Чӑвашла Латыш Куҫар

Чӑвашла куҫару, чӑваш транслитерацийӗ пекех паллӑ, - чӑвашла хутшӑнма усӑ куракан ятарлӑ куҫару форми. Ҫак чӗлхе Раҫҫейпе Украинӑн хӑш-пӗр районӗсенче пурӑнакан чӑваш халӑхӗшӗн тӑван чӗлхе пулса тӑрать. Ку вӑл тӗрӗк чӗлхисенчен пӗри, унта миллион ытла ҫын калаҫать, куҫару валли кирлӗ чӗлхе тӑвать.

Чӑваш чӗлхинчен е ун ҫине тӗрӗс куҫарас тесен транслитерацин кӑткӑс формисене пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ чӑваш алфавит латин алфавитӗнчен уйрӑлса тӑнипе ҫыхӑннӑ, вӑл ытларах европӑри чӗлхесемшӗн усӑ курать. Ҫавна пула Кириллла саспаллисемпе ҫырнӑ Сӑмахсем, А, Б, К, У, вӗсен латинла эквиваленчӗсене улӑштармалла, вулакана ӑнланмалла пултӑр.

Чӑвашла куҫару процесӗ темиҫе тапхӑра кӗртет. Пӗрремӗшӗнчен, тӑлмачӑн пуҫламӑш чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхене те лайӑх пӗлмелле. Вӗсен предложени тытӑмне, пуҫламӑш чӗлхе пӗлтерӗшне тата калӑпӑшне ӑнланмалла. Унтан вӗсем ҫакна тӗллевлӗ чӗлхепе тӗрӗс калама пултараҫҫӗ, тӗллевлӗ чӗлхе сӗнӗвӗсен грамматика правилисемпе структурине шута илсе.

Куҫару пӗтсен тӑлмачӑн куҫарнӑ версипе оригиналлӑ текста тӗплӗн танлаштармалла. Ку куҫару тӗп-тӗрӗс те тӗп-тӗрӗс пӗлтерессе шантарать. Тӑлмачӑ та, кирек мӗнле культурӑллӑ ссылкӑсене тата жаргонла сӑмахсене куҫарнине тӗрӗслес тесе, малашнехи тӗрӗслевсемшӗн яваплӑ.

Чӑваш чӗлхине вӗренес текенсемшӗн онлайн университетсенче те юрӑхлӑ тӗрлӗ курс пур. Анчах та чӗлхене вӗренни чӑвашла тӗплӗ куҫарӑва тивӗҫтерейменнине ӑнланни пӗлтерӗшлӗ. Транслитаци йӗркине нумай ҫул хушши практикӑра тата хӑйсене шеллемесӗр ӗҫленипе ҫеҫ алла илме пулать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, чӑвашла куҫару - питӗ кирлӗ хӑнӑху, эсир чӑваш халӑхӗпе хутшӑнас тетӗр пулсан, ӑна алла илмелле. Тӗрӗс майсемпе пӗлӳсем вӑхӑтӗнче ку вӑхӑт нумай йышӑнма пултарать, анчах усӑ кӳме пултарать.

Хӑш ҫӗршывсенче чӑвашла калаҫаҫҫӗ?

Чӑвашла ытларах Раҫҫей Чӑваш Республикинче, ҫавӑн пекех Раҫҫейри, Тутарстанри Тата Удмуртири хӑш-пӗр районсенче, Ҫавӑн пекех Казахстанра Тата Украинӑра калаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи историйӗ мӗнле?

Чӑваш чӗлхи - Раҫҫей Федерацийӗнче 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫакан тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен хӑяр турачӗн пӗртен-пӗр представителӗ. Ку чӗлхепе историсем ытларах раҫҫей Атӑлҫи тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Республики пулса тӑракан районсенче калаҫнӑ.
Чӑваш чӗлхин документлӑ историне 13 ӗмӗрччен йӗрлесе тупма пулать, ҫитменнине чи ир асӑннисене 14-15 ӗмӗр алҫырӑвӗсенче тупнӑ. Ҫак алҫырусенчен нумайӑшӗ чӗлхе вӑхӑт иртнӗҫемӗн чылай улшӑнусем тӳснине ҫирӗплетсе параҫҫӗ. 15 ӗмӗрте чӑваш чӗлхи кӳршӗри тутар чӗлхипе ылтӑн Ордӑн вӑйлӑ витӗмӗпе пулнӑ, ӑна старотатар алфавитӗпе ҫырнӑ.
18-мӗш ӗмӗрте чӑваш алфавитне вырӑс ученӑйӗ Семен Ремезов тунӑ, вӑл ӑна кириллицӑра никӗсленӗ. Ҫак ҫӗнӗ алфавитпа 19 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пӗрремӗш пичетленӗ чӑваш кӗнекисене тума усӑ курнӑ. 19 ӗмӗр вӗҫнелле чӑваш чӗлхине Раҫҫей империйӗн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ, ҫак тапхӑрта тӗрлӗ литература произведенийӗсем йӗркеленӗ.
Чӑвашла пирӗн кунсенче те калаҫаҫҫӗ, Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри хӑш-пӗр шкулсенче те вӗрентеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех раҫҫейре те, ют ҫӗршывсенче те чӗлхене упрас тата сарас енӗпе хастар вӑй хураҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Михаил Васильевич Яковлев - чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, чӑваш чӗлхин пӗрремӗш комплекслӑ грамматикине туса хатӗрленӗ.
2. Яков Костюков-лингвист тата Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорӗ, нумай ӗҫ редакциленипе тата пичетленипе чӗлхине ҫӗнетес ӗҫе хӑйӗн тӳпе хывнӑскер.
3. Николай Зиберов - латинла графикӑна чӑвашла кӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывни.
4. Василий Песков – 1904 ҫулта чӑваш чӗлхипе пӗрремӗш шкул учебникӗ туса хунӑ педагог.
5. Олег Бессонов – чӑваш чӗлхин тӗрлӗ диалекчӗсене пӗрлештерес тӗлӗшпе ӗҫленӗ хальхи стандартлӑ чӑваш чӗлхине туса хатӗрлес тӗлӗшпе витӗмлӗ фигура.

Чӑваш чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Чӑваш чӗлхи тӗрӗк чӗлхисен ҫемйине тивет. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмахсем тӗп сӑмах ҫумне темиҫе приставкӑсемпе суффикс хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмах йӗрки, яланхи пекех, субъект-глагол, пуплевӗшсен ӑшӗнчи сӑмахсен ирӗклӗ йӗркипе. Чӗрчунсем икӗ пая пайланаҫҫӗ, число, падеж тата паллӑ тума класс суффиксӗсемпе усӑ кураҫҫӗ. Глаголсем тивӗҫлӗ сӗнӳсемпе килӗшеҫҫӗ те вӑхӑтпа анспекта кура вырнаҫаҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Алфавит, произведени тата база грамматики йышши чӗлхе никӗсӗсене вӗренме тытӑнӑр. Онлайн-ресурссем пур ун пеккисем. Chuvash.org е Chuvash.eu ку сире пулӑшма пултарать.
2. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе тата сӗнӳ тӗслӗхӗсемпе усӑ курӑр, калаҫу сӑмахӗсен тата пуплевсен никӗсне хӑвӑрт туса хурӑр. Радиопрограммӑсене итлӗр те чӑвашла фильмсемпе телеграммӑсене пӑхӑр. Таркӑнрах пулас тата унта хӑвна хӑтлӑрах туйас тесе, чӗлхене вӗренӗр.
3. Эсир чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе, е хӑвӑрпа, е онлайн-форумсенче мӗн вӗреннине практиклӗр. Ку сире вырӑнти нюанссене тупса культура ҫинчен кӑтарту илме пулӑшӗ.
4. Хӑвӑрӑн словарь запасне тата грамматикӑна лайӑхлатас тесе кӗнекесемпе хаҫатсене чӑвашла вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах вулатӑр, сирӗн ӑнлану тата грамматика ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах пулӗ.
5. Юлашкинчен, чӑвашла текстсем ҫырнӑ пек ӗҫ-хӗл тӗсӗсемпе вӗрентме, чӑваш онлайн-форумӗсене хутшӑнма тата экзаменсене хатӗрленме хушӑр. Ку сире чӗлхене ҫирӗп тытма пулӑшать.

Латви-Европӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енче Балтика тинӗсӗ хӗрринче вырнаҫнӑ пысӑках мар патшалӑх. Латыш чӗлхи официаллӑ пулсан та ҫӗршывӑн хӑш-пӗр пайӗсенче акӑлчан чӗлхипе анлӑн усӑ кураҫҫӗ тата ӑнланаҫҫӗ. Ҫакна латышла куҫарас тата латвире бизнеспа хутшӑнма пулӑшас ӗҫре нумай ҫыншӑн кирлӗ усӑ курать.

Латышла-балтика турачӗн индоевропейла чӗлхи. Вӑл литовскипе те, кӑштах нимӗҫ чӗлхипе те пӗрпекрех. Латвире ҫӗр ҫул ытла латышла та, вырӑсла та калаҫнӑ. Анчах паян, латвин никама пӑхӑнманлӑхне пула, латышский пӗртен-пӗр официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать.

Латыш чӗлхи латви тулашӗнче анлӑн сарӑлмасть, ҫавӑнпа та нумай организацие латышла документсемпе тата корреспонденципе ӗҫленӗ чухне сертификациленӗ латышла куҫару пулӑшӑвӗ кирлӗ. Латыш чӗлхипе ҫӳрекен профессиллӗ куҫаруҫӑсем кӑткӑс заметкӑсене, документсене тата юридически хутсене латышла акӑлчанла е пачах урӑхла куҫарма пултараҫҫӗ.

Чӗлхе культурипе нюансне тӗп-тӗрӗс тата пахалӑхне тивӗҫтернисӗр пуҫне куҫарнӑ текст оригиналӑн ҫирӗп текстне шантарнине латышла куҫару професси службисем ӑнланаҫҫӗ. Ку вӑл урӑх чӗлхе ҫине куҫарсан пӗлтерӗшлӗ, мӗншӗн тесен малтанхи пӗлтерӗшпе контекта упраса хӑварма пулӑшать.

Латышла куҫару пулӑшӑвӗсене медицина, юридически, техника, литература куҫарӑвӗсемпе веб-сайтсен куҫарӑвӗсем, ҫавӑн пекех программӑна тивӗҫтермелли локализаци кӗртеҫҫӗ. Эсир юридически документсем, компанисен финанс отчечӗсем Тата латвире медицина ҫырӑвӗсем пек конфиденциллӗ документсемпе ҫыхӑннӑ пулсан, сертификациленӗ тӑлмача тара илме сӗнетӗп. Куҫарусен лайӑх латви бюровӗ сирӗн документсене опытлӑ профессионалсем тӗп-тӗрӗс куҫарччӑр тата вӑхӑтра илсе килччӗр тесе тӑрӑшать.

Юлашкинчен ҫакна палӑртмалла: латышла куҫару пулӑшӑвӗ юлашки ҫулсенче ытларах та ытларах пӗлтерӗшлӗ пулса пырать, мӗншӗн тесен ҫӗршывсем хушшинче тӗрӗс хутшӑнас тата пӗр-пӗрне ӑнланас кӑмӑл ӳссе пырать. Латыш чӗлхипе профессилле куҫаруҫӑсем пурри бизнесшӑн та, латвире ҫӳрес е пурӑнас текенсемшӗн те меллӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче латышла калаҫаҫҫӗ?

Латыш чӗлхи латвин официаллӑ чӗлхи шутланать, унпа пӗрлех Эстони, Россия, Казахстан тата Украинӑн хӑш-пӗр пайӗсенче те калаҫаҫҫӗ.

Латыш чӗлхин историйӗ мӗнле?

Латыш чӗлхи-балтика чӗлхисен турачӗсемпе ҫыхӑннӑ индоевропей чӗлхи. Унпа латви регионӗнче пин ҫул ытла калаҫаҫҫӗ, вӑл ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑрать.
Латыш чӗлхине асӑнни 16 ӗмӗре кӗрет, ҫав чӗлхен элеменчӗсем Мартин Лютер Библие куҫарнӑ пек текстсенче пулаҫҫӗ. 18 ӗмӗртен пуҫласа латыш чӗлхи шкул вӗрентӗвӗн тӗрлӗ тапхӑрӗнче усӑ курнӑ, 1822 ҫулта ку чӗлхепе пӗрремӗш хаҫат пичетленсе тухнӑ.
19-мӗшпе 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче латыш чӗлхи чӗлхе реформин пахалӑхне лайӑхлатас тата унӑн словарь запасне европӑри ытти чӗлхесенчен илнӗ сӑмахсемпе пуянлатас тапхӑра тӳссе ирттернӗ. Независимость илнӗ хыҫҫӑн латыш чӗлхине 1989 ҫулта латвин официаллӑ чӗлхи тесе пӗлтернӗ.
Латыш чӗлхипе Латвире 1,4 миллиона яхӑн ҫын калаҫнисӗр пуҫне Вӑл Раҫҫей, Австрали, Пӗрлешӳллӗ Королевство, Канада, Пӗрлешӳллӗ Штатсемпе Германи пек ҫӗршывсенче те усӑ курать.

Латыш чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Кришьянис Баронс (1835-1923) - латыш фольклорисчӗ, лингвист тата филолог, ӑна хальхи латыш чӗлхин стандартизацийӗ тесе шутлаҫҫӗ.
2. Янис Эндзелинс (1860-1933) - паллӑ латыш филологӗ, ӑна латыш чӗлхин грамматика тытӑмне йӗркелесси тесе шутлаҫҫӗ.
3. Андрейс Элитис (1886-1942) - лингвистика тухтӑрӗн степеньне илнӗ пӗрремӗш латыш латыш орфографине кодификацилес тӗлӗшпе пысӑк вырӑн йышӑнчӗ.
4. Август Деглавс (1893-1972) - латышсен паллӑ писателӗпе поэчӗ, латыш культурине упраса хӑварас ӗҫре тӗп вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
5. Валдис Муктупавелс (1910-1986) - латышри паллӑ лингвист, вӑл хальхи латыш чӗлхипе правописани правилисен тытӑмӗнчи тӗп архитекторсенчен пӗри пулнӑ.

Латыш чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Латыш чӗлхин структури вӑл - ытти балтика чӗлхисем евӗрлӗ, литовскипе авалхи русси чӗлхисем пек флективлӑ чӗлхе. Вӑл глаголсемпе структура элеменчӗсен, ӑру, числапа падеж йышши чӗрчунсен туртӑмӗсен кӑткӑс системи пур. Латыш чӗлхине те килӗшӳллӗ, акцентрацилемелли тата сас-чӗве улӑштармалли градацисем пысӑк шайпа ҫирӗплетсе параҫҫӗ. Синтаксиса илес пулсан, латыш чӗлхи SVO (Субъект-глагол-объект) йӗркипе пырать.

Латыш чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1.Тӗп никӗссене тӗпчеме тытӑнӑр: фонетика алфавитӗпе, база произведенийӗпе (канашсем кунта) тата грамматикӑн тӗп никӗсӗсемпе (хушма канашсем кунта) паллашма пуҫлӑр.
2.Учебник тупӑр: сире латыш чӗлхине вӗренме пулӑшакан темиҫе учебник Тупма Пулать; ку грамматикӑна, ҫырусемпе пӗрлехи пуплевсене ӑнланма питӗ лайӑх. Темиҫе рекомендаци кӗнеки - "Латыш чӗлхи Никӗсӗсем"," латыш чӗлхи: тӗп грамматика "тата" кунне 10 минут хушшинче латыш чӗлхине Вӗренӗр".
3.Курс витӗр тухӑр: курс ҫине Ҫырӑнӑр е хӑвӑра калаҫу сӑмахӗнче тата чӗлхене итлеме пулӑшакан репетитор йышӑнӑр. Нумай университетсем, шкулсем тата уйрӑм репетиторсем латышла занятисем тата уйрӑм уроксем сӗнеҫҫӗ.
4.Латыш музыкине итлӗр те латви телекуравне пӑхӑр: латыш чӗлхипе музыка Итлени сире чӗлхе музыкаллӑхӗпе кӗвӗ паттернисене ӑнланма пулӑшать. Латвири телепередачӑсемпе фильмсене пӑхса тухни сире латвири культурӑпа паллаштарма пултарать.
5.Калаҫура практикӑра усӑ курӑр: эсир никӗссене алла илсенех чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма хӑтланса пӑхӑр. Сирӗнпе юнашар латыш чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекенсем ҫук пулсан, Пӗтӗм тӗнчери партнерсемпе практикӑра Усӑ курма Tandem е Speaky пек приложенисемпе усӑ курӑр.