Чӑвашла Босни Куҫар

Чӑвашла куҫару, чӑваш транслитерацийӗ пекех паллӑ, - чӑвашла хутшӑнма усӑ куракан ятарлӑ куҫару форми. Ҫак чӗлхе Раҫҫейпе Украинӑн хӑш-пӗр районӗсенче пурӑнакан чӑваш халӑхӗшӗн тӑван чӗлхе пулса тӑрать. Ку вӑл тӗрӗк чӗлхисенчен пӗри, унта миллион ытла ҫын калаҫать, куҫару валли кирлӗ чӗлхе тӑвать.

Чӑваш чӗлхинчен е ун ҫине тӗрӗс куҫарас тесен транслитерацин кӑткӑс формисене пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ чӑваш алфавит латин алфавитӗнчен уйрӑлса тӑнипе ҫыхӑннӑ, вӑл ытларах европӑри чӗлхесемшӗн усӑ курать. Ҫавна пула Кириллла саспаллисемпе ҫырнӑ Сӑмахсем, А, Б, К, У, вӗсен латинла эквиваленчӗсене улӑштармалла, вулакана ӑнланмалла пултӑр.

Чӑвашла куҫару процесӗ темиҫе тапхӑра кӗртет. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн пуҫламӑш чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхене те лайӑх пӗлмелле. Вӗсен предложени тытӑмне, пуҫламӑш чӗлхе пӗлтерӗшне тата калӑпӑшне ӑнланмалла. Унтан вӗсем ҫакна тӗллевлӗ чӗлхепе тӗрӗс калама пултараҫҫӗ, тӗллевлӗ чӗлхе сӗнӗвӗсен грамматика правилисемпе структурине шута илсе.

Куҫару пӗтсен тӑлмачӑн куҫарнӑ версипе оригиналлӑ текста тӗплӗн танлаштармалла. Ку куҫару тӗп-тӗрӗс те тӗп-тӗрӗс пӗлтерессе шантарать. Тӑлмачӑ та, кирек мӗнле культурӑллӑ ссылкӑсене тата жаргонла сӑмахсене куҫарнине тӗрӗслес тесе, малашнехи тӗрӗслевсемшӗн яваплӑ.

Чӑваш чӗлхине вӗренес текенсемшӗн онлайн университетсенче те юрӑхлӑ тӗрлӗ курс пур. Анчах та чӗлхене вӗренни чӑвашла тӗплӗ куҫарӑва тивӗҫтерейменнине ӑнланни пӗлтерӗшлӗ. Транслитаци йӗркине нумай ҫул хушши практикӑра тата хӑйсене шеллемесӗр ӗҫленипе ҫеҫ алла илме пулать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, чӑвашла куҫару - питӗ кирлӗ хӑнӑху, эсир чӑваш халӑхӗпе хутшӑнас тетӗр пулсан, ӑна алла илмелле. Тӗрӗс майсемпе пӗлӳсем вӑхӑтӗнче ку вӑхӑт нумай йышӑнма пултарать, анчах усӑ кӳме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӑвашла калаҫаҫҫӗ?

Чӑвашла ытларах Раҫҫей Чӑваш Республикинче, ҫавӑн пекех Раҫҫейри, Тутарстанри Тата Удмуртири хӑш-пӗр районсенче, Ҫавӑн пекех Казахстанра Тата Украинӑра калаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи историйӗ мӗнле?

Чӑваш чӗлхи - Раҫҫей Федерацийӗнче 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫакан тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен хӑяр турачӗн пӗртен-пӗр представителӗ. Ку чӗлхепе историсем ытларах раҫҫей Атӑлҫи тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Республики пулса тӑракан районсенче калаҫнӑ.
Чӑваш чӗлхин документлӑ историне 13 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать, ҫитменнине чи ир асӑннисене 14-15 ӗмӗр алҫырӑвӗсенче тупнӑ. Ҫак алҫырусенчен нумайӑшӗ чӗлхе вӑхӑт иртнӗҫемӗн чылай улшӑнусем тӳснине ҫирӗплетсе параҫҫӗ. 15 ӗмӗрте чӑваш чӗлхи кӳршӗри тутар чӗлхипе ылтӑн Ордӑн вӑйлӑ витӗмӗпе пулнӑ, ӑна старотатар алфавитӗпе ҫырнӑ.
18-мӗш ӗмӗрте чӑваш алфавитне вырӑс ученӑйӗ Семен Ремезов тунӑ, вӑл ӑна кириллицӑра никӗсленӗ. Ҫак ҫӗнӗ алфавитпа 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пӗрремӗш пичетленӗ чӑваш кӗнекисене тума усӑ курнӑ. 19 ӗмӗр вӗҫнелле чӑваш чӗлхине Раҫҫей империйӗн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ, ҫак тапхӑрта тӗрлӗ литература произведенийӗсем йӗркеленӗ.
Чӑвашла пирӗн кунсенче те калаҫаҫҫӗ, Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкулсенче те вӗрентеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех раҫҫейре те, ют ҫӗршывсенче те чӗлхене упрас тата сарас енӗпе хастар вӑй хураҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Михаил Васильевич Яковлев - чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, чӑваш чӗлхин пӗрремӗш комплекслӑ грамматикине туса хатӗрленӗ.
2. Яков Костюков-лингвист тата Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, нумай ӗҫ редакциленипе тата пичетленипе чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
3. Николай Зиберов - латинла графикӑна чӑвашла кӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывни.
4. Василий Песков – 1904 ҫулта чӑваш чӗлхипе пӗрремӗш шкул учебникӗ туса хунӑ педагог.
5. Олег Бессонов – чӑваш чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ хальхи стандартлӑ чӑваш чӗлхине туса хатӗрлес тӗлӗшпе витӗмлӗ фигура.

Чӑваш чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисен ҫемйине тивет. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсем тӗп сӑмах ҫумне темиҫе приставкӑсемпе суффикс хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол, пуплевӗшсен ӑшӗнчи сӑмахсен ирӗклӗ йӗркипе. Чӗрчунсем икӗ пая пайланаҫҫӗ, число, падеж тата паллӑ тума класс суффиксӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Глаголсем тивӗҫлӗ сӗнӳсемпе килӗшеҫҫӗ те вӑхӑтпа анспекта кура вырнаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Алфавит, произведени тата база грамматики йышши чӗлхе никӗсӗсене вӗренме тытӑнӑр. Онлайн-ресурссем пур ун пеккисем. Chuvash.org е Chuvash.eu ку сире пулӑшма пултарать.
2. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе тата сӗнӳ тӗслӗхӗсемпе усӑ курӑр, калаҫу сӑмахӗсен тата пуплевсен никӗсне хӑвӑрт туса хурӑр. Радиопрограммӑсене итлӗр те чӑвашла фильмсемпе телеграммӑсене пӑхӑр. Таркӑнрах пулас тата унта хӑвна хӑтлӑрах туйас тесе, чӗлхене вӗренӗр.
3. Эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе, е хӑвӑрпа, е онлайн-форумсенче мӗн вӗреннине практиклӗр. Ку сире вырӑнти нюанссене тупса культура ҫинчен кӑтарту илме пулӑшӗ.
4. Хӑвӑрӑн словарь запасне тата грамматикӑна лайӑхлатас тесе кӗнекесемпе хаҫатсене чӑвашла вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах вулатӑр, сирӗн ӑнлану тата грамматика ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулӗ.
5. Юлашкинчен, чӑвашла текстсем ҫырнӑ пек ӗҫ-хӗл тӗсӗсемпе вӗрентме, чӑваш онлайн-форумӗсене хутшӑнма тата экзаменсене хатӗрленме хушӑр. Ку сире чӗлхене ҫирӗп тытма пулӑшать.

Эсир босни чӗлхинчен тӗрӗс те шанчӑклӑ тӑлмач шыратӑр-и? Куҫару компанийӗсем ҫавӑн чухлӗ чухне хӑш вариант лайӑххине пӗлме йывӑр пулать. Ҫак руководство сире хӑвӑр проект валли босни чӗлхине куҫарма юрӑхлӑ поставщик тупма пулӑшать.

Профессиллӗ тӑлмача шыранӑ чухне унӑн босни чӗлхипе проектсем тӑвас опыт пуррине ӗненмелле. Босни тӑлмачӗн чӗлхине лайӑх пӗлмелле, культурӑллӑ пӗлӳ тата ҫырӑвӑн тӗрлӗ стилӗсемпе ӗҫлеме пӗлмелле. Куҫару пулӑшӑвӗсемпе усӑ курнӑ чухне вӗсем босни чӗлхин спецификине – сӑмахран, боснире Тата Герцеговинӑра тӗл пулакан тӗрлӗ диалекта-ӑнланнине ӗненни яланах лайӑхрах.

Боснилийскинчен ытти чӗлхесем ҫине куҫарнӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнса тӑрать, мӗншӗн тесен нюанссем нумай, вӗсене тӗрӗс каласа памалла. Лайӑх босни тӑлмачӗ, оригиналлӑ текста тӗп-тӗрӗс куҫарнине шантарса, идиоматиллӗ сӑмахсемпе лингвистикӑллӑ сӑмахсене ӑнкарса илме пултарать. Тӗп-тӗрӗс пурнӑҫлас тесен, пахалӑха гарантилеме пултаракан сервис шырӑр.

Вӑхӑтра илсе ҫитерни те босни чӗлхине куҫаракансен поставщикне суйланӑ чухне тӗп вырӑн шутланать. Кашни чӗлхе проектне пурнӑҫламалли сроксене тӗрӗслемелле тата вӑл мӗнле хӑвӑрт вӗҫленме пултарнине хакламалла. Куҫарнӑ документа пӗр паллӑ кун тӗлне илсе ҫитерес тӗлӗшпе компани хӑй ҫине обязательствӑсем илме пултараймасть пулсан, урӑх ҫӗрте шырани вырӑнлӑ.

Юлашкинчен, куҫару пулӑшӑвӗсен хакне шута илмелле. Босни тӑлмачне суйланӑ чухне унӑн хакӗ пӗртен-пӗр фактор пулмалла мар пулин те, эсир хакпа пахалӑха лайӑх шайлаштарнине пӗлес тесе, ӑна магазинсем тӑрӑх шыраса пӑхни вырӑнлӑ. Куҫару хакӗ документӑн калӑпӑшӗпе кӑткӑслӑхне, ҫавӑн пекех чӗлхе мӑшӑрӗн калӑпӑшне кура варьциленме пултарать.

Босни куҫарӑвӗн пулӑшӑвне тӗплӗн тишкернӗ хыҫҫӑн эсир шанчӑклӑ та авторитетлӑ поставщик тупма пултаратӑр. Юрӑхлӑ тӑлмача суйласа илсен, эсир вӑл пысӑк пахалӑх докуменчӗсене вӑхӑтра тата хакпа илсе килессе шанма пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче босни чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Босни чӗлхипе ытларах Босни тата Герцеговинӑра калаҫаҫҫӗ, Анчах Серби, Черногори, Хорвати тата ытти ҫӗршывсенче те ҫавӑн пекех калаҫаҫҫӗ.

Босни чӗлхин историйӗ мӗнле?

Босни чӗлхин историлле тымарӗсем (босни, босни, босанчицкий е сербохорватский) кӑткӑс та нумай енлӗ. Ку чӗлхе-кӑнтӑр славян чӗлхисем, хорват тата серб чӗлхисем евӗрлӗ. Вӑл вӑтам ӗмӗрсенчи босни христианӗсем ҫак районта каланӑ вӑтам ӗмӗрти балкан чӗлхине тымарӗпех кӗрсе каять. 20 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче хӑй тӗллӗн чӗлхе пуличченех чӗлхе майӗпен аталаннӑ.
19-мӗш ӗмӗрте Хорватипе Сербири лингвистсем регионӑн кӑнтӑрти славян чӗлхисемшӗн пуриншӗн те пӗр ҫыру ҫырас тӗлӗшпе пӗрле ӗҫленӗ, анчах хӑш-пӗрисем: ҫавна пула виҫӗ чӗлхе те сербохорват чӗлхин диалекчӗсем шутланнӑ, теҫҫӗ.
1980-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче тата 1990-мӗш ҫулсен пуҫламӑшӗнче Боснипе Герцеговина Югославирен никама пӑхӑнманни ҫинчен пӗлтернӗ. Ку "босни чӗлхин"концепцине ҫуратнӑ босни ҫыннисем хушшинче национализм чӑмпӑлтатни патне илсе ҫитерчӗ. Ку чӗлхене араб, тӗрӗк тата ытти чӗлхесенчен илнӗ ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене хута янипе йӗркеленӗ.
Паян босни чӗлхине босни тата Герцеговинӑра официаллӑ чӗлхепе йышӑннӑ, шкулсенче вӗрентеҫҫӗ, ҫавӑн пекех халӑх хушшинче анлӑ сарӑлнӑ. Босни чӗлхин стандартлӑ уйрӑмлӑхӗсем ҫумне тата ҫӗршывӑн паллӑ регионӗсенче: штокав тата кайкав чӗлхисем текен икӗ босни чӗлхи пур.

Босни чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Матия Дивкович (15 ӗмӗр) – хорват гуманисчӗ тата полиглот, пӗрремӗш паллӑ босни словарӗн авторӗ.
2. Павао Риттер Витезович (17 ӗмӗр) – хорват писателӗ, ӑна босни чӗлхи стандартизацине унӑн "славянла иллири чӗлхи мӗнле пулса ӳсни тата ӳсни ҫинчен Калакан Трактат" кӗнекинче ҫырса хураҫҫӗ.
3. Франьо Раки (19 ӗмӗр) – хорват историкӗ, филолог тата славист, босни чӗлхипе культура енӗпе темиҫе ӗҫ авторӗ.
4. Андрий Качич Миосич (19 ӗмӗр) – хорват поэчӗ, прозаик тата драматург, хальхи босни литературине аталантарас ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
5. Август Чезарец (20 ӗмӗр) – хорват поэчӗ, писатель, лингвист, редактор тата издатель, босни чӗлхипе культури ҫинчен ҫырнӑ нумай статьясемпе кӗнекесен авторӗ.

Босни чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Босни чӗлхи-кӑнтӑрти славян чӗлхи, вӑл хорват тата серб чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Вӑл хорватски те, сербски те фонологи системи пекех, анчах уҫӑ сасӑсенче хӑш-пӗр уйрӑмлӑхсем пур. Босниский босни тата Герцеговинӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать, унпа та Черногорире, Сербире тата Хорватире калаҫаҫҫӗ. Унӑн грамматикине ытларах икӗ тӗп диалектпа никӗсленӗ: хӗвелтухӑҫ герцеговинӑпа истори диалекчӗпе штокманӑн хӗвеланӑҫ диалекчӗпе. Босни чӗлхин грамматика структури пулас, иртнӗ тата хальхи событисене палӑртма усӑ куракан вӑхӑтсен пӗлтерӗшлӗ, глаголсен пӗрлешӗвне тата кӑткӑс системине кӗртет.

Босни чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Официаллӑ учебник е ытти материалсем илетӗр. Босни чӗлхине вӗренмелли учебник е вӗренӳ материалӗсене шырӑр. Ҫак материалсем, яланхи пекех, босни чӗлхине вӗренмелли комплекслӑ, тытӑмлӑ майсене тивӗҫтереҫҫӗ.
2. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр. Duolingo, LiveMocha Тата Memrise йышши босни чӗлхине вӗренме пулӑшакан тӳлевсӗр уроксемпе мероприятисем нумай. Кунсӑр пуҫне сире практикацилеме пулӑшакан видео тата юрӑсем те нумай тупма пулать.
3. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе сывпуллашӑр. Эсир кама та пулин босни чӗлхипе калаҫакана пӗлетӗр пулсан, вӑл хӑйӗн чӗлхисене хӑйрама питӗ лайӑх май! Ҫак чӗлхене хӑнӑхас тесе, вӗсемпе май килнӗ таран час-часах калаҫма тӑрӑшӑр.
4. Босни фильмӗсемпе телекуравне пӑхӑр. Босни фильмӗсемпе телешоу просмотрне пӑхса тухиччен вӑхӑт ирттер-чӗлхене лайӑхлатмалли чи хӑвӑрт меслетсенчен пӗри. Мӗнле пулсан та сӑмах ҫаврӑнӑшӗпе ҫӗнӗ запасне асӑрхӑр.
5. Мотивацие упрӑр. Чӗлхене вӗренни-ҫулҫӳревпе процесс. Хӑвӑр умма реализмлӑ тӗллевсем лартса, пӗр-пӗр рубежа ҫитсен хӑвӑра тивӗҫлипе тивӗҫтерсе тата вӗренӳ вӑхӑтӗнче киленӳ илме тӑрӑшса, мотивацие упрама тӑрӑшӑр.