Bashkır Sloven Aýdarma

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.

Sloven-Eýropada shamamen 2 mıllıon adam sóıleıtin Ońtústik slaván tili. Slovenıanyń resmı tili retinde bul aımaqtaǵy mańyzdy til. Sloven tilinde sóıleıtin halyqpen sóıleskisi keletinder úshin kásibı aýdarmalardy alý habarlamalar men qujattardyń dáldigi men tıimdiligin qamtamasyz etýge kómektesedi.

Kásibı aýdarma qyzmetterin tańdaý kezinde aýdarmashynyń bilimi, tájirıbesi jáne biliktiligi sıaqty birneshe faktorlardy eskerý qajet. Bul ásirese aǵylshyn tilinen sloven tiline aýdarǵanda óte mańyzdy, óıtkeni tilde ártúrli dıalektiler men formaldylyqtyń ártúrli deńgeıleri bar. Sonymen qatar, kez-kelgen aýdarylǵan materıaldar dáldikke tekserilýi kerek, óıtkeni qatelikter nemese túsinispeýshilikter qarym-qatynasta túsinispeýshilikterge ákelýi múmkin.

Sloven tilindegi aýdarma qyzmetteri bıznes úshin de, jeke tulǵalar úshin de kóptegen qyzmetterdi usynady.veb-saıtty, qujatty, kitapty nemese mátinniń birneshe jolyn aýdarǵyńyz kelse de, siz ózińizge sáıkes qyzmetti taba alasyz. Qyzmetterge klıenttiń qajettilikterine baılanysty aýdarma, redaksıalaý, túzetý jáne pishimdeý kirýi múmkin.

Kompanıalar úshin sloven tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri paıdaly bolýy múmkin, óıtkeni olar óz ıdeıalaryn áleýetti klıentterge dál jetkizýge kómektesedi. Sonymen qatar, olar iskerlik kelisimsharttardyń, zańdy qujattardyń jáne sloven tiline aýdarmalary bar kez kelgen basqa materıaldardyń qatesiz bolýyn qamtamasyz etýge kómektesedi. Bul ásirese mańyzdy, óıtkeni qatelikter kompanıalarǵa ýaqyt pen aqshany qajet etýi múmkin.

Sonymen qatar, neke, týý nemese qaıtys bolý týraly kýálikter sıaqty jeke qujattardy aýdarǵysy keletin adamdar kásibı aýdarym qyzmetterin de paıdalana alady. Bul barlyq qujattardyń durys aýdarylýyn qamtamasyz etedi, sondyqtan olardy búkil Chehıada jáne rastalǵan aýdarymdar qajet basqa elderde qabyldaýǵa bolady.

Jalpy, sloven tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri tildik kedergilerdi jeńýge jáne iskerlik jáne jeke maqsattar úshin qarym-qatynasty damytýǵa kómektesedi. Eger durys qyzmet kórsetilse, klıentter olardyń qujattary dál aýdarylatynyna senimdi bola alady, bul ózara túsinistik pen tıimdi qarym-qatynasqa yqpal etedi.

Sloven tilinde qaı elder sóıleıdi?

Sloven tili-Slovenıadaǵy resmı til jáne Eýropalyq odaqtyń 23 RESMI tiliniń biri. Ol Avstrıa, Italıa, Vengrıa jáne Horvatıanyń keıbir bólikterinde de aıtylady.

Sloven tiliniń tarıhy qandaı?

Ońtústik slaván tilder otbasyna kiretin sloven tiliniń tamyry 6 ǵasyrdan bastaý alatyn slaván tilinen bastaý alady. Ertedegi sloven tili eski slaván tilimen tyǵyz baılanysty boldy jáne qazirgi Slovenıanyń bólikterinde ǵasyrlar boıy nemis ústemdiginiń arqasynda nemis dıalektileri qatty áser etti. 19 ǵasyrǵa qaraı sloven tilinde sóıleıtinder ádebı sloven tilin damytyp, ony basqa slaván tilderinen ózgeshe dep sanaı bastady. 20 ǵasyrda bul til standarttaý prosesterinen ótip, resmı túrde sloven dep ataldy. Slovenıa 1991 jyly Iýgoslavıadan táýelsizdik alǵannan keıin sloven tili eldiń resmı tili bolyp jarıalandy. Búgingi tańda shamamen 2,5 mıllıon adam sloven tilinde Ana tili retinde sóıleıdi.

Sloven tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Iýrıı Dalmatın (1547-1589): Iýrıı Dalmatın protestanttyq teolog, Kıeli kitaptyń aýdarmashysy jáne Kıeli kitaptyń sloven tiline alǵashqy tolyq aýdarmasynyń baspageri boldy.
2. Frans Presheren (1800-1849): Frans Presheren barlyq ýaqyttaǵy eń uly sloven aqyny bolyp sanalatyn sloven aqyny boldy. Ol sloven tilin ázirledi jáne standarttady jáne sloven ádebıetinde zamanaýı ádisterdi birinshi bolyp qoldandy.
3. Fran Levstık (1831-1887): Fran Levstık sloven ádebıetindegi eń mańyzdy eki shyǵarmany jazǵan sloven jazýshysy jáne aǵartýshysy boldy: Martına Kachýra jáne onyń karnıola aımaǵyndaǵy áńgimeleri. Bul jumystar sloven tilin standarttaýǵa jáne modernızasıalaýǵa kómektesti.
4. Iosıp Iýrchıch (1844-1914): Iosıp Iýrchıch sloven tiliniń damýyna úles qosqan Slovendik dramatýrg, zańger jáne saıasatker boldy. Ol standartty sloven tilinde birneshe alǵashqy pesalar jazdy jáne búgingi kúnge deıin qoldanylyp kele jatqan kóptegen jańa sózderdi oılap tapty.
5. Ivan Kankar (1876-1918): Ivan Kankar Slovendik modernıs jazýshy, dramatýrg jáne aqyn bolǵan. Ol sloven tilin jańa sózderdi engizý jáne keń aýdıtorıaǵa qol jetimdi stılde jazý arqyly damytty.

Sloven tiliniń qurylymy qalaı?

Sloven tili-ońtústik slaván tili jáne basqa slaván tilderiniń jalpy qurylymdyq sıpattamalaryn ustanady. Bul fleksıalyq til, ıaǵnı sózder sóılemde qalaı qoldanylatynyna baılanysty pishinin ózgertedi jáne onyń eki gramatıkalyq jynysy bar (Erkek jáne áıel). Sózder jalǵaýlar men prefıksterdi qosý arqyly jasalady, sondyqtan bir túbirdi birneshe sóz jasaý úshin paıdalanýǵa bolady. Sloven tilinde de kúrdeli etistik konúgasıa júıesi bar jáne ony óte baı jáne dybystyq tilge aınaldyratyn kishireıtetin jáne tolyqtyratyn zattarǵa toly.

Sloven tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tárbıeshini tabýǵa nemese sabaqqa jazylýǵa tyrysyńyz: til úırenýdiń eń jaqsy tásili - sabaqqa qatysý nemese tárbıeshini jaldaý. Sabaqqa qatysý sizge gramatıka men aıtylymǵa kómektesedi, al tárbıeshi sizdiń oqý prosesine jeke kózqaras qalyptastyra alady.
2. Sloven fılmderi men teleshoýlaryn qarańyz: sloven tilinde fılmder men teleshoýlardy kórý tildi jaqsyraq túsinýge kómektesedi. Múmkin bolsa, tildi jaqsyraq túsiný úshin oqýshyǵa baǵyttalǵan habarlardy tabýǵa tyrysyńyz.
3. Sloven mýzykasyn tyńdańyz: sloven mýzykasyn tyńdaý kúndelikti áńgimelerde qoldanylatyn keıbir sózderdi túsinýge kómektesedi. Bir ánderdi qaıta-qaıta tyńdaý sizge ne týraly jáne onyń qalaı aıtylatynyn túsinýge kómektesedi.
4. Ana tilimen sóılesińiz: eger sizdiń aınalańyzda sloven tilinde sóıleıtinder bolsa, olardan kómek suraýdan qoryqpańyz. Olar aıtylym men sózdik qoryna kómektesip qana qoımaı, áńgimelerińizdi jargonmen jáne aýyzeki sóılemdermen tolyqtyra alady.
5. Onlaın resýrstardy paıdalanyńyz: sloven tilin jaqsartýǵa kómektesetin veb-saıttar, qoldanbalar, beıneler, sondaı-aq onlaın forýmdar men blogtar sıaqty kóptegen onlaın materıaldar bar. Internetti bilim men tájirıbeniń sarqylmas kózi retinde paıdalanýdy umytpańyz.