Bashkır Vetnam Aýdarma

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.

Vetnam tili-ózindik alfavıti, dıalektileri jáne gramatıkalyq erejeleri bar erekshe til, ony aýdarýdyń eń qıyn tilderiniń birine aınaldyrady. Nátıjesinde naqty aýdarmalardy izdeıtinder til men mádenıettiń núanstaryn túsinetin kásibı vetnamdyq aýdarmashyny jaldaýy kerek.

Vetnamda ulttyq til tiếng Việt dep atalady, ol "vetnam tili"dep aýdarylady. Bul tilde ár aımaqta ár túrli bolatyn dıalektiler men ekpinderdiń keń jıyntyǵy bar jáne kóbinese ana tilinde sóılemeıtinderdiń túsinýin qıyndatady. Vetnam tiliniń ózindik alfavıti bar, ol belgili CH qu qu Quc ng N, nemese 17 ǵasyrda mısıonerler tildi latyn áripterine aýdarý úshin jasaǵan" Quak Ng jazýy".

Vetnam gramatıkasy, kóptegen tilder sıaqty, belgili bir erejeler men qurylymdarǵa baǵynady. Etistikterdiń konúgasıasy Vetnam gramatıkasynyń mańyzdy quramdas bóligi bolyp tabylady, al shaqtar men kóńil-kúıler etistiktiń qazirgi nemese bolashaq kúıin kórsetedi. Sonymen qatar, Vetnam tilindegi zat esimder men syn esimder belgili bir jynysqa ıe jáne sóılemniń kontekstine baılanysty ózgerýi múmkin. Zat esimder tipti sóılemdegi ornalasýyna baılanysty ártúrli maǵynalarǵa ıe bola alady.

Vetnam tilinde kóptegen ıdıomalar, sózder men sóz tirkesteri bar, olardy til men mádenıetti tereń túsinbesten aýdarý qıyn bolýy múmkin. Mysaly, hạnh phúc tirkesin aǵylshyn tilinde "baqyt" dep aýdarýǵa bolady, biraq bul odan da kóp — ol ishki tynyshtyqqa, tepe-teńdikke, qýanysh pen qanaǵattanýǵa qol jetkizý ıdeıasyn qamtıdy. Kásibı aýdarmashylar habarlamany aýdarma tilinde dál jetkizý úshin osy názik aıyrmashylyqtardy túsinýi kerek.

Vetnam tiliniń naqty aýdarmasy iskerlik, zańdy jáne basqa qujattar úshin qajet. Vetnamdyq bilikti kásibı aýdarmashyny jaldaý barlyq lıngvısıkalyq núanstardyń aýdarma tilinde dál kórsetilýin qamtamasyz etedi. Tájirıbeli vetnamdyq aýdarmashynyń kómegimen kez-kelgen mátindi dál túsindirýge bolady, bul oqyrmandarǵa boljamdy habarlama men onyń maǵynasyn tolyq túsinýge múmkindik beredi.

Vetnam tilinde qaı elder sóıleıdi?

Vetnam-Vetnamnyń resmı tili, sonymen qatar Avstralıa, Kambodja, Kanada, Fransıa, Germanıa, Laos, Fılıppın, Taıvan, Amerıka Qurama Shtattary jáne Qytaıdyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Vetnam tiliniń tarıhy qandaı?

Vetnam tili-Ońtústik-Shyǵys Azıanyń ártúrli aımaqtarynda sóıleıtin tilderdi qamtıtyn avstroazıalyq tilder otbasynyń múshesi. Bastapqyda bul til 9 ǵasyrdyń basyna jatady dep oılaǵan, biraq qazirgi Vetnam tili 17 ǵasyrdyń ortasynda Soltústik Vetnamda sóıleıtin tildiń formasynan shyqqan dep esepteledi.
Vetnam tili-tonaldy til, ıaǵnı ol sózderdi jáne sóz ishindegi maǵynany ajyratý úshin tondardy (bıiktik deńgeılerin) paıdalanady. Bul sondaı-aq bir býyndy til, ıaǵnı kóptegen sózder bir býynnan turady. Vetnam tili ózgertilgen latyn álipbıi, chý nom dep atalatyn dástúrli qytaı jazýynyń nusqasy jáne chữ NOM dep atalatyn japon kanjı nusqasy arqyly jazylǵan.
Vetnamnyń resmı tiline, Vetnamǵa ǵasyrlar boıy qytaı tili qatty áser etti. Fransýz, portýgal jáne aǵylshyn tilderiniń áseri de osynda sezildi. Búgingi tańda Vetnam tilinde jazýdyń úsh túrli stıli bar: resmı jazý, ádebı jazý jáne aýyzeki jazý.

Vetnam tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ngýen Dý (1766-1820): "Kıý týraly ańyz"epıkalyq poemasymen tanymal joǵary baǵalanǵan vetnamdyq aqyn.
2. Fan Baı Chaý (1867-1940): qazirgi Vetnam tilin jazbasha til retinde qurǵan ultshyl kóshbasshy jáne tarıhshy.
3. Ho Shı Mın (1890-1969): 1945 jyly Vetnamdy táýelsizdikke ákeldi jáne el tarıhyndaǵy eń tanymal jáne yqpaldy tulǵa.
4. Tren Tren Kım (1872-1928): belgili ǵalym jáne memleket qaıratkeri, Vetnam tarıhy men mádenıeti týraly birneshe mańyzdy eńbekterdiń avtory.
5. Fam Kýang Sang (1926-2011): Vetnam tiliniń damýyna qosqan zor úlesimen tanymal aqyn, ádebıet synshysy jáne lıngvıs.

Vetnam tiliniń qurylymy qalaı?

Vetnam tili-tonaldy til, ıaǵnı bir býynnyń aıtylatyn daýys tonyna baılanysty ártúrli maǵynalary bolýy múmkin. Bul sonymen qatar analıtıkalyq til, ıaǵnı sózder kishi birlikterden (eń aldymen gramatıkalyq bólshekter men sóz modıfıkatorlary) jasalady. Vetnam tili latyn álipbıin qoldana otyryp, tondardy belgileý úshin qosymsha dıakrıtıkamen jazylǵan. Aqyrynda, Vetnamǵa Qytaı mádenıeti qatty áser etkendikten, aýyzeki tilde qytaı tilinen alynǵan kóptegen sózder bar.

Vetnam tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Vetnam tili kýrstaryna jazylyńyz. Synypta muǵalimmen kez-kelgen tildi úırený jaqsy. Ana tili muǵalimderimen sizdiń daıyndyq deńgeıińizge sáıkes keletin bilikti synypty izdeńiz.
2. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge mashyqtanyńyz. Aıtylymdy jattyqtyrý jáne sózdik qoryńyzdy keńeıtý úshin ana tilinde sóıleıtinderdi nemese til almasý seriktesterin izdeńiz.
3. Resýrstardy paıdalanyńyz. Tildi jaqsy túsinýge kómektesetin kitaptardy, aýdıo kýrstardy, onlaın kýrstardy jáne basqa oqý materıaldaryn paıdalanyńyz.
4. Únemi tyńdańyz jáne oqyńyz. Vetnam radıostansıasyn múmkindiginshe jıi tyńdaýǵa nemese Vetnam tilinde fılmder kórýge tyrysyńyz. Bul sizge tildiń dybysyna úırenýge kómektesedi. Sonymen qatar, vetnamdyq gazetterdi nemese ádebıetterdi oqý gramatıka men sózdik týraly túsinigińizdi jaqsartady.
5. Jalpy sóz tirkesterin este saqtańyz. Vetnam tilindegi jalpy sóz tirkesterin este saqtaý tildiń negizderin tez úırenýge jáne sóılesýdi jeńildetýge kómektesedi.
6. Turaqty bolyńyz. Tildi úırený ýaqyt pen tájirıbeni qajet etedi. Bir túnde erkin sóıleımin dep kútpeńiz; onyń ornyna kún saıyn kem degende birneshe mınýt oqýǵa jáne jattyǵýǵa tyrysyńyz.