Саха тыла Канада Тылбаастаа

Саха-түүр тыла, манна Арассыыйа хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр мөлүйүөн аҥаарыттан тахса киһи саҥарыллар. Тыл саҥа официальнай билиниини ылбытынан, уруккутунан сахалыы тылбаас өҥөтүгэр дьоһун ирдэбил баар. Бу ыстатыйаҕа Саха тылын уонна кинини кытта тылбаас суолтатын ырытан көрүөхпүт, ону тэҥэ бу процесска сыһыаннаах проблемалары дьүүллэһиэхпит.

Саха тылыгар Россияҕа эрэ буолбакка, Монголия, Кытай уонна Казахстан курдук дойдуларга эмиэ этэллэр. Ол аата Саха тылыгар, ону таһынан дойду иһигэр тылбаас өҥөтүгэр аан дойдутааҕы наадыйыы баар. Тылбаас сүрүн сыала Саха тылыгар уонна кинини кытта - төрүт омуктар обществоларын уонна атын интэриэстээх өрүттэрин ортотугар бодоруһуу. Ону тэҥэ юридическай докумуоннарга, дипломатическай сөбүлэһиилэргэ, үөрэх матырыйаалларыгар, маассабай информация уонна культура уонна да атын докумуоннарга сыһыаннаах матырыйааллар наадалар.

Дьыала Саха тылыгар уонна кинини кытта тылбаас тиийдэҕинэ сорох дьоһуннаах проблемалары өйдүөххэ наада. Бастатан туран, производство кыһалҕата баар. Саха тылыгар региональнай диалектан көрөн тылга уратылар бааллар. Онон, тылбаасчыттар бу регионнааҕы вариациялары кытта билсиһэн, чуолкайдаһан үлэлииллэрэ наадалаах. Өссө биир проблеманан үгүс тыл туттулларыттан тутулуга суох хас да суолталаах. Ити тыл сөптөөх суолтатын эбэтэр суолтатын быһаарыыны тылбаасчыттарга ыарырҕатар.

Саха тыла уонна кинини кытта сибээстээх ыарахаттар баалларын үрдүнэн, бу процесс суолтатын билинии улахан суолталаах. Саха тыла билиниини ылыытын салгыы сайыннарар буолан, Саха тылын уонна киниттэн атын тылбаас үрдүк хаачыстыбатын уонна чуолкай хааччыллыытын хааччыйара улахан суолталаах. Олоңхо достоинство для поддержания культуры и связи, особенно среди коренных общиналар, культуры так часто маргинализацияланар.

Ханнык дойдуларга сахалыы саҥаралларый?

Саха тылыгар Россияҕа, Кытайга уонна Монголияҕа дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Саха тыла-хотугулуу- арҕаа түүр тылларыгар сыһыаннаах түүр тыла. Онно Россия Республикатыгар 500 000 киһи, сүрүннээн Лена өрүс бассейныгар уонна кини притоков бааллар. Саха тыла 14- с үйэ бастакы литературатыгар киирэр баай литературнай историялаах. Саха литературата Суфия поэттарын чугастааҕы Илин уонна киин Азия поэттарын, ону тэҥэ император Арассыыйаттан нуучча суруйааччылара уонна автордара күүстээх сабыдыаллаабыттара. Саха тылыгар бастакы сурун тиэкистэр, ол иһигэр корантан уонна лэгэнтэйтэн быһа тардыылар юсуфа уонна Зулайх туһунан итэҕэл тиэкистэрэ бааллара.
Саха тылыгар суруйбут бастакы оригинальнай айымньылара 19 үйэ бүтэһигэр баар буолбуттара: хоһооннор, кэпсээннэр уонна романнар, Саха норуотун күннээҕи олоҕун туһунан кэпсээннэр. Саха суруйааччылара эмиэ бэйэлэрин айымньыларыгар колониализмы утары охсуһуу, Сибиир культуратын уонна регион батталлаах норуоттарын ыарахан балаһыанньатын курдук киэҥ темалары чинчийии саҕаламмыта. 1920-1930 сс. Саха тыла Юрий Чегерев, Анатолий Семенов, Геннадий Титов уонна Иван Тазетдинов курдук суруйааччылары салайбыт литературнай ренессанс буолбута. Бу кэмҥэ Саха тылыгар бэчээттэммит кинигэ ахсаана лаппа улаатта, ону тэҥэ бу тылы Правительство уонна административнай докумуоннарга туһаныы элбээтэ.
Билигин Саха тыла кини аатын сөргүтэр, онно хас да саҥа хаһыат, сурунаал тахсар. Ону тэҥэ Саха тылын Россия тас өттүгэр үөрэтиигэ интэриэстэрэ улаатар, тоҕо диэтэххэ, аҕыйах университет бу тылынан курстары туруорсар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк уонна филолог; 2. Степан Георгиевич Островскай – Саха поэта, драматург, прозаик уонна тылбаасчыт; 3. Олег Михайлович Беляев – Саха литературоведа уонна публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – Саха фольклориһа; 5. Акулина Еловна Павлова-лексикограф уонна диалектология чинчийээччи.

Саха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Саха тыла түүр тылларыгар сыһыаннаах уонна хотугулуу- Илиҥҥи бөлөх сорҕото буолар. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини суффикстары туһанар, кинилэр саҥа суолталары уонна формалары айарга дьүөрэлэһэр кыахтаах суффикстары туһаналлар. Саха тыла үрдүк флексиянан уратылаах, ол аата этиигэ туттуллалларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Суолталаах, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна туохтуурдар кинилэр формаларын миэстэттэн көрөн быһаарыыны ирдииллэр.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын учебнига эбэтэр инструкторга аналлаах экземпляры ылыҥ. Бу матырыйаалларга аҕалыллыбыт уруоктары чочуйуу-тылы тупсарыыга бастыҥ ньыма.
2. Практикаланыҥ, аудованиеҕа үөрэниҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - кинини практикалыахха сөп курдук, онон кэпсэтээччини буларга кыһаныҥ.
3. Сахалыы тылынан суруллубут матырыйаалы ааҕыҥ. Ол эһиэхэ тыл структуратын уонна грамматикатын өйдүүрүгэр көмөлөһөр.
4. Саха культуратын уонна историятын кытта билсиҥ. Дьон-сэргэ, кинилэр образтарын туһунан элбэҕи билэргит буоллар, ол эһиэхэ тылы өйдүүргүт ордук.
5. Сахалыы СИЭРИ- туому тутуһуҥ уонна истиҥ. Онлайн ресурсата элбэх: радиопрограмманы уонна тэлэбиидэнньэни киллэрэн туран, бу тылга киирэр.
6. Саха Сиригэр Кэлэ Сылдьыҥ. Региоҥҥа бириэмэни ыытан, тылы илдьэ сылдьар дьону кытта сэһэргэһэр кыаҕы ылыаххыт.

Канада-Индия штатыгар сүрүннээн 44 мөлүйүөн кэриҥэ киһи олорор дравид тыла. Индия баай литературата, поэзията, музыка уонна норуот остуоруйалара буолаллар.

Сибээһи үөскэтэр аныгы үйэҕэ хас да тылынан бодоруһар- хатар сатабыллара элбээн иһэр. Ити ордук тирээн турар суолталаах кыһалҕалары туоратыыга норуоттар икки ардыларынааҕы бизнескэ тирэҕирэн үлэлиир.

Канаадаҕа көһөрүү өҥөтө Индия тас өттүгэр тахсарга дьулуһар дьаһалынан улам улаатан иһэр. Веб- сайты локализациялааһын наадалааҕыттан тутулуга суох, Канадаҕа эбэтэр ханнык баҕарар региональнай тылга адаптацияланыахтаах кинигэлээххит, элбэх тылбаас компаниялар бааллар, кинилэр эһиэхэ көмөлөһүөхтэрин сөп.

Канадаҕа көһөрүү өҥөтө юридическай, техническэй уонна медицинскэй перевод курдук анал өҥөлөрү уопсай тылбаастартан араастаһар. Канада профессиональнай тылбаасчыта тылы баһылыахтаах, ону тэҥэ кэпсэтии тылын культурнай нюйлэрин уонна нйүйдэрин дириҥник өйдүөхтээх. Тыл араас диалектарын, регистрацияларын кытта билсиһэллэрэ эмиэ улахан суолталаах.

Канадаҕа тылбаасчыт көрдөөһүҥҥэ тылбаасчыт кыамталаах уонна тылбаасчыт идэлээх дьону көрдүүр улахан суолталаах. Көһө сылдьар компаниялар үгүстэрэ олохтоох да, глобальнай да өҥөлөрү туруорсаллар, сорохтор анаан- минээн Канадаҕа көһөрүүгэ идэтийэллэр. Эһиги бырайыаккыт бастыҥ тылбаасчытын быһаарбыккыт курдук, эһиги түргэн, чуолкай уонна үрдүк хаачыстыбалаах түмүктэри аахсыаххытын сөп.

Канада тылыттан тутулуга суох, ким эрэ Канада тылын билэр, Канадаҕа тылбаас өҥөтүн идэтэ эһиэхэ тиэрдэр соруктаргыт ситиһиэҕэ. Индияҕа эбэтэр тас дойдуларга дьону кытта бодоруһуоххутун наада дуо, эһиги иһитиннэриигит сөпкө тиэрдиллиэ диэн мэктиэлиир сөп.

Канада тылыгар ханнык дойдуларга этэллэрий?

Канадаҕа сүрүннээн Каратак штатыгар, Индияҕа дииллэр. Онно эбии хас да истиэпкэ ыаллыы Штаттарга Андрхра- Прадеш, Теланга, Тамилнад, Карал, ГАИ уонна Махарштра дииллэр. Ону таһынан холбоһуктаах Штаттарга, холбоһуктаах Арабскай Эмират, Сингапур, Аравия, Катараҕа, Австралияҕа уонна Великобритания тылларыгар саҥарар балачча диаспоралар бааллар.

Канада тылын историята хайдаҕый?

Канада тыла-Индия Каратак штатыгар үүнэр дравидия тыла. Индия классическай тылларыттан биирдэстэрэ. Происшествия языка можно происходить примерно 900-1000 годы нашей эрабыт, когда Каратакая правила бадами чалуки. Бу кэмҥэ элбэх суруктар Канадаҕа суруллубуттара, Индияҕа биир былыргы суруктартан биирдэстэрэ оҥороро. Чалукааннар араас династияларынан сууламмыттарынан, Раштракут уонна Хойсалас курдук араас династиялара сарбыллыбыттарынан, кинилэр тустаах тыллара Канада аныгы диалектарыгар сабыдыаллаатылар. Виджанагар династияларын кэмнэригэр Канада литературата чэчирии сайдыбыта, оттон Хархара уонна Рагхаванка ол кэмңэ саамай биллиилээх литературнай деятеллэрэ этилэр. 19- с үйэҕэ Британия правлениета английскайдыы киирии тылыгар киирбититтэн, билиҥҥи хандьыдаакка билигин да көстөр. Бүгүн Канада Каратак уонна Соҕуруу Индия атын да чаастарыгар киэҥник тарҕаммыт.

Канада тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Кэмпэндээйи-Канада литературатын сөргүтүү уонна билиҥҥи литературатын төрүттээччинэн ааҕыллар 16- с үйэ бырабыыталыстыбата.
2. 20- с үйэ Канада поэта, романист, драматург уонна философ. Кини 20- с үйэ Канада литературатыгар сүҥкэн улахан фигура быһыытынан киэҥник биллэр.
3. Кини 11- с үйэтээҕи Канада поэта этэ уонна Индия биллиилээх автордарыттан биирдэстэрэ буолар. Канада тылынан саамай эрдэ эпическэй поэмалары - "Викрамарджунаны көрөр"диэн суруйбута.
4. Муддана - кини 14- с үйэ поэта уонна драматург этэ. Кини эрдэ литературатын шедеврдэринэн ааҕыллар хас да пьесаны уонна хоһооннору суруйбута.
5. Рагхаванка-поэт уонна 11 үйэ Канада автора, саамай биллиилээх суруйааччытынан ааҕыллар. Кини эмиэ Канада литературнай традициятын биэс уһулуччулаах поэттарыттан биирдэстэрэ этэ.

Канада тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Канада структурата балайда уустук уонна араас элеменнэртэн турар, дорҕооннор дьүөрэлэһиилэрин, бириэмэлэрин уонна тыҥааһыннарын холбоон, аат ааттары уонна солбуйар ааттары бэлиэтээһин, падежтары, бөһүөлэктэри уонна да атыны бэлиэтээһин. Канада тыл агглютинативнай структурата баар, онно тыл араас морфемалар холбоһуктарынан (саамай кырата) үөскүүллэр. Хас биирдии тыл тус суолтатыгар улахан суолтаны ылар, этиллэр тыллар суолталарын толору туһанар кыахтаналлар.

Канада тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Репетиторы Булуҥ. Канада уопуттаах преподавателэ буоларгытыгар түргэнник уонна сөпкө үөрэтэргитигэр көмөлөһүө. Канада уопуттаах преподавателлэрин Интэриниэккэ сылдьан, эһиэхэ саамай сөп түбэһэр киһини талыҥ.
2. Аудиовизуальнай матырыйааллары туһаныҥ. Видеоориаликтар, киинэлэр, ырыалар уонна да атын аудиовизуальнай матырыйааллар - бу барыта ханнык баҕарар тылы үөрэтиигэ ураты инструменнар. Канада матырыйаалын булгуччу туһаныҥ, тоҕо диэтэххэ кини атын тылынан матырыйаалынааҕар быдан чэпчэки буолуо.
3. Тыл үөрэтиигэ тиэкистээх буолуҥ. Үгүстүк канаданан эргийэ сатааҥ. Радионы истиҥ, кинигэлэри ааҕыҥ, тэлэбиидэнньэни көрүҥ уонна бу тылынан дьону кытта кэпсэтиһиҥ.
4. Практикаланыҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - практика. Эһиги туохха үөрэммиккитин хайаан да тутуһуҥ, үксүн хайдах сатыыргытын тутуһуҥ. Хас күн аайы хандьыдааккытын олоххо киллэрэргэ, ону тэҥэ эһиги атын дьону Булуҥ.
5. Занятиеҕа сылдьыҥ. Канадаҕа дьарыктаныы олус туһалаах буолуон сөп. Эһиги уопуттаах преподавателлэргэ эрэ үөрэниэххит буолбатах, кылааскытыгар атын үөрэнээччилэри кытта практикалаһыаххытын сөп.