчиллиилэри туһанар программаны хайаан да талыҥ.
3. Учебниктар, тылдьыттар уонна кэпсэтээччилэр курдук яван тыла хаачыстыбалаах матырыйаалларыгар инвестициялаа.
4. Көстүү тылын үөрэтиигэ партнеру Булуҥ, холобур, тыл тумусааччытын эбэтэр ким эрэ бу тылы үөрэтэр киһи дуу.
5. Бириэмэни, сыраны- сылбаны мэлдьи практикалыырга, көрүүгэ барыҥ.
6. Яван тылын атын үөрэнээччилэрин, носителларын кытта бодоруһуоххутун сөп.
7. Матыыптары, бэйэҕит иннигэр кыра сыалы- соругу туруорунан, бэйэҕит холкутук ситиһиэххитин сөп.
8. Кыаллар буоллаҕына, тылга, культураҕа таһаҕаһы ыытыҥ.