Якут Кокымшо тӱнямбал Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Те босний йылме гыч чын да ӱшанле кусарышым кычалыда? Кусарыме компаний-влакын чотыштым могай вариант эн сайлан шотлымым палаш йӧсӧ лиеш. Теве вуйлатымаш, тиде вуйлатымаш тендан проектланда босний йылмыш кусарымашым муаш полша.

Профессионал кусарышым кычалме годым рашемдаш кӱлеш: тудын босний йылме дене возымо проект-влак дене паша опытшо уло. Босний кусарыше тӱрлӧ стиль дене пашам ышташ, культур шинчымашан да моштымашан йылме дене сайын пайдаланышаш. Возымо кусарыме суаплыкым кучылтмо годым нуно босний ден Герцеговиныште вашлийше тӱрлӧ диалект – Влакын специалистыштым умылат, мутлан.

Босний гыч кеч-могай моло йылмыш кусарыме годым сравоч значениян, лач чын каласаш кӱлеш, нюанс шуко уло. Сай босний кусарыше оҥай текстын идиоматике ойсавыртышым да лингвистике ойыртемым, шкешотан текстым чын кусарымым пален налын кертеш. Чынлыклан йӧным ышташ, сервисым кычал ончыза, тудо сайлыклан гарантийым пуэн кертеш.

Жапыште намиен пуымаш тыгак босний йылмыш кусарыше-влакым ойырен налме годым приоритетлан шотлалтеш. Кажне йылме проектым шуктымо жапым тергаш да тудо вашке мучашлалт кертеш манын аклымашым налаш кӱлеш. Компаний раш пале кечылан кусарыме документым кондымо шотышто сӧрыкым вес вере кычал огеш керт гын.

Пытартышлан кусарыме суаплыкын акшым шотыш налаш кӱлеш. Акым босний кусарышым ойырен налме годым ик фактор гына лийшаш огыл гынат, рашемдаш манын, кевыт-влак еда кычалза. Кусарыме ак документын кугытшо да нелылыкше, тыгак йылме мужыр-влакын кугытшо шот дене варьклалт кертеш.

Босний кусарымашын суаплыкшым сайын шымлен, те ӱшанле да авторитетан поставщикым муын кертыда, тудыжо тендан требованийда дене келшен толеш. Келшыше кусарышым ойырен налмеке, те ӱшандарен кертыда: тудо документым кӱкшӧ качестван документым жап да ак дене шукта.

Могай эллаште босний йылме дене ойлат?

Босний йылме Дене утларакшым Босний ден Герцеговиныште ойлат, но тушто тыгак Сербийын, Черногорийын, Хорваторийын да моло пошкудо эллаште ойлат.

Босний йылмын историйже могай?

Босний йылмын исторический вожшо (тыгак босний, босанчецкий але серборватский) шуко шӧрынан да шуко шӧрынан. Тиде йылме пошкудо йылме гай кечывалвел славянский, хорватский да сербский. Тудо кокла курымласе тиде районышто кокла курымласе босний христиан-влак мутланыме кокла курымласе вож дене балкан йылмыш кая. 20 курым тӱҥалтыште шкевуя ойлыдымо йылме эркын-эркын вияҥын.
19 курымышто хорватий ден Сербий гыч лингвист-влак регионысо чыла южнославян йылме-влаклан ик возымо письмам ыштыме нерген пырля пашам ыштеныт, но южышт пеҥгыдемдат: кум йылмын лектышыже почеш серборватский семынак палыме ик йылмын диалектшылан шотлалташ тӱҥалыныт.
1980-х ий тӱҥалтыште Босний ден Герцеговина югославий деч эрыкан лийын шогеныт. Тиде босний калык коклаште национализм вашпижмашке конден, тидыже "босний йылме"концепцийым ыштен. Тиде йылме араб, турко да моло йылме гыч налме у мут ден фразе-влакым пуртымо дене ышталтын.
Таче босний йылме Босний ден Герцеговиныште официал йылме дене шотлымо да школлаште туныкталтеш, тыгак калык коклаште кумдан шарлен. Босний йылмын стандартлан келыштаралташ, тыгак босний йылмын кок типше уло,туштыжо элын регионыштыжо палемдыме: штавский ден кайкавский.

Кӧ босний йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Матий Дивикович (15 курым) – хор гуманист ден полиглот, икымше палыме босний мутерын авторжо.
2. Павао Риттер Витезович (17 курым) – босний йылмын "кушеч лиймыже да вияҥмыже нерген"Книгаштыже босний йылмын стандартизацийжым" Хорват писатель " воза.
3. Франко Рак-влак (19 курым) – хорваторий, филолог да славист, босний йылме да культур шотышто икмыняр пашам автор.
4. Андрий Учичич Мичи (19 курым) – хор поэт, прозаик да драматург, кызытсе босний литературым вияҥдымашке шке надырым пыштыше.
5. Август тылзе – 20 курым) - хор поэт, писатель, лингвист, редактор да савыктыш, автор шуко статья ден книгам босний йылме да культур нерген возен.

Босний йылмын структуржым кузе ыштыме?

Босний - кечывалвел славян йылме хорваторий да серб йылме дене чак кылдалтын. Тудо хорватский ден сербский семынак фонологий системе денак кӱлеш, но йоҥйӱклаште икмыняр ойыртем уло. Боснийский босний ден Герцеговинын официал йылмышт улеш, тушто тыгак Черногорийыште, Сербий да Хорватийыште ойлат. Грамматикыже тӱҥ шотышто кок тӱҥ диалектлаште негызлалтын:эрвел герцеговин-историй диалект да касвел диалектыште. Босний йылмын грамматике структурыжо лӱм мут-влакын склоненийыштым, глагол-влакын спряженийыштым да кызытсе илыш-йӱлам ончыктышашлан кучылталтше жап системым авалта.

Кузе босний йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Официальный учебникым але моло материалым налза. Босний йылмын тунемме книгажым але тиде йылмым тунемаш лӱмын ямдылыме тунемме материалым кычалза. Нине материал-влак босний йылмым тунемме шотышто утларак комплекс, утларак комплекс йӧным ыштат.
2. Онайн-ресурсым кучылтса. Тыште шуко вба-сайт-влак яра урок да мероприятий-влак улыт.нуно Вет Dieluslumaliemariesero Ончылгоч Торлен. Тылеч посна тыланда практиковатлалташ полшышо кӱ моклака-влак, видео ден муро-влак лыҥ улыт.
3. Йылмым нумалше дене кутырыза. Те иктаж-кӧм паледа гын, кӧ боснийла ойла гын, тиде шке моштымашыжым сулен моштымаш лиеш! Тиде йылме дене тунемаш нунын дене кузе-гынат чӱчкыдынрак мутланаш тыршыза.
4. Босний фильм ден телевиденийым ончыза. Босний фильм ден телеолам ончен лекташ жапым эртараш - йылме умылымашыжым саемдаш ик эн писе йӧн. Обязательно ойлымылан да у мут запасым ончалза.
5. Семжым аралыза. Йылмым тунеммаш-тиде путешествий да процесс. Амалым аралаш тыршыза, шкендам реалист пашалан шотлен, шкендам таратен, кунам рубежыш шуыда, туныктымо годым куанымашым налаш тыршыза.