Саха тыла Сүппэт Тылбаастаа

Саха-түүр тыла, манна Арассыыйа хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр мөлүйүөн аҥаарыттан тахса киһи саҥарыллар. Тыл саҥа официальнай билиниини ылбытынан, уруккутунан сахалыы тылбаас өҥөтүгэр дьоһун ирдэбил баар. Бу ыстатыйаҕа Саха тылын уонна кинини кытта тылбаас суолтатын ырытан көрүөхпүт, ону тэҥэ бу процесска сыһыаннаах проблемалары дьүүллэһиэхпит.

Саха тылыгар Россияҕа эрэ буолбакка, Монголия, Кытай уонна Казахстан курдук дойдуларга эмиэ этэллэр. Ол аата Саха тылыгар, ону таһынан дойду иһигэр тылбаас өҥөтүгэр аан дойдутааҕы наадыйыы баар. Тылбаас сүрүн сыала Саха тылыгар уонна кинини кытта - төрүт омуктар обществоларын уонна атын интэриэстээх өрүттэрин ортотугар бодоруһуу. Ону тэҥэ юридическай докумуоннарга, дипломатическай сөбүлэһиилэргэ, үөрэх матырыйаалларыгар, маассабай информация уонна культура уонна да атын докумуоннарга сыһыаннаах матырыйааллар наадалар.

Дьыала Саха тылыгар уонна кинини кытта тылбаас тиийдэҕинэ сорох дьоһуннаах проблемалары өйдүөххэ наада. Бастатан туран, производство кыһалҕата баар. Саха тылыгар региональнай диалектан көрөн тылга уратылар бааллар. Онон, тылбаасчыттар бу регионнааҕы вариациялары кытта билсиһэн, чуолкайдаһан үлэлииллэрэ наадалаах. Өссө биир проблеманан үгүс тыл туттулларыттан тутулуга суох хас да суолталаах. Ити тыл сөптөөх суолтатын эбэтэр суолтатын быһаарыыны тылбаасчыттарга ыарырҕатар.

Саха тыла уонна кинини кытта сибээстээх ыарахаттар баалларын үрдүнэн, бу процесс суолтатын билинии улахан суолталаах. Саха тыла билиниини ылыытын салгыы сайыннарар буолан, Саха тылын уонна киниттэн атын тылбаас үрдүк хаачыстыбатын уонна чуолкай хааччыллыытын хааччыйара улахан суолталаах. Олоңхо достоинство для поддержания культуры и связи, особенно среди коренных общиналар, культуры так часто маргинализацияланар.

Ханнык дойдуларга сахалыы саҥаралларый?

Саха тылыгар Россияҕа, Кытайга уонна Монголияҕа дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Саха тыла-хотугулуу- арҕаа түүр тылларыгар сыһыаннаах түүр тыла. Онно Россия Республикатыгар 500 000 киһи, сүрүннээн Лена өрүс бассейныгар уонна кини притоков бааллар. Саха тыла 14- с үйэ бастакы литературатыгар киирэр баай литературнай историялаах. Саха литературата Суфия поэттарын чугастааҕы Илин уонна киин Азия поэттарын, ону тэҥэ император Арассыыйаттан нуучча суруйааччылара уонна автордара күүстээх сабыдыаллаабыттара. Саха тылыгар бастакы сурун тиэкистэр, ол иһигэр корантан уонна лэгэнтэйтэн быһа тардыылар юсуфа уонна Зулайх туһунан итэҕэл тиэкистэрэ бааллара.
Саха тылыгар суруйбут бастакы оригинальнай айымньылара 19 үйэ бүтэһигэр баар буолбуттара: хоһооннор, кэпсээннэр уонна романнар, Саха норуотун күннээҕи олоҕун туһунан кэпсээннэр. Саха суруйааччылара эмиэ бэйэлэрин айымньыларыгар колониализмы утары охсуһуу, Сибиир культуратын уонна регион батталлаах норуоттарын ыарахан балаһыанньатын курдук киэҥ темалары чинчийии саҕаламмыта. 1920-1930 сс. Саха тыла Юрий Чегерев, Анатолий Семенов, Геннадий Титов уонна Иван Тазетдинов курдук суруйааччылары салайбыт литературнай ренессанс буолбута. Бу кэмҥэ Саха тылыгар бэчээттэммит кинигэ ахсаана лаппа улаатта, ону тэҥэ бу тылы Правительство уонна административнай докумуоннарга туһаныы элбээтэ.
Билигин Саха тыла кини аатын сөргүтэр, онно хас да саҥа хаһыат, сурунаал тахсар. Ону тэҥэ Саха тылын Россия тас өттүгэр үөрэтиигэ интэриэстэрэ улаатар, тоҕо диэтэххэ, аҕыйах университет бу тылынан курстары туруорсар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк уонна филолог; 2. Степан Георгиевич Островскай – Саха поэта, драматург, прозаик уонна тылбаасчыт; 3. Олег Михайлович Беляев – Саха литературоведа уонна публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – Саха фольклориһа; 5. Акулина Еловна Павлова-лексикограф уонна диалектология чинчийээччи.

Саха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Саха тыла түүр тылларыгар сыһыаннаах уонна хотугулуу- Илиҥҥи бөлөх сорҕото буолар. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини суффикстары туһанар, кинилэр саҥа суолталары уонна формалары айарга дьүөрэлэһэр кыахтаах суффикстары туһаналлар. Саха тыла үрдүк флексиянан уратылаах, ол аата этиигэ туттуллалларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Суолталаах, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна туохтуурдар кинилэр формаларын миэстэттэн көрөн быһаарыыны ирдииллэр.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын учебнига эбэтэр инструкторга аналлаах экземпляры ылыҥ. Бу матырыйаалларга аҕалыллыбыт уруоктары чочуйуу-тылы тупсарыыга бастыҥ ньыма.
2. Практикаланыҥ, аудованиеҕа үөрэниҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - кинини практикалыахха сөп курдук, онон кэпсэтээччини буларга кыһаныҥ.
3. Сахалыы тылынан суруллубут матырыйаалы ааҕыҥ. Ол эһиэхэ тыл структуратын уонна грамматикатын өйдүүрүгэр көмөлөһөр.
4. Саха культуратын уонна историятын кытта билсиҥ. Дьон-сэргэ, кинилэр образтарын туһунан элбэҕи билэргит буоллар, ол эһиэхэ тылы өйдүүргүт ордук.
5. Сахалыы СИЭРИ- туому тутуһуҥ уонна истиҥ. Онлайн ресурсата элбэх: радиопрограмманы уонна тэлэбиидэнньэни киллэрэн туран, бу тылга киирэр.
6. Саха Сиригэр Кэлэ Сылдьыҥ. Региоҥҥа бириэмэни ыытан, тылы илдьэ сылдьар дьону кытта сэһэргэһэр кыаҕы ылыаххыт.

Төрүт тылы тылбаастааһын: культуралар икки ардыларыгар чопчу коммуникацияны хааччыйыы

Мээнэҕэ культурнай уонна араас дойду буолар буолан, дьон- сэргэ ортотугар чуолкай бодоруһуу ыарахаттардаах буолуон сөп. Дойду үрдүнэн 92- тэн тахса араас непаал диалектарга этиллэринэн, үгүс култууралар кыайан быһаарыллыбакка хаалаллар уонна кинилэр икки ардыларыгар кыайан харгыстаһар кыаҕа суох тыллары үөскэтэллэр. Ол иһин манна тылбаас туһалыахтаах.

Булгуччулаах тылга тылбаас өҥөтө бу проблеманы толорорго уонна непаал тыла чуолкай тылбаастарын хааччыйарга туһуланна. Онон ити өҥөлөр бары култууралар бэрэстэбиитэллэрин кытта алтыһыы аһаҕас уонна көдьүүстээх буоларын мэктиэлииллэр. Ким эрэ английскайдыы эбэтэр атын тылтан непаалга тылбаастаатаҕына, бу маннык суругу кинини кытта билсибэт дьоҥҥо тиэрдэргэ көмөлөһөр.

Бу тылбаастар атын сирдэри кытта алтыһааччыларга көмөлөһөр эрэ буолбакка, дьоппуон курдук күннээҕи соруктары быһаарарга, маршруттары көрдүүр эбэтэр контракт түһэрсии курдук көдьүүстээхтэр. Точность перевода гарантирует, что все понимает, что эта читается, что коммуникации всех понимает.

Төрүт тылга тылбаастар эмиэ дьыалабыай сыһыаннаһыы туһунан кэпсэтии тахсаллар. Тыл уонна дьоҕурун ымпыгын- чымпыгын уонна түмүктэрин чопчулуур кыах ситиһии уонна сатабыл икки ардыларыгар баар буолуон сөп. Ону таһынан непаал тыла туризмҥа уонна маркетиҥҥэ киириэн, онно сылдьааччылар туһалаах информацияҕа киириэхтэрин уонна табаары атыылаһыахтарын сөп диэн тыллары киллэриэхтэрин наада.

Булгуччулаах тыл эмиэ олохтоох культураны, үгэһи үөрэтиэххэ наада. Ханнык баҕарар сиэр- туом, сиэр- майгы, итэҕэл уонна омук тылларыгар сөп түбэһэр өйдөбүллэр бэйэлэрин олохторун- дьаһахтарын туһунан бастыҥ өйдөбүлү чинчийээччилэргэ биэриэхтэрин сөп.

Дьэ, төрүт тылбыт төрүт култуураны, нэһилиэстибэни харыстааһын туһунан кэпсэтии барар. Тыл уонна дьоҕурун көдьүүстээхтик бодоруһарга уонна культураны тарҕатарга уонна кэнэҕэски көлүөнэлэргэ чөл олоҕу тутуһарга көмөлөһөллөр.

Уопсайынан, непаал тылын тылбаастааһын култууралар икки ардыларыгар аһаҕас уонна көдьүүстээх буолууну хааччыйар сыаллаах- соруктаах инструмент буолар. Бу сервистэр көмөлөрүнэн култууралар икки ардыларыгар бодоруһуу судургу, түргэнник уонна чуолкайдык буолуон сөп. Ити култууралар ыккардыларыгар арахсыыны кыайар уонна барыларыгар аһаҕас уонна таһаарыылаах эйгэни тэрийэр.

Ханнык дойдуларга непаал тылынан саҥаралларый?

Непаалга Индия ордук Непалаҕа, Ассамҥа, Арҕаа Бенгалияҕа, уокурукка Дарджилинг Арҕаа Бенгалияҕа, Мегаласка, Аруал- Прадеша, Самбалпур, Одишу, Биихар уонна Соҕуруу Дели диэннэр бааллар. Онно буойун уонна Мьянмаҕа эмиэ этэллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Непаал тылын историятын 12- с үйэҕэ диэри кэтээн көрүөххэ сөп, кини эрдэтээҕи суруктара индуизм ытык суруйууларыгар булуллубуттарын. Кини индоевропей тылын салаата уонна хинди, Марха уонна бенгал курдук атын тыллары кытта ыкса сибээстээх. Непаал тыла Индия непаал регионугар бастаан үөскээбитэ, оччолорго "Котир" эбэтэр "Горкхапатр" диэн биллэр уонна 19 үйэ бүтүүтэ субконтинент атын чаастарыгар тарҕаммыта.
19 үйэ устата элбэх гуркалар Индия субконтиненын хас да регионугар олохсуйан, бэйэлэрин тылларын- өстөрүн илдьэ непаалскай- непаал хас да регионугар олохсуйбуттара. Кэлин бу тыл Британия баһылааһынын ылынан, колониал Индия официальнай тылларыттан биирдэстэрэ буолбута. 1947 с. Великобританияттан тутулуга суох булуллубутун кэннэ непаал бырабыыталыстыбата непаал официальнай тыл быһыытынан ылынарга быһаарыы ылыммыта уонна 20- с үйэ ортотугар дойду үрдүнэн тарҕаммыта.
Билигин Индия сорох чаастарыгар, Баҥкладеш, бутан уонна Мьянмаҕа төрөөбүт тылларынан 16 мөлүйүөн киһи төрөөбүт тылынан саҥараллар. Бу тылынан сүүһүнэн хаһыат тахсар, ону тэҥэ араас регионнааҕы бырабыыталыстыбалар официальнай тыл быһыытынан туһаныллар.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Бханубхакт: непаал тылынан бастакы эпическай поэманы суруйбут уонна ньиэп тылын сайыннарыыга улахан эппиэтинэстээх поэт.
2. Демократическай республикаҕа Кубулуйууга дьоһун оруолу оонньообут урукку премьер- министр Непал урукку премьер- министрэ. Ону тэҥэ непаал тылынан хоһооннору уонна атын айымньылары суруйбута.
3. Лакши Прасад Девушка: поэт, драматург уонна романист, сүнньүнэн непаал тылынан суруллубут поэт. Кини непаал литературатын историятыгар саамай дьайыылаах фигуранан ааҕыллар.
4. Манхар Шеста: аан дойду үрдүнэн ньиэп тылын тарҕатыыга дьаныһан туран үлэлээбит журналист. Кини эмиэ непаал тылынан хас да кинигэ автора буолар.
5. Дхарма ратна Ями: поэт, драматург уонна романист, непаал тылынан уус- уран айымньыны суруйбут. Кинини "аныгы непаал литературатын аҕата"диэн үгүстүк ааттыыллар.

Ньиэп тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Непаал тылын структурата атын индоария тылларыгар олус майгынныыр. Кини Субъект тылын- өһүн саас- сааһынан сааһылыыр объект (сс), ол аата бастаан тус- туһунан тылга бэриллэр, онтон туохтуур бэриллэр. Кини баай агглютинативнай морфологиялаах уонна атын соҕурууҥҥу тыллар хинди уонна бенги курдук үлэлии- хамсыы сылдьаллар. Бу морфологическай баай Саха тыла үгүс өрүттэригэр көстөн турар: туохтуурдар, бириэмэлэр, баар солбуйар ааттар ситимнэригэр көстөллөр. Ону таһынан непаал тылыгар Булгунньахтаахха уонна хайаларга этэллэриттэн саҕалаан хас да араас диалектар бааллар.

Саха тыла хайдах саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэҕитий?

1. Ньиэп тылын курсугар ааһыҥ: ньиэп тылын курсун хаамыыта - тыл биир бастыҥ ньымаларыттан биирдэстэрэ. Профессиональнай инструктордар көмөлөрүнэн тыл сүрүн быраабылаларын уонна туһаныытын туһунан чуолкай өйдөбүлү ылыаххыт.
2. Используйте онлайн / мобильные приложения для практики: Существует множество онлайн / мобильных приложений, которые могут помочь вам попрактиковать свои знания непальского языка. Бу приложенияны араас функциялары, интерактивнай викториналар, аудиовизуальнай уруоктар, карточкалар уонна да атын, кинилэр эһиэхэ тыл өйдөбүлүн тупсарарга көмөлөһөллөр.
3. Сахалыы киинэлэри уонна шоу көрүҥ:тылы үөрэтэргэ өссө биир үчүгэй ньыма-бу ньыма, шоу. Ити эһиэхэ тыл уонна культураҕа тирэҕирэн үчүгэй ньыманы биэрэр. Бу эһиги өйдөбүлгүт тупсарыгар көмөлөһүө эрэ буолбатах, саҥа тылы, этиини үөрэтэргэ көмөлөһүө.
4. Ааҕыы уонна суруйуу: Непаал тылынан ааҕыы уонна сурук- Бичик, тоҕо диэтэххэ, кини эһиэхэ тыл структуратын уонна кини грамматическай быраабылаларын туһунан өйдөбүлү ылар кыаҕы биэрэр. Эһиги хаһыаты, сурунаалы уонна кинигэни нууччалыы ааҕыыттан саҕалыаххытын сөп.
5. Практикаланыҥ непаал тылынан кэпсэтэргэ практикаланыҥ: атыттар бары да дьарыктаналлар, ньиэп тылын баһылыыр практиката тылы баһылыыр күлүүс буолар. Хайаан да тыл тутааччылары кытта кэпсэтиҥ уонна кинилэри кытары кэпсэтэргитин боруобалааҥ. Ону тэҥэ онлайн форумнарга тыл атастаһыытыгар холбоһуоххутун сөп, кинилэр тыллары кытта билсиһэр уратылаах ньыма буолаллар.