Kategori: SÖZLÜK

Türkçe Sözlük H Sayfa 47

hikmet	* Bilgelik. * Felsefe. * Sebep, gizli sebep. * Tanrı’nın insanlarca anlaşılamayan amacı. * Özlü söz, vecize. * Fizik.
hikmetinden sual olunmaz	* sonucunun sebebi sorulmaz, araştırılmaz; Tanrı’nın yaratıcı gücü karşısında sebep aranmaz.
hikmetli	* Bilgece.
hilâf	* Aykırı, karşıt, ters. * Yalan.
hilâf olmasın	* yanılmıyorsam.
hilâf yok	* yalan değil, yalan yok.
hilâfet	* Halifelik.
hilâfetçi	* Halifeliğin sürdürülmesinden yana olan kimse.
hilâfetçilik	* Hilâfetçi olma durumu.
hilâfıhakikat	* Gerçek dışı.
hilâfsız	* Yalansız, inanılmaz ama gerçek.
hilâl	* Ayça, yeni ay. * Çocukların okuma öğrenmeye başladıklarında satır ve sözleri şaşırmamak için söz üzerinde gezdirdikleri ucu sivri, uzunca bir gösterme aracı.
hilâl gibi	* ince ve düzgün (kaş).
hilâlî	* Hilâl biçiminde.
hilâllemek	* Hilâl durumuna getirmek.
hil’at	* Padişahların, gönül almak, ödüllendirmek için birine giydirdikleri değerli kumaşveya kürkten yapılmış kaftan.
hile	* Birini aldatmak, yanıltmak için yapılan düzen, dolap, oyun, desise, entrika. * Çıkar sağlamak için bir şeye değersiz bir şey katma.
hile hurda bilmez	* kimseyi aldatmaz, doğru.
hile yapmak	* aldatmak. * çıkar sağlamak amacıyla bir şeyin saflığını bozmak, değersiz bir şey karıştırmak.
hilebaz	* Hileci.
hileci	* Hile yapan, hile karıştıran, hilebaz, hilekâr.
hilecilik	* Hileci olma durumu, hilekârlık.
hileişeriye	* Çözümü güç bir hukukî sorunu hukuk kurallarınızedelemeden halletme.
hilekâr	* Hileci.
hilekârlık	* Hilecilik, dolandırıcılık.
hileli	* Hilesi olan, içine hile karışmış, hile ile yapılmış.
hileli iflâs	* Alacaklılarızarara sokmak amacıyla hileli işlemler yaparak gerçekleştirilen iflâs yolu.
hilesi, hurdasıyok	* yalanı, dolanıyok.
hilesiz	* Hile yapmayan, düzen bilmeyen. * Hilesi olmayan, içine hile karışmamış.
hilkat	* Yaradılış, fıtrat.
hilkaten	* Yaradılıştan.
hilozoizm	* Canlıözdekçilik.
hilye	* Hz. Muhammed’in şekil ve şemaili yazılılevha.
himaye	* Koruma, gözetme, esirgeme, koruyuculuk. * Kayırma, elinden tutma.
himaye etmek	* korumak, kayırmak, gözetmek.
himaye görmek	* (biri tarafından) korunmak, kayrılmak, gözetilmek.
himayeci	* Korumacı.
himayecilik	* Korumacılık.
himayesine almak	* koruyucusu olmak, korumak.
himayesiz	* Korumasız.
himen	* Kızlık zarı.
himmet	* Yardım, kayırma. * Çalışma, emek, gayret. * Lütuf.
himmet etmek	* yardım etmek, emek vermek.
himmetin var olsun	* teşekkür için söylenir.
hin	* Kurnaz, cin fikirli (kimse). * Zaman, zamane.
hindi	* Tavukgillerden, XV. yüzyılda evcilleştirilerek Amerika’dan bütün dünyaya yayılan kümes hayvanlarının en büyüğü (Meleagris gallopavo). * Aptal, şaşkın.
hindi gibi kabarmak	* gururlanmak, kurumlanmak, büyüklük taslamak.
hindiba	* Birleşikgillerden, yapraklarıhaşlanarak salata gibi yenebilen birkaç yıllık otsu bir bitki, güneğik (Cichorium endivia).
hindici	* Hindi yetiştiren ve satan kimse.
hindigiller	* AnavatanıAmerika olan tavuksu kuşlar takımı.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 44

hışlamak	* Hışıldamak, hışıltısesi çıkarmak.
hıyaban	* İki tarafıdüzgün ağaçlıyol veya bulvar.
hıyanet	* Kutsal sayılan şeylere el uzatma, kötülük etme veya karşıdavranma, hainlik, ihanet. * Güveni kötüye kullanma, aldatma, vefasızlık. * Vefasız.
hıyanetlik	* Hıyanet.
hıyar	* Kabakgillerden, uzun, iri meyveli, sürüngen, bir yıllık otsu bir bitki (Cucumis sativus). * Bu bitkinin ürünü. * Kaba saba, görgüsüz, budala.
hıyar	* Bir şeyi seçmekte veya yapıp yapmamakta özgürlük.
hıyarağa	* Görgüsüz, kaba saba, yontulmamış.
hıyarağalık	* Hıyarağa gibi davranma.
hıyarağası	* Hıyarağa.
hıyarcık	* Kasık lenf bezlerinin iltihaplanması.
hıyarcıl	* Bkz. hıyarcık.
hıyarlaşma	* Hıyarlaşmak işi.
hıyarlaşmak	* Kaba saba, budalaca davranışlarda bulunmaya başlamak.
hıyarlık	* Kaba saba, budalaca davranma durumu.
hıyarlık etmek	* hıyarlaşmak.
hıyarşembe	* Baklagillerden, siyah renkte olan meyvelerinin içinde çekirdeklerden başka, hekimlikte kullanılan bir öz bulunan bitki, Hint hıyarı(Cassia fistula).
hız	* Çabukluk, sür’at. * Bir hareketten doğan güç, şiddet. * Çaba, güç, gayret, takat. * Alınan yolun harcanan zamana oranı, sür’at.
hız almak	* atlamak için geri çekilip birdenbire fırlamak.
hız vermek	* hızınıartırmak, hızlandırmak. * isteklendirmek.
hızar	* Tahta ve kereste biçmeye yarayan, elektrik ve su gücüyle çalışan büyük bıçkı.
hızarcı	* Hızar işleten, hızarla kereste biçen kimse.
hızarcılık	* Hızarcının işi.
hızınıalamamak	* hızla gidişini yavaşlatamamak. * öfkesini yenememek, yatışamamak.
hızınıalmak	* şiddetini yenmek, yatışmak. * yavaşlamak, hızınıyitirmek.
hızınıkaybetmek (veya yitirmek)	* etkisini, geçerliliğini yitirmek, hükmü kalmamak.
Hızır	* Halk inanışlarına göre ölümsüzlüğe kavuşmuşolduğuna inanılan ulu kimse. * (küçük h ile) Çabuk davranan kimse.
Hızır gibi yetişmek	* birinin en sıkışık bir zamanında, beklemediği biri, yardımına yetişmek.
hızla	* Çabucak, çabuk, sür’atle.
hızlandırılma	* Hızlandırılmak işi.
hızlandırılmak	* Hız verilmek, hızıartırılmak.
hızlandırma	* Hızlandırmak işi.
hızlandırmak	* Hız verilmek, hızıartırılmak.
hızlanış	* Hızlanmak işi veya biçimi.
hızlanma	* Hızlanmak işi.
hızlanmak	* Hız almak, hızıartmak.
hızlı	* Çabuk, seri, sür’atli. * Güç kullanarak, şiddetle. * Yüksek sesle. * İvedi olarak, ivedilikle. * Uçarı, çapkın, hovarda.
hızlıakın	* Basketbolda karşıtarafın toparlanmasına fırsat vermeden, paslaşarak yapılan hızlıhücum, fast break.
hızlıhızlı	* Çabucak, ivedilikle.
hızlıhücum	* Hızlıakın.
hızlısağanak tez geçer	* büyük bir hızla başlayan şeyler az sürer.
hızlıyaşamak	* eğlenceye aşırıdüşkün olarak yaşamak.
hızlılık	* Hızlı olma durumu, sür’at.
hızölçer	* İvmeölçer.
hibe	* Bağışlama, bağış.
hibe etmek	* bağışlamak.
hicap	* Utanma, utanç, sıkılma.
hicap duymak (veya etmek)	* utanmak.
hicaz	* Klâsik Türk müziğinde dügâh perdesinde karar kılan bir makam. * Klâsik Türk müziğinde do diyez notasınıandıran perde.
hicazkâr	* Klâsik Türk müziğinde rast perdesinde karar kılan bir makam.
hiciv	* Yergi.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 41

hıçkırış	* Hıçkırmak işi veya biçimi.
hıçkırma	* Hıçkırmak işi.
hıçkırmak	* Boğazdan hıçkırık sesi çıkarmak. * İçini çekerek ağlamak.
hıçkırtma	* Hıçkırtmak işi.
hıçkırtmak	* Hıçkırmasına sebep olmak.
hıdiv	* Osmanlıİmparatorluğu döneminde KavalalıMehmet Ali Paşadan sonra Mısır valilerine verilen unvan.
hıdivlik	* Hıdiv yönetimi veya makamı. * Hıdiv yönetimindeki ülke.
hıdrellez	* Hızır ve İlyas peygamberlerin her yıl buluştuklarına inanılan 6 mayıs günü. * Her yılın 6 Mayıs gününde kutlanan geleneksel bayram.
hıfz	* Saklama. * Ezberleme, akılda tutma.
hıfz etmek	* saklamak. * aklında tutmak, bellemek.
hıfza çalışmak	* Kur’an’ıezberlemeye çalışmak.
hıfzıssıhha	* Sağlıklıyaşamak için alınması gerekli önlemlerin bütünü. * Sağlık bilgisi, hijyen.
hık	* Hıçkırırken boğazdan çıkan ses.
hık demiş(anasının, babasının) burnundan düşmüş	* her durumuyla (anasına, babasına) çok benziyor.
hık mık	* Tereddüt gösterme, çekingen davranma.
hık mık etmek	* bir işten kaçınmak için bahaneler ileri sürmeye çalışmak. * sorulan bir soruya açık bir anlamı olmayan, belirsiz cevaplar vermek.
hık tutmak	* Bkz. hıçkırık tutmak.
hıltan	* Top durumundaki çiçekleri kuruduktan sonra saplarıkürdan olarak kullanılan yabanî bir bitki.
hıltar	* Davar ve sığırların, boyunlarına takılan ip veya kayış.
hımbıl	* Uyuşuk, tembel.
hımbıllaşma	* Hımbıllaşmak durumu.
hımbıllaşmak	* Hımbıl gibi davranmak.
hımbıllık	* Hımbıl olma durumu.
hımhım	* Sesleri genizden çıkararak konuşan (kimse). * Sesleri genizden çıkararak.
hımhımlık	* Hımhım olma durumu.
hımış	* Kerpiç veya tuğlayla örülmüşahşap duvar.
hına	* Bkz. kına.
hıncahınç	* Ağzına kadar, tıka basa dolu (olarak), dopdolu.
hıncınıçıkarmak	* öç (veya öcünü) almak.
hınç	* Öç almayı güden öfke, kin, gayz.
hınç (veya hıncını) almak	* öç (veya öcünü) almak.
hınçlı	* Hıncı olan, öfkeli.
hınçsız	* Hıncı olmayan, öfkesiz.
hınk	* Bkz. kahve dövücüsünün hınk deyicisi.
hınna	* Bkz. kına.
hınzır	* Domuz. * Katıyürekli, kötü düşünen, gaddar. * Genellikle hoşa giden bir davranışve durum için şaka yollu söylenir.
hınzırca	* Hınzır (bir biçimde), kurnazca.
hınzırlaşma	* Hınzırlaşmak işi.
hınzırlaşmak	* Hınzır gibi davranmak.
hınzırlık	* Hınzır olma durumu. * Muziplik.
hınzırlık etmek	* zarar verici, sinirlendirici, ters davranışta bulunmak.
hır	* Kavga, dalaş.
hır çıkarmak	* kavga, gürültü çıkarmak.
hıra	* Zayıf, çelimsiz, cılız. * Çok yiyen, obur.
hırbo	* İri yarı(kimse). * Sersem, salak ve kaba saba.
hırboluk	* Sersemlik, salaklık.
hırçın	* Belirli bir sebebi olmadan sinirlenip huysuzluk eden (kimse). * (ses için) Tiz, öfkeli.
hırçınlaşma	* Hırçınlaşmak işi.
hırçınlaşmak	* Hırçınlık etmek, hırçın davranmak.
hırçınlık	* Hırçın olma durumu veya hırçın davranış.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 42

hırçınlık etmek (veya yapmak)	* huysuzluk, terslik etmek.
hırdavat	* Kilit, reze, tel, çivi gibi metal eşya. * Önemsiz, ufak tefek eşya, gereksiz eşya.
hırdavatçı	* Hırdavat satan kimse, nalbur.
hırdavatçılık	* Hırdavatçının işi, nalburluk.
hırgür	* Geçimsizlik, kavga.
hırgür çıkarmak	* kavga etmek, kavga çıkarmak.
hırıl hırıl	* Hırıltılı bir ses çıkararak.
hırıldama	* Hırıldamak işi.
hırıldamak	* Hırıltılı bir ses çıkarmak.
hırıldaşma	* Hırıldaşmak biçimi veya durumu.
hırıldaşmak	* Hırlaşmak.
hırıldayış	* Hırıldamak işi veya biçimi.
hırıltı	* Boğazdan herhangi bir sebeple boğuk çıkan ses. * Gürültüyle çıkan ses. * Geçimsizlik, kavga.
hırıltıcı	* Geçimsizlik çıkaran, geçimsiz (kimse).
hırıltılı	* Hırıltıçıkaran, hırıltısı olan.
hırızma	* Ayı, boğa gibi azgın hayvanların dudaklarına veya burnuna geçirilen demir halka. * Burun kanadına takılan süslü, altın veya gümüşhalka. * Küpe.
hırka	* Önden açık, kollu, genellikle yünden üst giysisi. * Daha çok soğuktan korunmak için giyilen, kumaştan, bazen içi pamukla beslenmiş, ceket biçiminde giysi. * Dervişlerin giydikleri üst giysisi.
hırkalı	* Hırkası olan.
hırkasız	* Hırkası olmayan.
hırkayı başına çekmek	* bir köşeye çekilip çevresiyle ilgisini kesmek.
hırlama	* Hırlamak işi.
hırlamak	* Hırıltıyla ses çıkarmak. * (köpek için) Saldırmadan önce hırıltıyla ses çıkarmak. * Kızgınlıkla ters konuşmak.
hırlaşma	* Hırlaşmak işi.
hırlaşmak	* Karşılıklıhırlamak. * Ağız kavgasına girişmek.
hırlatma	* Hırlatmak işi.
hırlatmak	* Hırlamasına sebep olmak.
hırlayış	* Hırlamak işi veya biçimi.
hırlı	* İşinde doğru, uslu, iyi (kimse). * Yaramaz, şımarık, kötü (kimse).
hırlımıdır, hırsız mıdır	* bir kimsenin âhlakı, kişiliği hakkında kuşku duyulduğunda kullanılır.
hırpalama	* Hırpalamak işi.
hırpalamak	* Örselemek. * Dövmek. * İtip kakmak, azarlamak veya yıpratmak.
hırpalanış	* Hırpalamak işi veya biçimi.
hırpalanma	* Hırpalanmak işi.
hırpalanmak	* Hırpalamak işine konu olmak veya hırpalamak işi yapılmak.
hırpalatma	* Hırpalatmak işi.
hırpalatmak	* Hırpalanmasına sebep olmak.
hırpalayış	* Hırpalamak işi veya biçimi.
hırpanî	* Perişan kılıklı, derbeder.
hırpanîlik	* Hırpanî olma durumu.
hırs	* Sonu gelmeyen istek, aşırıtutku. * Öfke, kızgınlık.
hırs bürümek	* Bkz. gözünü hırs bürümek.
hırsınıalamamak	* öfkesini yenememek.
hırsınıyenmek	* öfkelenmemek için kendini tutmak.
hırsız	* Çalan (kimse), uğru. * Bir tür olta iğnesi.
hırsız adım	* Çok sessiz, yavaş.
hırsız anahtarı	* Maymuncuk.
hırsız feneri	* Karşısındakini gösterip, taşıyanı göstermeyecek biçimde yapılmışönü camlıfener.
hırsız gibi	* kimseye görünmeden, gizlice.
hırsız kelepçe	* Ana su borusuna kaçak su alabilmak amacıyla bağlanan boru parçası.
hırsız yatağı	* Hırsızların gizlendiği yer. * Çalınmışşeylerin saklandığıyer.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 43

hırsıza yol göstermek	* birine bilmeyerek, anlamadan kötü bir işte yardımcı olmak.
hırsızlama	* Gizlice alınan başkasına ait (şey). * Gizlice, kimseye sezdirmeden.
hırsızlık	* Çalma. * Çalma suçu, sirkat.
hırsızlık etmek (veya yapmak)	* başkalarının parasınıveya malınıçalmak.
hırslandırma	* Hırslandırmak işi.
hırslandırmak	* Öfkelendirmek, kızdırmak.
hırslanış	* Hırslanmak işi veya biçimi.
hırslanma	* Hırslanmak işi.
hırslanmak	* Çok kızmak, öfkelenmek.
hırslı	* Doymak bilmeyen, aşırı istekli, tutkulu, haris. * Öfkeli, kızgın.
hırssız	* Hırsı olmayan.
hırt	* Sersem, budala, ahmak.
hırtapoz	* Sersem, aptal, şaşkın.
hırtapozluk	* Hırtapoz olma durumu.
hırtıpırtı	* Eski püskü veya işe yaramaz, değersiz eşya.
hırtlamba	* Perişan, derbeder kılıklı.
hırtlamba gibi giyinmek	* gereksiz yere üst üste ve gelişigüzel giyinmek.
hırtlambasıçıkmak	* perişan bir biçimde giyinmişolmak. * (eşya için) çok eskiyip dökülür durumda olmak.
hırtlık	* Sersemlik, budalalık, ahmaklık.
Hırvat	* Hırvatistan Cumhuriyeti’nde yaşayan bir halk ve bu halkın soyundan olan kimse. * Hırvatlarla ilgili, Hırvatlara özgü olan şey.
Hırvatça	* Hırvatların kullandığıSlav dili.
hısım	* Soyca veya evlilik sonucu aralarında bağbulunanlardan her biri, akraba. * Dede ve nineleri bir olanlardan her biri.
hısım akraba	* Yakın ve uzak bütün akrabalar.
hısımlık	* Hısım olma durumu, karabet.
hışıl hışıl	* Hışıltısesi çıkararak, hışıldayarak.
hışıldama	* Hışıldamak işi.
hışıldamak	* Hışıltılıses çıkarmak.
hışıldatma	* Hışıldatmak işi.
hışıldatmak	* Hışıldamasına sebep olmak.
hışıltı	* Sert ve sürekli çıkan ses.
hışıltılı	* (ses için) Hışıltısı olan.
hışıltısız	* Hışıltısı olmayan.
hışım	* Öfke, kızgınlık.
hışımına uğramak	* (birinden) zulüm görmek.
hışımlanma	* Hışımlanmak işi.
hışımlanmak	* Öfkelenmek, kızgın duruma gelmek.
hışımlı	* Öfkeli, kızgın, sinirli.
hışır	* Olmamışmeyve (daha çok kavun, karpuz için kullanılır.). * Coşkunluk gösteren, yaramaz (kimse). * Aptal, sersem.
hışır hışır	* Hışırtıçıkararak.
hışırdama	* Hışırdamak işi.
hışırdamak	* Kâğıt, meşin, kumaşgibi nesneler birbirlerine sürtünürken, buruşturulurken ses çıkarmak.
hışırdatma	* Hışırdatmak işi.
hışırdatmak	* Hışırtıçıkartmak.
hışırdayış	* Hışırdamak işi veya biçimi.
hışırıçıkmak	* (eşya) çok hırpalanıp örselenmek. * insan ağır işlerle uğraşıp çok yorulmak.
hışırlık	* Hışır olma durumu.
hışırtı	* İnce cisimler hışırdarken çıkan ses, hışırdama sesi.
hışırtılı	* Hışırtısı olan.
hışırtısız	* Hışırtısı olmayan.
hışlama	* Hışlamak biçimi veya işi.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 40

heybetlice	* Oldukça heybetli.
heyecan	* Sevinç, korku, kızgınlık, üzüntü, kıskançlık, sevgi gibi sebeplerle ortaya çıkan güçlü ve geçici duygu durumu. * Coşku.
heyecan duymak	* heyecanlanmak.
heyecan vermek	* heyecan duymasına sebep olmak.
heyecana düşürmek	* heyecanlandırmak.
heyecana gelmek	* heyecanlanmak, heyecan duymak.
heyecana kapılmak	* aşırıderecede heyecan, coşku duymak.
heyecanlandırma	* Heyecanlandırmak işi.
heyecanlandırmak	* Heyecan duymasına sebep olmak.
heyecanlanış	* Heyecanlanmak işi.
heyecanlanma	* Heyecanlanmak işi.
heyecanlanmak	* Herhangi bir sebeple güçlü, geçici bir duygulanımdan etkilenmek.
heyecanlı	* Çabuk, kolay heyecanlanan (kimse), müteheyyiç. * Heyecan veren. * Heyecanla yapılan.
heyecanlılık	* Heyecanlı olma durumu. * Aşırıduyarlı olma.
heyecansız	* Çabuk, kolay heyecanlanmayan. * Heyecan vermeyen. * Heyecanla yapılmayan.
heyecansızlık	* Heyecan verici olmama durumu.
heyelân	* Toprak kayması, kayşa, göçü.
heyet	* Kurul. * Astronomi. * Biçim, kılık, dışgörünüş.
heyetiyle	* Olduğu gibi, bütünüyle.
heyhat	* Yazık, ne yazık!.
heyhey	* Sinir bozukluğu, sinirlilik.
heyheyler geçirmek	* büyük heyecanlar geçirmek.
heyheyleri tutmak (veya heyheyleri üstünde olmak)	* çok sinirlenmek.
heykel	* Taş, tunç, bakır, kil, alçı gibi maddelerden yontularak, kalı ba dökülerek veya yoğrulup pişirilerek biçimlendirilen eser, yontu.
heykel gibi	* hareketsiz, duygusuz. * çok güzel (vücut).
heykelci	* Heykel yapan sanatçı, heykeltıraş, yontucu.
heykelci kalemi	* Heykelcilerin taş, kil, alçı gibi gereçleri biçimlendirmek için kullandıklarıkesici, düzeltici ve yontucu araç.
heykelcilik	* Heykel yapma sanatı, heykeltıraşlık, yontuculuk.
heykelleştirme	* Heykelleştirmek işi veya biçimi.
heykelleştirmek	* Heykel durumuna getirmek.
heykelli	* Heykeli olan.
heykeltıraş	* Heykelci, yontucu.
heykeltıraşlık	* Heykel yapma sanatı, yontuculuk.
heyulâ	* Korkunç hayal.
heyulâ gibi	* pek iri, iri yarı.
hezaren	* Düğün çiçeğigillerden, hekimlikte kullanılan zehirli bir bitki (Delphinium).
hezaren	* Bambu. * Bambu saplarından yapılmış.
hezaren örgü	* Bambu kabuklarından soyularak elde edilen liflerle veya sentetik malzemeyle yapılan özel bir örgü.
hezel	* Şaka, alay, mizah. * Bir şiiri veya şiir parçasınışakalı bir anlatıma çevirme.
hezeyan	* Saçmalama. * Sayıklama. * Sabuklama.
hezeyan etmek	* saçmalamak.
hezimet	* Bozgun, yenilgi.
hezimete uğramak	* bozguna veya büyük bir yenilgiye uğramak.
hezliyat	* Hezel türünde yazılmışşiirler.
Hf	* Hafniyum’un kısaltması.
Hg	* Cıva’nın kısaltması.
hı	* Evet.
hıçkıra hıçkıra	* Hıçkırarak, hıçkırıklarla.
hıçkırık	* Çok yemek yeme veya sinirsel bir sebeple ve istemsiz olarak diyafram kasının kasılmasıyla hava akciğerlere geçerken boğazdan çıkan ve düzgün aralıklarla tekrarlanan ses. * Ağlarken çıkan ses.
hıçkırık tutmak	* sürekli olarak hıçkırmak.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 34

hedef olmak	* hoşolmayan herhangi bir davranışa uğramak.
hedefleme	* Hedeflemek işi.
hedeflemek	* Hedef yapmak.
hedeflenmek	* Hedef durumuna gelmek.
heder	* Karşılığınıalamama, boşa gitme, ziyan olma.
heder etmek	* boşuna harcamak, ziyan etmek.
heder olmak	* boşa gitmek, boşuna geçmek.
hedik	* Kaynatılmış buğday, bulgur, mısır vb. şeyler.
hediye	* Armağan. * (kutsal kitaplar için) Fiyat.
hediye etmek	* armağan olarak vermek.
hediyelik	* Armağan olarak verilecek değerde olan. * Armağan olarak verilmek için hazırlanmışşey.
hedonist	* Hazcı.
hedonizm	* Hazcılık.
hegemonya	* Bir devletin başka bir devlet üzerindeki siyasî üstünlüğü ve baskısı.
hekim	* İnsanlardaki hastalıklarıteşhis ve onları ilâçlarla veya bazıaraçlarla tedavi eden kimse, doktor, tabip.
hekimbaşı	* Osmanlıİmparatorluğunda sarayda hekimlik görevini yürüten en kıdemli, yetkili ve padişahın özel doktoru olan kimse.
hekimlik	* Hekimin yaptığı iş.
hektar	* Yüz ar (10.000m²) değerinde yüzey ölçü birimi (ha).
hektogram	* Yüz gramlık ağırlık birimi, bir kilogramın onda biri (hg).
hektolitre	* Yüz litrelik hacim ölçü birimi (hl).
hektometre	* Yüz metrelik uzunluk ölçü birimi, kilometrenin onda biri (hm).
helâ	* Ayak yolu, yüz numara, abdesthane, tuvalet.
helâk	* Ölme, öldürme, yok etme, yok olma. * Bitkin bir duruma gelme veya getirme.
helâk etmek	* öldürmek, ortadan kaldırmak. * aşırıderecede yormak, bitkin duruma getirmek.
helâk olmak	* yok olmak, ölmek. * yorulmak, bitkin duruma gelmek.
helâl	* Dinin kurallarına aykırı olmayan, dince yasaklanmamışolan, haram karşıtı. * Nikâhlıeş. * Kurallara, geleneklere uygun (olarak).
helâl etmek	* Tanrı’yıtanık tutarak (bir şeyi) bağışlamak.
helâl olsun	* bir hizmet veya özverinin istenilerek yapıldığını, bundan pişman olunmadığını göstermek için kullanılır.
helâl süt emmiş	* doğruluktan ayrılmayan.
helâlî	* Ham ipekten dokunmuş bürümceğe pamuk ipliği katılarak elde edilen kumaş.
helâlinden	* Helâl edilerek gönül hoşluğu ile.
helâlleşme	* Helâlleşmek işi.
helâlleşmek	* Alışverişte veya ayrılma sırasında hakkını birbirine bağışlamak.
helâlli	* Nikâhlı(eş).
helâlliğe almak	* biriyle evlenmek.
helâllik	* Nikâhlıeş. * Helâl olan şey.
helâllik dilemek	* birinden hakkınıhelâl etmesini dileme.
helâllik vermek	* helâl etmek.
helâlühoşolsun	* yapılmış bir iyilikten, yardımdan söz edilirken buna pişman olunmadığınıanlatmak için söylenir.
helâlzade	* Nikâhlı bir ana ve babadan doğmuşkimse. * Doğruluktan ayrılmayan, helâl süt emmişkimse.
hele	* “Özellikle”, “hiç olmazsa”, “her şeyden önce” anlamıyla, bir sözün başına veya sonuna getirilerek belirtilen şeyin ayrıcalığınıanlatır. * “Sonunda” anlamıyla geciken davranışları bildirmek için kullanılır. * Uyarma, korkutma veya vaat anlatır.
hele bak	* şaşkınlık veya dikkati çekmek için söylenir.
hele bir	* Bkz. hele.
hele de	* üstelik.
hele hele	* Karşısındakini söylemeye isteklendirmek için kullanılır. * Bir sözü pekiştirmek için kullanılır.
hele şükür!	* çok şükür.
helecan	* Yürek çarpıntısı, çırpıntı.
helecanlanma	* Helecanlanmak işi.
helecanlanmak	* Yürek çarpıntısına tutulmak.
Helen	* Grek.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 35

Helenist	* Grek kültürü, tarihi, dili ve edebiyatıkonularında uzman olan kimse.
Helenistik	* Büyük İskender’den sonraki Yunan sanatı, tarihi, kültürü ile ilgili olan.
Helenizm	* Grek uygarlığı. * Grek olmayan ulusların Grek düşüncesinin etkisiyle gerçekleştirdiği uygarlık. * Grekçe anlatım.
helezon	* Kıvrımlı, yılankavi biçim, helis.
helezonî	* Sarmal, yılankavi, helisel.
helezonlaşma	* Helezonlaşmak biçimi veya durumu.
helezonlaşmak	* Sarmal, kıvrımlı biçime gelmek.
helezonlu	* Helezonu olan, sarmal.
helik	* Duvar örülürken büyük taşların arasına konulan ufak taşlar.
helikoit	* Helis biçiminde eğri yüzey.
helikon	* Çalgıağızlığıve pistonu olan, boyundan geçirilerek tutulan, çember biçimli, üflemeli bakır çalgı.
helikopter	* Dik inişve çıkışyapabildiği için dar yerlerde de kullanılabilen tepeden pervaneli uçan taşıt.
helis	* Bir silindirin ana doğrularınısabit bir açıaltında kesen eğri.
helisel	* Helis biçiminde olan, sarmal, helezonî.
helke	* Bakraç, kova, herke.
hellim	* Kı brıs’ta yapılan bir çeşit beyaz peynir.
helme	* Fasulye, pirinç, buğday gibi taneler kaynatıldığında, nişastanın çökelmesiyle oluşan koyu sıvı. * Bazı bitkilerin kök, çiçek ve tohumlarında bulunan koyu kıvamlımadde.
helme dökmek	* (kaynatılmıştanelerin suyu için) koyulaşmak.
helme gibi	* iyice pişmiş.
helmelenme	* Helmelenmek işi.
helmelenmek	* Helme dökmek, helmesi çıkmak.
helmeli	* Helme durumunda olan (yemek).
helmintoloji	* Kurt bilimi.
helva	* Şeker, yağ, un veya irmikle yapılan tatlı.
helvacı	* Helva yapan veya satan kimse.
helvacıkabağı	* Kabakgillerden, tatlısıyapılan dışı boz, içi sarırenkli iri bir kabak türü kestane kabağı(Cucurbita maxima).
helvacıkökü	* Bkz. çöven.
helvacılık	* Helva yapma veya satma işi.
helvahane	* Genellikle helva pişirmekte kullanılan genişve az derin tencere. * Sarayda mutfak içinde tatlıların yapıldığıözel bölüm veya oda.
helvalaşma	* Helvalaşmak durumu.
helvalaşmak	* Helva durumuna gelmek.
helvalık	* Helva yapımı için kullanılan malzeme.
helyodor	* Altın sarısırenginde, berilden oluşan, kuyumculukta kullanılan bir taş.
helyograf	* Güneşten yayılan ısımiktarınıölçmeye yarayan alet. * Güneşin ışıldadığısaatlerin süresini tespit etmeye yarayan alet. * Güneş ışınlarından yararlanan optik telgraf aleti.
helyoterapi	* Güneş ışınlarıyla tedavi.
helyum	* Atom numarası2, yoğunluğu 0,13 olan, havada az miktarda bulunan bir soygaz. KısaltmasıHe.
hem	* Bir kimseyi uyarmak, bir şeyi açıklamak veya anlamı güçlendirmek için “özellikle”, “zaten”, “bir de”, “şurası da var ki” anlamlarında kullanılır. * Açıklayıcınitelikte olan ikinci cümleyi birinciye bağlar. * Hem … hem … biçiminde tekrarlanarak görevdeşsözleri, cümleleri eşitlik, pekiştirme, birlikte olma veya karşıtlık anlamlarıyla bağlar.
hem de	* anlamı güçlendirmek, bir veya daha çok ögeye bir başkasının da eklendiğini belirtmek için kullanılır.
hem de nasıl	* pek çok, üstün derecede. * özene bezene, büyük bir dikkatle.
hem İsa’yıhem de Musa’yımemnun etmek	* istekleri birbirine karşıt olan iki kişiyi birden hoşnut edecek bir davranışta bulunmak.
hem kaçar hem davul çalar	* çekinir göründüğü işi yapmaktan vazgeçemez.
hem kel hem fodul	* ortada olan eksiklik ve yeteneksizliğine bakmayarak üstünlük taslayanlar için kullanılır.
hem nalına hem mıhına (vurmak)	* karşıt olan iki yanıdesteklemek.
hem suçlu hem güçlü	* gerçek suçlu kendi olduğu halde başkalarınısuçlamaya çalışanlar için söylenir.
hem ziyaret hem ticaret	* biriyle görüşmeye giden kimsenin, bu gidişten yararlanarak başka bir işi de yapmasıdurumunda söylenir.
hemati	* Kanın hemoglobinle renklenmişal yuvar.
hematit	* Kırmızıveya esmer renkte olan doğal demir oksidinden oluşan bir mineral, kan taşı.
hematolog	* Kan bilimci.
hematoloji	* Kan bilimi.
hemayar	* Denk, eşit.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 36

hemcins	* Aynıcinsten olan, türdeş, soydaş.
hemdert	* Dert ortağı.
hemen	* Hiç vakit geçirmeden, gecikmeden, çabucak. * Aşağıyukarı; yalnız, sadece.
hemen hemen	* Nerede ise, az zaman sonra. * Tam değilse bile ona pek yakın.
hemencecik	* Çarçabuk, anında.
hemfikir	* Aynıdüşüncede, aynı görüşte olan, oydaş.
hemhâl	* Aynıdurumda olan.
hemhâl olmak	* bütünleşmek, birliktelik özelliği göstermek.
hemhudut	* Sınırdaş.
hemodiyaliz	* Geçirgen bir zardan süzerek, zehirli artıklarıayıklamak ve kanıtemizlemek için kullanılan tedavi yöntemi.
hemofil	* Kanamasıdinmeyen, hemofili hastalığına tutulan (kimse).
hemofili	* Kanın pıhtılaşmasındaki bir bozukluğa bağlıkanama hastalığı.
hemoglobin	* Soluk alma aracıyla organizmanın hücreleri arasında oksijen ve karbon gazını iletmeyi sağlayan, birleşiminde demir, azot, oksijen, hidrojen, kömür ve kükürt bulunan alyuvarların en önemli maddesi.
hempa	* Kötü işlerde aynıamaçla ve birlikte hareket eden kimse, ayaktaş, omuzdaş.
hemşehri	* Aynı ilden olan kimse, memleketli. * Arkadaş, ahbap anlamında bir seslenme sözü olarak kullanılır.
hemşehrilik	* Hemşehri olma durumu.
hemşire	* Kız kardeş, bacı. * Diplomalıhasta bakıcıkadın.
hemşirelik	* Kız kardeşlik. * Hasta bakıcılık.
hemşirezade	* Kız kardeşin çocuğu.
hemze	* Gırtlakta, ses tellerinin birbirine yapışmasısonucu havanın akışını birdenbire engellemesiyle oluşan ve bir kesinti izlenimi veren ünsüz.
hemzemin	* Aynıdüzeyde olan.
hemzemin geçit	* Kara yoluyla aynıdüzeyde olan tren yolu geçidi.
hendek	* Geçmeye engel olacak biçimde uzunlamasına kazılmışderin çukur.
hendese	* Geometri.
hendesî	* Geometrik.
hengâm	* Hengâme.
hengâme	* Patırtı, gürültü, kavga.
hentbol	* Yedişer kişilik iki takımın topu elden ele geçirerek veya sürerek gol atmalarıesasına dayanan bir spor türü, el topu.
hentbolcu	* Hentbol oynayan kimse.
henüz	* (olumlu cümlelerde) Az önce, daha şimdi, yeni. * (olumsuz cümlelerde) Daha, hâlâ.
hep	* Hiçbiri dışta tutulmamak veya eksik olmamak üzere, bütün, tüm olarak. * Sürekli olarak, her zaman, daima. * (hepimiz, hepiniz, hepsi biçiminde iyelik ekleri alarak) Bir şeyi oluşturan parçaların bütününü anlatır.
hep beraber	* Birlikte.
hep bir ağız olmak	* söz birliği etmek, anlaşarak bir konuda aynışeyleri söylemek.
hep bir ağızdan	* aynıanda pek çok kişi aynışeyi (söyleyerek, konuşarak).
hep birden	* Toplu olarak.
hepatit	* Sarılık.
hepatoloji	* Karaciğerin anotomisini, fizyolojisini ve hastalıklarını inceleyen bilim dalı.
hepçil	* Hem hayvansal, hem bitkisel besinlerle beslenen.
hepimiz	* Bkz. hep.
hepiniz	* Bkz. hep.
heple hiç ilkesi	* tür, cins gibi evrensel bir konu üzerinde ileri sürülen olumlu, olumsuz bir yargının, o tür veya cinsin bütün bireyleri için doğru olması ilkesi.
hepsi	* Bütünü, tamamı, tümü, cümlesi, hep.
hepsi hepsi	* Tamamen, tam tamına.
hepten	* Tamamıyla, büsbütün.
hepyek	* Tavla oyununda zarların tek benekli yönlerinin üste gelmesi.
her	* Tekil isimlere tamlayan görevinde getirilerek birer birer olarak, “…-in hepsi” anlamını verir.
her aşın kaşığı	* her şeye karışan, her şeye burnunu sokan.
her biri	* Ayrıayrıhepsi.
her boyaya girip çıkmak	* çeşitli işlerde kısa süre de olsa çalışmışolmak.
her boyayı boyadı bir fıstıkî yeşil (mi) kaldı?	* yapılması gereken bir şey varken, önemsiz, zorunlu olmayan şeylerle ilgilenildiğinde söylenir.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 37

her daim	* Her zaman, daima.
her dem taze (olmak)	* yaşlı olduğu hâlde genç görünenler için söylenir. * yıl boyunca yeşil yapraklı olan (bitki).
her derde deva	* birçok şeye çare olan.
her firavunun bir Musa’sıçıkar	* her zalimden insanıkurtaracak bir kurtarıcıçıkar.
her gördüğü sakallıyı babasısanmak	* görünüşe aldanmak.
her gün	* Süreklice, sürekli olarak.
her gün papaz pilâv yemez	* Bkz. papaz her gün pilâv yemez.
her hâlde	* Büyük bir ihtimalle. * Her durumda, ne yapıp yapıp, kesinlikle, mutlaka.
her horoz kendi çöplüğünde öter	* herkes ancak kendi çevresinde bir değer taşır ve sözünü orada geçirebilir.
her ihtimale karşı	* her türlü olasılığıdüşünerek.
her işin (her şeyin) başısağlık	* insanın yapacağıher şey vücut sağlığına bağlıdır.
her kafadan bir ses çıkmak	* bir konu üzerinde herkes rastgele konuşmak.
her koyun kendi bacağından asılır	* herkes kendi davranışlarından sorumludur, herkes kendi hatasının cezasınıkendi çeker.
her kuşun eti yenmez	* herkes zorbalığa boyun eğmez, buna karşı gelecekler de çıkar.
her nasılsa	* beklenmeyen bir durumu belirtmek için kullanılır.
her ne hâl ise	* uzatmayalım, geçelim.
her ne ise (veya her neyse)	* ne olursa olsun, ne kadar ise, tutarıne ise. * konuyu kapatalım, olan olmuş, uzatmayalım.
her ne kadar	* başına getirildiği şartlıcümledeki yargının doğru veya doğal görüldüğunü, fakat bunun yeterli olmadığını anlatır.
her ne pahasına olursa olsun	* Bkz. ne pahasına olursa olsun.
her nedense	* sebebi bilinmez.
her şeyin yenisi, dostun eskisi	* dostluk eskidikçe güç ve değer kazanır.
her tarakta bezi olmak	* Bkz. kırk tarakta bezi olmak.
her telden çalmak	* her çeşit işi yapabilir durumda olmak veya birçok konuda bilgisi olmak.
her yerdelik	* Tanrı’nın her yerde ve her zaman bulunduğuna inanan din ve fizik ötesi görüş.
her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır	* herkesin kendine özgü bir çalışma yöntemi, bir işyapma biçimi vardır.
her yiğidin gönlünde bir aslan yatar	* herkesin kendine göre yüksek bir emeli vardır.
her yokuşun bir inişi, her inişin bir yokuşu vardır	* hayat boyunca yükselme ve düşme gibi durumlar kesin değildir, bunlar birbirinin ardından gelebilir.
her zaman	* Ara vermeden, sürekli, daima, sık sık.
hercaî	* Hiçbir şeyde kararlı olmayan (kimse), yeltek, gelgeç. * Aşkta değişken, vefasız.
hercaî menekşe	* Menekşegillerden, mor, sarı, beyaz renkte, menekşeye benzer çiçekleri olan yıllık bir bitki, alaca menekşe (Viola tricolor). * Bu bitkinin çiçeği.
hercaîce	* Hercaî gibi, hercaîye yakışır (biçimde).
hercaîlik	* Hercaî olma durumu veya hercaîce davranış.
hercümerç	* Alt üst, karmakarışık, darmadağınık, allak bullak.
hercümerç etmek	* alt üst etmek, karıştırmak.
herek	* Asma, fasulye gibi sarılgan bitkilerin tutunması için yanlarına dikilen sırık, ispalya.
herekleme	* Hereklemek işi.
hereklemek	* Asma ve fasulye gibi sarılgan veya destek isteyen bitkileri hereğe bağlamak veya bu bitkilerin yanına herek dikmek.
hergele	* Bineğe veya yük taşımaya alıştırılmamışat veya eşek sürüsü. * Terbiyesiz, görgüsüz kimseler için bir sövgü sözü olarak kullanılır.
hergeleci	* Yaban atlarına bakan kimse, yabanî at çobanı.
hergelelik	* Hergele olma durumu.
herhangi	* Belli olmayan, özellikleri iyice bilinmeyen, rastgele.
herhangi bir	* Belli olmayan, rastgele bir (kimse veya şey).
herhangi biri	* Belli olmayan, rastgele biri.
herif	* Güven vermeyen, aşağı görülen, bayağıkimse. * Adam.
herifçioğlu	* Kızılan veya beklenmeyen bir işi yapan erkek.
herik	* Beyaz renkli, yağlıkuyruğu yukarıda genişçe ve aşağıya doğru bir incelme gösteren, Karadeniz’in geçit bölgelerinde yetiştirilen, kaba karışık yapağılı bir tür koyun.
herk	* Sürüldükten sonra bir yıl dinlendirilen, nadasa bırakılan tarla.
herk etmek	* tarlayısürüp dinlenmeye bırakmak.
herke	* Bakraç, kova.
herkes	* İnsanların bütünü. * Olur olmaz kimseler, önüne gelen.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 38

herkes gider Mersin’e, biz gideriz tersine	* bir işin bilerek ters yapıldığını, yolunda yapılmadığınıanlatır.
herkes kaşık yapar, ama sapını ortaya (veya doğru) getiremez	* herkes bir işyapar, ama istenildiği kadar güzel ve kusursuz olmaz.
herkesin arşınına göre bez vermezler	* genel kurallar herkesin istek ve ihtiyacına göre bozulamaz.
herkesin geçtiği köprüden sen de geç	* herkesin tuttuğu yoldan sen de git.
herkesin gönlünde bir aslan yatar	* Bkz. her yiğidin gönlünde bir aslan yatar.
herkesin tenceresi kapalıkaynar	* bir kimsenin durumu, içinde bulunduğu yaşayışşartları başkalarınca gereği gibi bilinemez.
herkesin yorulduğu yere han yapılmaz	* Bkz. herkesin arşınına göre bez vermezler.
herkeslik	* Alelâdelik, sıradan olma durumu.
herrü	* Bkz. ya herrü ya merrü.
hertz	* Bir saniyede bir titreşim yapan devirli bir olayın frekansına eşit frekans birimi. KısaltmasıHz.
herze	* Saçma, saçma söz, zevzeklik.
herze yemek	* yersiz söz söylemek veya gereksiz davranışta bulunmak.
herzevekil	* Kendisini ilgilendirmeyen işlere karışan (kimse). * Saçma sapan, gereksiz konuşan (kimse).
hesaba almak (veya hesaba katmak)	* göz önünde bulundurmak, işini yürütürken o şeyi de düşünmek.
hesaba almamak (veya katmamak)	* önem vermemek.
hesaba çekmek	* bir kişiden, bir kuruldan yaptığı işler için açıklama ve savunma istemek.
hesaba dökmek	* sayıyla ilgili bir konuyu açıklığa kavuşturmak için kâğıt üzerinde hesaplamak.
hesaba gelmez	* sayılamayacak kadar çok. * umulmadık, beklenmedik.
hesaba katılmak (veya katılmamak)	* göz önüne alınmak (veya alınmamak).
hesaba katmak	* dikkate almak, göz önünde bulundurmak.
hesabıkapamak	* alacak verecek bırakmamak.
hesabıkesmek	* alışverişi veya ilgiyi kesmek.
hesabıtemizlemek	* borcunu ödemek.
hesabıyok	* sayılamayacak kadar çok, sayısız.
hesabına	* yönünden, için, … adına, yararına.
hesabına gelmek	* yararına uygun, elverişli olmak.
hesabını(kitabını) bilmek	* tutumlu olmak.
hesabınıalmak	* bir işsonunda hakkınıalmak.
hesabını görmek	* alacağınıverip ilişiğini kesmek. * cezalandırmak.
hesabî	* Hesabını iyi bilen, eli sıkı, hesaplı.
hesap	* Aritmetik. * Matematiksel işlem. * Alacaklıveya borçlu olma durumu. * Ödenecek ücretin tutarı. * Oranlama, tahmin. * Bir girişimin, bir işin başarıya ulaşması için alınan önlemlerin bütünü. * (isim tamlamalarında tamlanan olarak) “Tutum”, “durum” veya “anlayış” anlamına gelir.
hesap açmak	* (banka) gereğinde çekilmek üzere yatırılan para için işlem yapmak. * birine borçlanma imkânıtanımak, kredi açmak.
hesap cetveli	* Sayılar arasında birçok işlemlerin sonucunu kolayca bulmaya yarayan, iç içe yerleştirilmişve biri diğerinin üzerinde kayan iki parçadan oluşan cetvel.
hesap cüzdanı	* Bir bankada hesabı olanlara verilen, yatırılan ve çekilen paraların yazılmasına yarayan defter.
hesap çıkarmak	* alacakla vereceği kâğıt üzerinde karşılaştırmak.
hesap etmek	* bir işin kazancıyla giderini karşılaştırarak bir sonuca varmak. * düşünmek, tasarlamak.
hesap etmek, kitap etmek	* bütün ayrıntılarıyla düşünmek.
hesap görmek	* alacakla vereceği karşılaştırıp ödeşmek.
hesap günü	* Kıyamet günü.
hesap işi	* Bir tür el işlemesi. * Hesabını bilme, hesap kitabını iyi yapma.
hesap kitap	* Hesap sonunda, düşünüp taşındıktan sonra.
hesap kitap yapmak (veya etmek)	* ayrıntılarıyla hesap edip düşünmek.
hesap özeti	* Hesap sahiplerinin hesabına yatan ve söz konusu hesaptan çekilen miktarların dökümünü gösteren cetvel.
hesap sormak	* bir konuda açıklama ve savunma istemek, sorumlu tutmak. * birini, birilerini yöntem veya yasa dışıdavranışlarından dolayısorguya çekmek.
hesap tutmak	* alışverişle ilgili sayıları bir yere yazmak.
hesap uzmanı	* Vergi yükümlülerinin dosyalarını incelemekle görevli Maliye Bakanlığına bağlıyetkili.
hesap vermek (veya hesabınıvermek)	* bir işin sorumluluğunu yüklenmek. * herhangi bir davranışın sebebini açıklamak, anlatmak.
hesapça	* Hesaba göre, hesaba uygun olarak, tahminî.
hesapçı	* Hesabını iyi bilen, tutumlu. * Çıkarınıkollayan, davranışlarını buna göre düzenleyen (kimse).
hesaplama	* Hesaplamak işi.

14 Mart 2021

Türkçe Sözlük H Sayfa 39

hesaplamak	* Hesap işlemini yapmak, hesap etmek. * Bir şeyi, bir durumu ayrıntılı bir biçimde düşünmek, hesap etmek.
hesaplamak kitaplamak	* ayrıntılarıyla hesap edip düşünmek.
hesaplanış	* Hesaplanmak işi veya biçimi.
hesaplanma	* Hesaplanmak işi.
hesaplanmak	* Hesap edilmek.
hesaplaşma	* Hesaplaşmak işi.
hesaplaşmak	* Birbirindeki alacakla vereceğin hesabınıyapmak. * Karşılıklı olarak kozlarınıpaylaşmak. * Bir şeyin olumlu veya olumsuz yönlerini düşünürek, tartışarak bir yargıya varmak.
hesaplatma	* Hesaplatmak işi.
hesaplatmak	* Hesap ettirmek.
hesaplayış	* Hesaplamak işi veya biçimi.
hesaplı	* Satın alınabilen, bütçeye uygun, ekonomik. * Parasınıölçülü harcayan, tutumlu. * Ayrıntılarıyla düşünülüp tasarlanmış, plânlı, rasyonel. * Ölçülü davranan, ölçülü.
hesaplı hareket etmek	* ölçülü davranmak.
hesaplı orun	* Ekonomik mevki.
hesaplıca	* Hesaplı(bir biçimde).
hesapsız	* Hesabıtutulmayan. * Sayılamayacak kadar çok olan. * Önceden iyi düşünülmemiş, sonu belli olmayan. * Ölçüsüz, tutumsuz, savruk, müsrif.
hesapsız kitapsız	* Deftere geçirmeden veya belgeye bağlamadan. * Sorumsuz, ölçüsüz.
hesapsızca	* Hesapsız (bir biçimde).
hesapsızlık	* Hesapsız olma durumu veya hesapsızca davranış.
hesapta olmamak	* daha önce düşünülen şeylerin dışında olmak.
hesaptan düşmek	* hesaptan, borçtan, alacaktan indirmek, çıkarmak.
heterogen	* Bkz. heterojen.
heterojen	* Ayrıcinsten.
heterotrof	* Dış beslenen.
heterotrofi	* Dış beslenme.
hevenk	* Bir ipe geçirilmişveya birbirine bağlanmışyaşyemişveya sebze bağı.
hevenkleşme	* Hevenkleşmek biçimi veya durumu.
hevenkleşmek	* Hevenk durumuna gelmek.
heves	* İstek, eğilim, arzu, şevk. * Gelip geçici istek.
heves etmek	* bir şeye karşı istek duymak, eğilimli olmak.
hevesi kalmamak	* şevki kırılmak, isteği kalmamak.
hevesi kursağında (veya içinde) kalmak	* istediği, imrendiği şeyi elde edememek.
hevesine düşmek	* kuvvetle istemek.
hevesini almak	* istediği, imrendiği şeyi elde ederek ona doymak.
hevesini kırmak	* isteklerini, düşüncelerini engellemek. * zevki kaçmak, hevesi kalmamak, şevki kırılmak.
heveskâr	* Hevesli, amatör.
heveskârlık	* Hevesli olma durumu.
hevesleniş	* Heveslenmek işi veya biçimi.
heveslenme	* Heveslenmek işi.
heveslenmek	* İsteklenmek, heves etmek, çok istemek, eğilim duymak.
hevesli	* Bir şeye veya bir işe istek duyan veya merak sarmışolan, istekli. * Bir sanatımeslek edinmeksizin yalnız zevk için yapan kimse, özengen, amatör.
heveslisi	* çok isteklisi.
hevessiz	* Hevesi olmayan, istek duymayan.
hey	* Seslenmek veya ilgi ve dikkat çekmek için söylenir. * Sitem, yakınma, azar, beğenme gibi çeşitli duygular anlatan cümlelerde de kullanılır.
hey gidi (hey)	* çeşitli duygularıpekiştirir veya özlem ve acınma bildirir.
heyamola	* Gemicilerin veya işçilerin birlikte bir şey çekerken “haydi çek, gayret” anlamında bir ağızdan yüksek sesle ve makamla söyledikleri söz.
heyamola ile	* bir işin ancak büyük güçlüklere katlanılarak ve birçok kişinin yardımıyla yapılabileceğini anlatır.
heybe	* Binek hayvanının eyeri üzerine geçirilen veya omuzda taşınan, içine öteberi koymaya yarayan, kilim veya halıdan yapılmışiki gözlü torba. * Sapı omuza geçirilebilen tek gözlü bir tür çanta.
heybeci	* Heybe yapan veya satan (kimse).
heybet	* Korku ve saygıuyandıran görünüş, mehabet. * Büyüklük, ululuk, azamet.
heybetli	* Görünüşü korku ve saygıuyandıran. * Büyük, ulu, azametli.

14 Mart 2021