Bashkır Goland Aýdarma

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.

Nıderlandyda 17 mıllıonnan astam adam turady jáne goland tili-bul adamdardyń kópshiligi sóıleıtin resmı til. Nıderlandyda bıznes júrgizgińiz kele me, álde saparyńyzdy jaǵymdy etkińiz kele me, goland tilin túsiný qıyn bolýy múmkin.

Baqytymyzǵa oraı, goland tilinde sóılesý qajettilikterin barynsha paıdalanýǵa kómektesetin ártúrli kásibı aýdarma qyzmetteri bar. Munda siz úshin qaı opsıa jaqsy ekenin sheshýge kómektesetin goland tiline aýdarma qyzmetterine sholý berilgen:

1. Mashınalyq aýdarma:

Google Translate sıaqty mashınalyq aýdarmalar aqylǵa qonymdy dáldikpen jyldam jáne ońaı aýdarýdy qamtamasyz etedi. Alaıda, kez-kelgen mashınalyq aýdarma sıaqty, sizge gramatıkalyq jáne sıntaksıstik qatelikterden nemese túpnusqa mátinniń durys túsindirilmeýinen saq bolý qajet bolýy múmkin.

2. Shtattan tys aýdarmashylar:

Shtattan tys aýdarmashylar joǵary dáldikti qamtamasyz ete alady jáne kóbinese mátinniń az kólemin aýdarýdyń eń únemdi nusqasy bolyp tabylady. Olardyń sapasy sizdiń standarttaryńyzǵa sáıkes keletinine kóz jetkizý úshin kez kelgen áleýetti aýdarmashynyń ótken jumysyn tekserińiz.

3. Kásibı tildik qyzmet kórsetetin kompanıalar:

Eger siz úlken kólemdegi mátindi tez jáne durys aýdarǵyńyz kelse, kásibı tildik kompanıany tartý aqyldy sheshim bolýy múmkin. Bul kompanıalar tájirıbeli aýdarmashylardy jaldaıdy jáne barlyq jumystyń dál jáne ýaqytynda oryndalýyn qamtamasyz etý úshin sapany baqylaýdyń qatań prosedýralaryn qoldanady.

Qandaı aýdarma qyzmetin tańdaǵanyńyzǵa qaramastan, múmkindiginshe goland tilinde sóıleıtindi qoldanyńyz. Ana tilinde sóıleıtinder tildiń aımaqtyq varıasıalaryna jaqsy beıimdelgen jáne olar mádenıettiń núanstaryn jaqsy túsinedi.

Goland tiline aýdarma qyzmetteri Nıderlandy usynatyn barlyq múmkindikterdi paıdalanýǵa kómektesedi. Sizge iskerı qujattardy, veb-saıttyń mazmunyn nemese kez-kelgen nárseni aýdarý qajet pe, kásibı tildik qyzmet provaıderin paıdalaný Sizge eń jaqsy sapaly aýdarmalardy alýǵa kepildik beredi.

Goland tilinde qaı elder sóıleıdi?

Goland tili negizinen Nıderlandyda, Belgıada jáne Sýrınamda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Fransıa men Germanıanyń bólikterinde, sondaı-aq Arýba, Kúrasao, Sınt Marten, Saba, Sent-Estatıýs jáne Golandıalyq Antıl sıaqty Karıb teńizi men Tynyq muhıtynyń ártúrli Aral elderinde sóıleıdi. Goland tilinde sóıleıtin adamdardyń shaǵyn toptaryn búkil álemde, sonyń ishinde Kanadada, AQSH-ta, Avstralıada, Jańa Zelandıada, Indonezıada, Ońtústik Afrıkada jáne t.b. tabýǵa bolady.

Goland tiliniń tarıhy qandaı?

Goland tili-ejelgi frank tarıhı aımaǵynda paıda bolǵan batys german tili Frızıa. Ol tómengi nemis jáne aǵylshyn tilderimen tyǵyz baılanysty jáne shamamen 12 ǵasyrdan bastap Nıderlandyda qoldanylady. Goland tiliniń standarttalǵan jazbasha túri 16 ǵasyrda jasalyp, búkil elge tez taraldy. 17 ǵasyrǵa qaraı ol Nıderlandy, Belgıadaǵy Flandrıa jáne Ońtústik Amerıkadaǵy Sýrınam kiretin goland tildik aımaǵynyń basym tiline aınaldy. 17-18 ǵasyrlardaǵy golandıalyq otarlaý kezinde bul til álemniń basqa bólikterine, sonyń ishinde Indonezıaǵa, Ońtústik Afrıkaǵa jáne Karıb teńizine taraldy. 19 ǵasyrda goland tili Shyǵys Úndistan men Ońtústik Afrıka porttarynda baılanys tili retinde de qyzmet etti. Ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıin aǵylshyn tilinde sóıleıtin elderden ımıgrasıa Nıderlandyda aǵylshyn tilin qoldanýdy keńeıtti, bul goland tilinde sóıleıtinderdiń azaıýyna ákeldi. Alaıda, bul til, ásirese Nıderlandy men Belgıada keń taralǵan jáne Eýropalyq Odaqtyń resmı tili bolyp tabylady.

Goland tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Dezıderıýs Erazm (1466-1536): ol goland tiliniń gýmanısik nusqasyn nasıhattady jáne goland ádebıetiniń altyn ǵasyrynyń bastalýyna kómektesken.
2. Djost van den Vondel (1587-1679): ol birneshe janrda jazǵan jemisti dramatýrg boldy jáne Golandıa ádebıetindegi eń mańyzdy tulǵalardyń biri bolyp sanalady.
3. Saımon Stevın (1548-1620): ol matematıka jáne ınjenerıa salasynda kóp jazdy, sonymen qatar goland tilin tanymal etý jáne onyń qoldanylýyn keńeıtý boıynsha jańashyl jumysymen tanymal boldy.
4. Djeıkob Kots (1577-1660): ol aqyn, mýzykant jáne memleket qaıratkeri boldy jáne onyń gramatıkasy men sıntaksısin standarttaý arqyly goland tilin damytýǵa kómektesti.
5. Ian de Vıtt (1625-1672): ol Nıderlandyda mańyzdy saıası qaıratker boldy jáne golandıalyq saıası tildiń damýyna úles qosty.

Goland tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Goland tiliniń qurylymy germandyq jáne romandyq lıngvısıkalyq áserlerdiń úılesimi bolyp tabylady. Bul úsh gramatıkalyq jynysy, úsh sany jáne tórt jaǵdaıy bar fleksıalyq til. Onyń jazbasha nysany nemis nemese aǵylshyn tilderindegideı jalpy erejelerge sáıkes keledi, taqyryptan, predıkattan jáne obektiden turatyn sóılemder bar. Degenmen, aýyzeki tilde goland tili maǵynany jetkizý úshin sóz tártibi men kontekstke súıene otyryp, qysqasha bolady.

Goland tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Goland alfavıtin, aıtylýyn zerttep, jalpy sózder men sóz tirkesterimen tanysyńyz.
2. Goland mýzykasyn tyńdańyz, golandıalyq fılmder men teleshoýlardy kórińiz, tildi bilý úshin golandıalyq kitaptar men gazetterdi oqyńyz.
3. Goland tilin úırený kýrsynan ótińiz. Sabaqqa qatysý sizge irgetas qalaýǵa jáne goland tilin aıtýǵa jáne túsinýge degen senimdilikti arttyrýǵa kómektesedi.
4. Duolingo jáne Rosetta Stone sıaqty onlaın Oqytý quraldary men qoldanbalaryn paıdalanyńyz.
5. Ana tilimen sóılesýge mashyqtanyńyz jáne olardan siz jibergen qatelerdi túzetýin surańyz. Bul durys sóıleýdi jáne tildi túsinýdi úırenýdiń eń jaqsy tásili.
6. Osy tildi qoldanýǵa mindetteme alyńyz. Kún saıyn goland tilinde oqý jáne sóıleý jattyǵýlaryna ýaqyt bólińiz.
7. Kóńil kóterińiz! Jańa tildi úırený qyzyqty jáne jaǵymdy bolýy kerek. Ár túrli ádisterdi qoldanyp kórińiz jáne sizge ne jaqsy jumys isteıtinin tabyńyz.