Чӑвашла Галис Куҫар

Чӑвашла куҫару, чӑваш транслитерацийӗ пекех паллӑ, - чӑвашла хутшӑнма усӑ куракан ятарлӑ куҫару форми. Ҫак чӗлхе Раҫҫейпе Украинӑн хӑш-пӗр районӗсенче пурӑнакан чӑваш халӑхӗшӗн тӑван чӗлхе пулса тӑрать. Ку вӑл тӗрӗк чӗлхисенчен пӗри, унта миллион ытла ҫын калаҫать, куҫару валли кирлӗ чӗлхе тӑвать.

Чӑваш чӗлхинчен е ун ҫине тӗрӗс куҫарас тесен транслитерацин кӑткӑс формисене пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ чӑваш алфавит латин алфавитӗнчен уйрӑлса тӑнипе ҫыхӑннӑ, вӑл ытларах европӑри чӗлхесемшӗн усӑ курать. Ҫавна пула Кириллла саспаллисемпе ҫырнӑ Сӑмахсем, А, Б, К, У, вӗсен латинла эквиваленчӗсене улӑштармалла, вулакана ӑнланмалла пултӑр.

Чӑвашла куҫару процесӗ темиҫе тапхӑра кӗртет. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн пуҫламӑш чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхене те лайӑх пӗлмелле. Вӗсен предложени тытӑмне, пуҫламӑш чӗлхе пӗлтерӗшне тата калӑпӑшне ӑнланмалла. Унтан вӗсем ҫакна тӗллевлӗ чӗлхепе тӗрӗс калама пултараҫҫӗ, тӗллевлӗ чӗлхе сӗнӗвӗсен грамматика правилисемпе структурине шута илсе.

Куҫару пӗтсен тӑлмачӑн куҫарнӑ версипе оригиналлӑ текста тӗплӗн танлаштармалла. Ку куҫару тӗп-тӗрӗс те тӗп-тӗрӗс пӗлтерессе шантарать. Тӑлмачӑ та, кирек мӗнле культурӑллӑ ссылкӑсене тата жаргонла сӑмахсене куҫарнине тӗрӗслес тесе, малашнехи тӗрӗслевсемшӗн яваплӑ.

Чӑваш чӗлхине вӗренес текенсемшӗн онлайн университетсенче те юрӑхлӑ тӗрлӗ курс пур. Анчах та чӗлхене вӗренни чӑвашла тӗплӗ куҫарӑва тивӗҫтерейменнине ӑнланни пӗлтерӗшлӗ. Транслитаци йӗркине нумай ҫул хушши практикӑра тата хӑйсене шеллемесӗр ӗҫленипе ҫеҫ алла илме пулать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, чӑвашла куҫару - питӗ кирлӗ хӑнӑху, эсир чӑваш халӑхӗпе хутшӑнас тетӗр пулсан, ӑна алла илмелле. Тӗрӗс майсемпе пӗлӳсем вӑхӑтӗнче ку вӑхӑт нумай йышӑнма пултарать, анчах усӑ кӳме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӑвашла калаҫаҫҫӗ?

Чӑвашла ытларах Раҫҫей Чӑваш Республикинче, ҫавӑн пекех Раҫҫейри, Тутарстанри Тата Удмуртири хӑш-пӗр районсенче, Ҫавӑн пекех Казахстанра Тата Украинӑра калаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи историйӗ мӗнле?

Чӑваш чӗлхи - Раҫҫей Федерацийӗнче 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫакан тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен хӑяр турачӗн пӗртен-пӗр представителӗ. Ку чӗлхепе историсем ытларах раҫҫей Атӑлҫи тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Республики пулса тӑракан районсенче калаҫнӑ.
Чӑваш чӗлхин документлӑ историне 13 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать, ҫитменнине чи ир асӑннисене 14-15 ӗмӗр алҫырӑвӗсенче тупнӑ. Ҫак алҫырусенчен нумайӑшӗ чӗлхе вӑхӑт иртнӗҫемӗн чылай улшӑнусем тӳснине ҫирӗплетсе параҫҫӗ. 15 ӗмӗрте чӑваш чӗлхи кӳршӗри тутар чӗлхипе ылтӑн Ордӑн вӑйлӑ витӗмӗпе пулнӑ, ӑна старотатар алфавитӗпе ҫырнӑ.
18-мӗш ӗмӗрте чӑваш алфавитне вырӑс ученӑйӗ Семен Ремезов тунӑ, вӑл ӑна кириллицӑра никӗсленӗ. Ҫак ҫӗнӗ алфавитпа 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пӗрремӗш пичетленӗ чӑваш кӗнекисене тума усӑ курнӑ. 19 ӗмӗр вӗҫнелле чӑваш чӗлхине Раҫҫей империйӗн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ, ҫак тапхӑрта тӗрлӗ литература произведенийӗсем йӗркеленӗ.
Чӑвашла пирӗн кунсенче те калаҫаҫҫӗ, Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкулсенче те вӗрентеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех раҫҫейре те, ют ҫӗршывсенче те чӗлхене упрас тата сарас енӗпе хастар вӑй хураҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Михаил Васильевич Яковлев - чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, чӑваш чӗлхин пӗрремӗш комплекслӑ грамматикине туса хатӗрленӗ.
2. Яков Костюков-лингвист тата Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, нумай ӗҫ редакциленипе тата пичетленипе чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
3. Николай Зиберов - латинла графикӑна чӑвашла кӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывни.
4. Василий Песков – 1904 ҫулта чӑваш чӗлхипе пӗрремӗш шкул учебникӗ туса хунӑ педагог.
5. Олег Бессонов – чӑваш чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ хальхи стандартлӑ чӑваш чӗлхине туса хатӗрлес тӗлӗшпе витӗмлӗ фигура.

Чӑваш чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисен ҫемйине тивет. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсем тӗп сӑмах ҫумне темиҫе приставкӑсемпе суффикс хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол, пуплевӗшсен ӑшӗнчи сӑмахсен ирӗклӗ йӗркипе. Чӗрчунсем икӗ пая пайланаҫҫӗ, число, падеж тата паллӑ тума класс суффиксӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Глаголсем тивӗҫлӗ сӗнӳсемпе килӗшеҫҫӗ те вӑхӑтпа анспекта кура вырнаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Алфавит, произведени тата база грамматики йышши чӗлхе никӗсӗсене вӗренме тытӑнӑр. Онлайн-ресурссем пур ун пеккисем. Chuvash.org е Chuvash.eu ку сире пулӑшма пултарать.
2. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе тата сӗнӳ тӗслӗхӗсемпе усӑ курӑр, калаҫу сӑмахӗсен тата пуплевсен никӗсне хӑвӑрт туса хурӑр. Радиопрограммӑсене итлӗр те чӑвашла фильмсемпе телеграммӑсене пӑхӑр. Таркӑнрах пулас тата унта хӑвна хӑтлӑрах туйас тесе, чӗлхене вӗренӗр.
3. Эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе, е хӑвӑрпа, е онлайн-форумсенче мӗн вӗреннине практиклӗр. Ку сире вырӑнти нюанссене тупса культура ҫинчен кӑтарту илме пулӑшӗ.
4. Хӑвӑрӑн словарь запасне тата грамматикӑна лайӑхлатас тесе кӗнекесемпе хаҫатсене чӑвашла вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах вулатӑр, сирӗн ӑнлану тата грамматика ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулӗ.
5. Юлашкинчен, чӑвашла текстсем ҫырнӑ пек ӗҫ-хӗл тӗсӗсемпе вӗрентме, чӑваш онлайн-форумӗсене хутшӑнма тата экзаменсене хатӗрленме хушӑр. Ку сире чӗлхене ҫирӗп тытма пулӑшать.

Галисирен куҫару: уйрӑм ибер чӗлхи Уҫни

Галиси-роман чӗлхи, Испанин Ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ регионӗнчен тата кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ регионӗнчен Галисия ятлӑ Португалирен тата Де Сантьяго (Святой Иаков Ҫӗрӗнчен) ҫуралнӑ. Ун ҫинче Пиреней ҫурутравӗн ытти пайӗсенче галичан-экспатриантсем те калаҫаҫҫӗ. Сантьяго-де-Компостелта пыракан вӑтам ӗмӗрсенчи паломика маршручӗпе тата диалектсемпе ҫыхӑнса тӑнипе галис чӗлхи ӗмӗрсем тӑршшӗпех хӑйне евӗрлӗ культурӑпа тата хӑйне евӗрлӗхпе ассоциленнӗ.

Галиси чӗлхи-галисири культурӑна тивӗҫлипе хаклас текенсемшӗн питӗ кирлӗ чӗлхе, мӗншӗн тесен нумай писательсем, поэтсем тата паллӑ юрӑсем ҫак чӗлхепе ҫырнӑ. Ҫавӑнпа та нумай ҫыншӑн ҫак чӗлхене ӑнланма пултарни пӗтӗм тӗнчипе кирлӗ. Ҫак сӑлтавпа юлашки ҫулсенче галис чӗлхинчен вырӑсла куҫарас ыйту ӳссе пынӑ.

Галисири профессиллӗ куҫаруҫӑсен текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен чӗлхен культурӑллӑ фономне тарӑн пӗлмелле. Вӗсен тӗп концепцисене, сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене тата жаргон терминӗсене идентификацилеме, ҫавӑн пекех куҫару итогӗнче пӗлтерӳсене активлӑ тивӗҫтерме пултармалла.

Галисла документсемпе текстсене йӑлана кӗнӗ пек куҫарни е унран кӑткӑс ӗҫ пулнӑ, час-часах ятарлӑ чӗлхе ӑнланмалла пулнӑ. Анчах та технологисем аталаннӑ май ку чӗлхепе специализациленекен тата этемле те, машина куҫарӑвӗсене те тивӗҫтерекен куҫару службисен йышӗ пысӑклансах пырать.

Пулӑшу паракана суйланӑ чухне галисирен куҫарас опыт пур ҫынна, ҫавӑн пекех чӗлхен тӗрлӗ диалекчӗсене лайӑх пӗлекен ҫынна суйламалла. Професси куҫаруҫисем, яланхи пекех, чӗлхине тарӑн ӑнланаҫҫӗ тата машинӑпа куҫарнинчен шанчӑклӑрах куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен час-часах йӑнӑшсем тӗл пулаҫҫӗ.

Пӗтӗмӗшпе илсен, куҫару пахалӑхлӑ пулӑшу ӗҫӗсем шыранӑ чухне галисирен тӗрӗс те профессиллӗ куҫарусем сӗнме пултаракан шанчӑклӑ поставщика тупас тесен тӗпчев ирттермелле. Ҫапла туса эсир галичансен культурине тата вӗсен уйрӑм чӗлхине тивӗҫлипе хаклама пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче галиси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнчи галисий автономлӑ пӗрлӗхӗнче калаҫакан галисий-роман чӗлхи. Ун ҫинче Испанин Ытти пайӗсенче, ҫавӑн пекех Португалипе Аргентинӑн хӑш-пӗр пайӗсенче иммигрантсен общинисем те калаҫаҫҫӗ.

Галис чӗлхин историйӗ мӗнле?

Галис чӗлхи-Роман чӗлхи, Португалипе тачӑ ҫыхӑннӑ, Ун ҫинче Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнче 2 миллион ытла ҫын калаҫать. Кастилипе Леон христиансен королевствисем хушшинче валеҫнӗ Галисири вӑтам ӗмӗрти королевствӑра вӑл хӑйӗн пуҫламӑшне 12 ӗмӗрте илет. Чӗлхене 19 тата 20 ӗмӗрсенче стандартизаци тата модернизаци процесне кӗртнӗ, ҫавна пула " Галисипе португали Стандартлӑ "е" галисипе португали "официаллӑ стандартлӑ чӗлхе туса хатӗрленӗ. Ку чӗлхене официаллӑ майпа 1982 ҫултанпа испани патшалӑхӗ йышӑннӑ, Вӑл Галисин автономлӑ регионӗнче испанипе официаллӑ наряд пулса тӑрать. Ку чӗлхепе тата темиҫе ҫӗршывра, уйрӑмах Латин Америка ҫӗршывӗсенче, аргентина, Бразили, Уругвай, Мексика тата Венесуэл пеккисем калаҫаҫҫӗ.

Галис чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Розалия де Касторо (1837-1885) галисири чи паллӑ поэтесс шутланать.
2. Рамон Отер Педрайо (1888-1976): писатель, лингвист тата культура деятелӗ, ӑна "галис чӗлхин Ашшӗ"тесе ят панӑ.
3. X Эль Сабио Альфонсо (1221-1284): Кастилипе Леон королӗ, вӑл галиси чӗлхипе текстсем ҫырнӑ, унӑн литература традицине аталантарас тӗлӗшпе пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
4. Мануэль Куррос Энрикес (1851-1906): поэт тата прозаик, ӑна галис чӗлхин хальхи чӗрӗлӗхӗ тесе шутлаҫҫӗ.
5. Мария Виктория Морен (1923-2013): лингвист, хальхи галиси чӗлхипе ҫырнӑ ҫырӑвӑн ҫӗнӗ стандартне туса хатӗрленӗ тата унӑн эволюцийӗпе тӗрлӗ ӗҫ пичетлесе кӑларнӑ.

Галис чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Галис чӗлхин структури испани, каталани тата португали чӗлхисем евӗрлех. Унӑн субъект-глагол-объект сӑмахӗсен йӗрки пур тата иртнӗ, хальхи тата пуласлӑха палӑртма глагол вӑхӑтӗсен наборӗпе усӑ курать. Чӗрчунсен йӑхӗ (арҫын е хӗрарӑм), паллӑ ячӗсем вара вӗсем ҫырса кӑтартакан япаласемпе килӗшсе тӑраҫҫӗ. Икӗ тӗрлӗ чӗлхе пур: хӑйсене мӗнле тытмаллине кӑтартакан тата вӑхӑтне, вырӑнне, хӑвӑртлӑхне тата хисепне палӑртакан ҫынсем. Чӗлхе те нумай местоименисем, сӗнӳсем тата союзсем кӗртет.

Галис чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗп сӑмахсемпе пуплевсене вӗренӗр: тӗп сӑмахсемпе пуплевсене, саламлӑ сӑмахсене, хӑвна ху ӑнланнине, ҫынсемпе паллашнине, ансат калаҫусене ӑнланма Пуҫлӑр.
2. Грамматика правилисене вӗренӗр: эсир никӗссене вӗренсе ҫитсенех грамматикӑлла кӑткӑс правилӑсене, глаголсене, вӑхӑтсене, ссылка туртӑмӗн формисене тата ытти нумай правилӑсене вӗренме тытӑнӑр.
3. Кӗнекесемпе статьясене вулӑр: галиси чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесене Е статьясене Илӗр те вӗсене вуласа тухӑр. Ку чӑнах та сӑмах запасне аталантарма тата сирӗн туйӑмӑра аталантарма пулӑшать.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене итлӗр: галисири подкастсене е видеона итлӗр, фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр е хӑйпе калаҫакан ҫынна тупӑр.
5. Калӑр, калӑр, калӑр: вӗренмелли Чи Лайӑх меслет вӑл-калаҫу сӑмахӗнче май килнӗ таран ытларах усӑ курасси. Пӗр-пӗринпе е пӗчченшерӗн пулсан, хӑвӑр мӗн вӗреннипе, чӑн-чӑн калаҫусемпе усӑ курма хӑтланса пӑхӑр.