Bashkır Indonezıa Aýdarma

Bashqurt tili-Reseıdiń Bashqurtstan Respýblıkasyndaǵy bashqurt halqy sóıleıtin kóne túrki tili. Ol túrki tilderiniń qypshaq kishi tobyna jatady jáne shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıdi.

Bashqurt tili ár túrli, búkil respýblıka boıynsha ár túrli dıalektiler bar. Bul bashqurt tilinen jáne oǵan aýdarmany salystyrmaly túrde qıyn etedi. Dıalektiler arasynda aýdarmany qıyndatatyn birneshe negizgi aıyrmashylyqtar bar, mysaly, sózderdiń ár túrli aıaqtalýy jáne aıtylýyndaǵy ózgerister.

Dál aýdarmany qamtamasyz etý úshin tildiń núanstaryn túsinetin tájirıbeli bashqurt tilinde sóıleıtinderdiń bolýy mańyzdy. Bul aýdarmashylar ár túrli dıalektilerdi jaqsy bilýi kerek jáne tipti eń kishkentaı aıyrmashylyqtardy anyqtaı alýy kerek. Sondyqtan bashqurt tiline aýdarýǵa kelgende kásibı aýdarmashylarǵa jıi artyqshylyq beriledi.

Bashqurt tilinen aýdarmashyny izdeý kezinde eskerý qajet birneshe mańyzdy faktorlar bar. Tájirıbe óte mańyzdy; aýdarmashy túpnusqa tilin de, aýdarma tilin de bilýi kerek, sonymen qatar mádenı kontekstti túsinýi kerek. Sondaı-aq, aýdarmashynyń belgili bir tilde qoldanylatyn termınologıa týraly ózekti bilimi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy, óıtkeni ol ýaqyt óte kele ózgerýi múmkin.

Jalpy, bashqurt tilinen aýdarma Arnaıy bilim men daǵdylardy, sondaı-aq dıalektiler men mádenıetti túsinýdi qajet etedi. Boljaldy maǵynanyń dál berilýin qamtamasyz etý úshin tájirıbeli jáne bilimdi aýdarmashyny jaldaý mańyzdy.

Bashqurt tilinde qaı elder sóıleıdi?

Bashqurt tilinde negizinen Reseıde sóıleıdi, degenmen Qazaqstanda, Ýkraınada jáne Ózbekstanda sóıleýshilerdiń sany az.

Bashqurt tiliniń tarıhy qandaı?

Bashqurt tili-negizinen Reseıdiń Oral taýlary aımaǵynda ornalasqan Bashqurtstan Respýblıkasynda sóıleıtin túrki tili. Bul respýblıkanyń jalǵyz resmı tili, sonymen qatar kórshiles ýdmýrt azshylyǵynyń keıbir ókilderi sóıleıdi. Bul til kóptegen ǵasyrlar boıy qoldanylyp keledi jáne búgingi kúnge deıin aıtylyp júrgen eń kóne túrki tilderiniń biri bolyp tabylady.
Bashqurt tiline qatysty eń alǵashqy jazbasha siltemeler 16 ǵasyrǵa jatady. Osy ýaqytta oǵan arab jáne parsy tilderi qatty áser etti. 19 ǵasyrda bashqurt tili aımaqtaǵy birneshe túrli azshylyqtardyń jazbasha tiline aınaldy. Ol sondaı-aq ǵylymı eńbekterde qoldanyldy, bul onyń búkil aımaqqa taralýyna kómektesti.
Keńestik kezeńde bashqurt tili Reseıdiń yqpalynan qatty zardap shekti. Kóptegen bashqurt sózderi olardyń oryssha balamalarymen aýystyryldy. Bul til mektepterde de oqytyldy jáne biryńǵaı bashqurt álipbıin qurýǵa áreket jasaldy.
Postkeńestik dáýirde bashqurt tili belsendi qoldanyla bastady jáne bul tildi saqtaýǵa kóp kúsh jumsaldy. Qazir kóptegen adamdar bashqurt tilin ekinshi til retinde úırenýde, al Bashqurtstan Respýblıkasynyń Úkimeti bul tildiń ómir súrýin qamtamasyz etý úshin barǵan saıyn kúsh salýda.

Bashqurt tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ildar Gabdrafıkov-aqyn, pýblısıs jáne senarıst, ol bashqurt ádebıeti men bashqurt tiliniń qaıta órleýindegi mańyzdy tulǵa boldy.
2. Nıkolaı Ǵalıhanov-bashqurt ǵalymy jáne aqyny, ol bashqurt tilinde ondaǵan shyǵarmalar jazdy jáne qazirgi bashqurt ǵylymynyń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
3. Damır Ismagılov-akademık, fılosof jáne lıngvıs, ol bashqurt tilinde sóıleıtinder arasynda saýattylyq deńgeıin arttyrý úshin kóp jumys jasady jáne bashqurt tilinde kóptegen jazbasha jumystar jasady.
4. Ásker Aıymbetov - bashqurt aqyny, prozashy jáne ǵalym, ol bashqurt tili men ádebıeti salasyndaǵy jetekshi tulǵalardyń biri boldy jáne osy tilde birneshe iri shyǵarmalar jazdy.
5. Irek Iahına-áıgili bashqurt jazýshysy jáne dramatýrgi, onyń shyǵarmalary tek Reseıde ǵana emes, búkil álemde tanylǵan jáne ol bashqurt tilin oqyrmandarǵa qol jetimdi etý úshin kóp nárse jasady.

Bashqurt tiliniń qurylymy qalaı?

Bashqurt tili-túrki tilder otbasynyń qypshaq tarmaǵyna jatatyn aglútınatıvti til. Ol gramatıkalyq fýnksıalardy bildirý úshin qoldanylatyn jurnaqtar men arnaıy dybystardy qoldanýmen sıpattalady. Bashqurt tilinde daýyssyz jáne daýysty dybystardyń baı júıesi bar, onyń jalpy qurylymyn býyn jáne qatysýshy qurylymdar quraıdy.

Bashqurt tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bashqurt alfavıtimen jáne aıtylýymen tanysyńyz. Eger siz bashqurt tilin endi ǵana úırenip jatsańyz, bul eń mańyzdy alǵashqy qadam. Bashqurt tilindegi keıbir negizgi mátinderdi oqýdan bastańyz jáne ár áriptiń durys aıtylýyn úırenińiz.
2. Tárbıeshini nemese kýrsty tabýǵa tyrysyńyz. Tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili-ana tilinde sóıleıtin adammen jeke bilim alý. Eger bul múmkin bolmasa, tildi úırenýge kómektesetin jergilikti kýrstardy nemese aýdıo jáne beıne kýrstardy qarańyz.
3. Bashqurt tilinde kóptegen materıaldardy oqyńyz, tyńdańyz jáne kórińiz. Siz tilmen jaqsyraq tanysqan saıyn, bashqurt tilinde buqaralyq aqparat quraldaryn oqýdy jáne tyńdaýdy jalǵastyryńyz. Bashqurt tilindegi aýdıo jazbalardy, ádebıetterdi, fılmder men ánderdi taýyp kórińiz jáne basyńyzben tilge enińiz.
4. Bashqurt tilinde sóılesýge mashyqtanyńyz. Tájirıbe úshin seriktes tabyńyz nemese adamdar bashqurt tilinde sóıleıtin onlaın forýmǵa qosylyńyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz-bul oqytýdyń bir bóligi!
5. Oqýdy jalǵastyryńyz. Eger siz negizdermen yńǵaıly bolsańyz da, árqashan úırenýge jáne jattyǵýǵa bolatyn jańa nárse bar. Bashqurt tilinde múmkindiginshe kóp materıaldardy oqýdy, tyńdaýdy jáne kórýdi jalǵastyryńyz.

Indonezıa tiline aýdarma: jan-jaqty nusqaýlyq

Indonezıa tili Qazirgi álemdegi negizgi baılanys quraly bolyp tabylady, onyń sóıleýshileri 237 mıllıonnan asady. Osylaısha, Indonezıalyq aýdarma qyzmetteri óz mazmunyn álemdegi eń iri ekonomıkalardyń biriniń tiline aýdarǵysy keletin kompanıalarǵa da, jeke tulǵalarǵa da úlken suranysqa ıe. Bul jan-jaqty nusqaýlyqta biz Indonezıalyq aýdarma týraly bilýińiz kerek barlyq nárseni qarastyramyz, qaı dıalektilerde sóıleıtininen bastap Indonezıalyq aýdarmashylarmen jumys isteýdiń eń jaqsy tájirıbesine deıin.

Birinshiden, Indonezıa tiliniń ártúrli dıalektilerin túsiný mańyzdy. Bahastyń Indonezıalyq tili Úkimet pen bilim berý salasynda qoldanylatyn resmı til bolǵanymen, qarapaıym adamdar sóıleıtin kóptegen aımaqtyq dıalektiler bar. Mysaly, Iava tili Indonezıada eń kóp taralǵan til bolyp tabylady, ony halyqtyń tórtten úsh bóligi paıdalanady, al sýndan tilinde shamamen 17% sóıleıdi. Basqa aımaqtyq tilderge betavı, madýreze, mınangkabaý jáne Acheh tilderi jatady.

Indonezıa tilinen aýdarmashy izdegende, siz qoldanatyn qyzmet sizge qajet naqty dıalektimen tanys ekenine kóz jetkizý mańyzdy. Bul sizdiń aýdarmańyzdyń dál ekenine jáne túsinispeýshilikke jol bermeıtinine kóz jetkizýge kómektesedi. Sonymen qatar, kóptegen kásibı aýdarma búrolarynda ártúrli aımaqtyq dıalektilerge mamandanǵan aýdarmashylar bar, sondyqtan jobańyzǵa sáıkes aýdarmashyny tapqanyńyzǵa kóz jetkizińiz.

Indonezıalyq bilikti aýdarmashyny tapqannan keıin, aýdarma qyzmetterinen barynsha paıda alý úshin birneshe nusqaýlardy oryndaý kerek. Eń aldymen, aýdarmashyǵa sizdiń jobańyz týraly, onyń ishinde bastapqy materıal, siz qoldana alatyn kez-kelgen naqty termınologıa jáne maqsatty aýdıtorıa týraly tolyq aqparat berińiz. Tájirıbeli aýdarmashy sizge dál jáne mádenı erekshelikterge sáıkes aýdarmalardy usyný úshin osy aqparatpen jumys isteı alady.

Este saqtaý kerek taǵy bir mańyzdy tájirıbe - aýdarmashyǵa óz jumysyn oryndaýǵa jetkilikti ýaqyt berý. Aýdarmashyǵa bastapqy materıaldy oqýǵa jáne zertteýge, sondaı-aq aýdarmany qaraýǵa jetkilikti ýaqyt berilýi kerek. Eger siz olardy asyqtyrsańyz, sizdiń aýdarmalaryńyz zardap shegýi múmkin.

Sońynda, shyǵarylym aldynda aýdarmany eki ret tekserý árqashan jaqsy ıdeıa. Tájirıbeli ekinshi jup kóz kez kelgen qatelerdi nemese yqtımal túsinispeýshilikterdi olar taralmaı turyp ustaı alady.

Osy qadamdardy oryndaý arqyly siz Indonezıa tiline aýdarmańyzdyń dál jáne mádenı dástúrlerge sáıkes keletinine kóz jetkize alasyz. Durys aýdarmashynyń kómegimen siz Indonezıa tildi álemmen senimdi túrde sóılese alasyz. Sáttilik!

Indonezıa tilinde qaı elder sóıleıdi?

Indonezıa-Indonezıanyń resmı tili, sonymen qatar Shyǵys Tımorda jáne Malaızıanyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Indonezıa tiliniń tarıhy qandaı?

Indonezıa tili, sondaı-aq bahasa Indonezıa dep atalady, Indonezıanyń resmı tili bolyp tabylady jáne onyń tamyry malaı tiliniń eski túrine jatady. Ejelgi Malaı dep atalatyn túpnusqa malaı tili bizdiń zamanymyzdyń 7 ǵasyrynan bastap Malaı arhıpelagynyń kóp bóliginde qoldanylǵan. Ýaqyt óte kele ıslamnyń saýdasy men taralýy tilge odan ári áser etti jáne ol qazirgi kezde kóptegen malaı tilderi men dıalektileri dep atalatyn tilge bólindi. 19 ǵasyrda golandıalyq otarlaýshylar bul tilge malaızıalyq dep atalatyn birqatar qaryzǵa alynǵan sózderdi engizdi. Aqyr sońynda, 20 ǵasyrda bul til qazirgi Indonezıa dep atalatyn tilge aınaldy. Bul til Indonezıa ultynyń resmı tili retinde 1945 jyly el táýelsizdik alǵannan keıin jarıalandy, sodan beri til Jańa leksıka men emleni engizý arqyly damı berdi.

Indonezıa tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Amır Sharıfýddın (1861-1916): ol "Indonezıa ádebıetiniń ákesi" degen atpen tanymal boldy jáne birneshe kórnekti shyǵarmalar jazdy, sonyń ishinde "Rangkaıan Pýısı dan proza" (óleńder men prozalyq prozalar tizbegi).
2. Raden Mas Soevardı Soerdjanıngrat (1903-1959): ol qazirgi Indonezıa tiliniń negizin qalaýshy bolyp sanalady jáne Indonezıa tiliniń sózdigin qurýǵa jaýapty boldy.
3. Pramoedá Ananta Toer (1925-2006): Toer ındonezıalyq jáne goland tilderinde kóptegen kitaptar jazǵan áıgili Indonezıalyq jazýshy jáne tarıhshy boldy. Ol sonymen qatar Indonezıa tilinde zamanaýı jazý stılin damytýǵa kómektesti.
4. Muhammed Iamın (1903-1962): ol Indonezıa Respýblıkasyn qurýda mańyzdy ról atqarǵan Indonezıalyq saıasatker jáne jazýshy boldy. Ol sondaı-aq Birtutas ulttyq til qurýǵa kómektesetin til reformasy týraly kóp jazdy.
5. Emha Aınýn Nadjıb (1937 -): "Gýs Mýs" degen atpen de belgili, ol Indonezıa ádebıetiniń damýy týraly kóp jazǵan aqyn jáne esseıst. Onyń jumysy ázil-ospaqty jáne fılosofıalyq túsinikteri úshin jıi maqtalady.

Indonezıa tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Indonezıa tiliniń qurylymy úlken malaı-polınezıalyq til tobynyń tarmaǵy bolyp tabylatyn avstronezıalyq tilder otbasyna negizdelgen. Bul salystyrmaly túrde qarapaıym sıntaksısi jáne gramatıkalyq erejeleri az sýbektıvti-etistik-Obektilik til. Sózderdiń kópshiligi búgilmeıdi, al etistikterdiń shaqtary kómekshi etistikter arqyly belgilenedi. Indonezıa tili sonymen qatar sóıleýdiń ártúrli bólikterine kóptegen jurnaqtar men prefıksterdi qosatyn aglútınatıvti til bolyp tabylady. Bul tilde genderlik aıyrmashylyqtar joq jáne konversıanyń úsh negizgi formasy bar.

Indonezıa tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Indonezıanyń jaqsy oqýlyǵyn alyńyz jáne ony muqıat oqyp shyǵyńyz. Sózdik qoryńyzdy, aıtylýyńyzdy jáne etistikterdi biriktirýdi umytpańyz.
2. Múmkindiginshe Indonezıa tilindegi sabaqtarǵa qatysyńyz. Bul sizge durys gramatıka men aıtylymdy úırenýge kómektesedi, sonymen qatar ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge múmkindik beredi.
3. Tildi jaqsy meńgerý úshin Indonezıalyq fılmderdi nemese teleshoýlardy qarańyz.
4. Indonezıalyq mýzyka men podkasttardy tyńdańyz. Muny óz úıińizdiń yńǵaılylyǵynda jasaýǵa bolady jáne siz tildi jaqsy bilesiz.
5. Indonezıa tilindegi kitaptardy oqyńyz. Bul oqýdy túsinýdi jaqsartýdyń jáne sózdik qoryńyzdy keńeıtýdiń tamasha tásili.
6. Indonezıalyq sóıleýshilermen sóılesýge mashyqtanyńyz. Múmkin bolsa, qyzyqty tájirıbe alý jáne ana tilinde sóıleıtindermen tájirıbe alý úshin Indonezıaǵa baryńyz.
7. Anda-sanda úzilis jasańyz. Kez kelgen tildi úırený jalyqtyrýy múmkin, sondyqtan qajet kezde úzilis jasańyz jáne oqý kezinde kóńil kóterýdi umytpańyz!